Faxi - 01.02.1957, Blaðsíða 17

F A X I
29
Bankaútíbú
I síðasta tbl. Faxa var nokkuð rætt um
þetta mál, sem hér er tekið til umræðu, og
menn beðnir að leggja orð í belg. Ég get
ekki látið hjá líða, að nota það tækifæri,
sem þannig býðst.
bað er mála sannast, að á síðustu árum
hafa orðið hér á landi miklar og stórstígar
framkvæmdir á svo að segja öllum svið-
um, og þá ekki síst á sviði verzlunar og
atvinnumála. Ein er samt sti tegund þess-
ara mála, er hefur orðið útundan, en þar
a ég við bankamálin. Ekki þurfa þó Reyk-
víkingar að kvarta á þessu sviði, frekar
öðrum, því þar hafa verið stofnaðir nýir
bankar og sparisjóðir svo að segja árlega
og jafnvel fleiri á ári. Aftur á móti hefur
ríkt algjör kyrrstaða í þcssum málum úti
a landsbyggðinni, og í nágrenni Reykja-
víkur.
Keflavíkurkaupstaður hefur vaxið mikið
a undanförnum árum. Arið 1940 munu
íbúar Keflavíkur hafa verið milli 1 og 2
þúsund, en nú mun láta nærri að íbúar
seu milli 4 og 5 þúsund, auk þeirra manna,
sem búa á Keflavíkurflugvelli. Svipuð
aukning mun hafa átt sér stað í flestum
hyggðarlögum á Suðurnesjum, í Sand-
gerði, Garði, Njarðvíkum og Grindavík.
A þessu svæði öllu munu nú búa milli 7
°g 8 þúsund manns auk þeirra er búa í
>,heiðinni“. Á þessu svæði öllu er aðeins
em peningastofnun, Sparisjóðurinn í
Keflavík, með sínu takmarkaða verksviði.
I gamla daga var talið nægilegt að hafa
eina verzlun á öllu Suðurlandsundirlend-
mu á Eyrarbakka. Síðar aðra á Djúpavogi
fyrir Suð-Austurland. Mér virðist svipuð
stefna vera uppi nú á dögum í bankamál-
um. En tímarnir hafa breyzt. Auknar at-
hafnir á sviði verzlunar og atvinnumála,
Jón fluttist til Keflavíkur ásamt konu
s*nni Guðbjörgu 1955, vildi komast í ná-
Vlst barna sinna, sem hingað voru flutt
aður, enda var ósk hans síðustu stundirn-
ar, sem voru erfiðar, að liafa hjá sér ástvini
sina, og honum varð að ósk sinni þar til
yfir lauk.
Eg vil votta konu hans og börnum og
öðru venzlafólki, samúð mína, en þeim er
gott að minnast mannsins, sem allt vildi
gjöra rétt og vel. Farðu í Guðs friði, kenn-
a,i minn, til ljóssins landa og stærri starfa.
Helgi G. Eyjólfsson.
í Keflavík
svo og fólksfjölgunin í landinu, krefjast
betri verzlunar, betri samgangna, og betri
þjónustu á öllum sviðum. Þeir aðilar, sem
veita þessa þjónustu, hafa ekki látið á sér
standa, að undanskildum íslenzku bönk-
unum. Þó ekki væri þörf á bankaútibúi í
Keflavík fyrir 15 til 20 árum, þegar íbúar
þar voru ekki fleiri en eitt til tvö þúsund,
þá er þess full þörf í dag, þegar íbúar eru
orðnir 7 til 8 þúsund á fyrr greindu svæði
og atvinnuframkvæmdir slíkar, sem nú
eru.
Skipulag íslenzku bankamálanna er
þannig í dag, að aðeins tveir liinna ís-
lenzku banka hafa leyfi til að annast er-
lend bankaviðskipti og veita lán út á inn-
lendar framleiðsluvörur. Þessir bankar
hafa síðan útibú á aðeins sjö stöðum á
landinu og þangað verður að sækja öll
slík bankaviðskipti. Til þess að gera mönn-
um ljóst hve geysilega óhagkvæmt þetta
fyrirkomulag er fyrir okkur hér á Suður-
nesjum, er rétt að við lítum aðeins á að-
stöðuna eins og hún er í dag.
I Keflavík, Sandgerði, Garði, Njarðvík-
um og Grindavík eru gerðir út yfir 100
vélbátar á yfirstandandi vertíð, þar eru
starfrækt milli 10 og 15 frystihús, auk
fjölda af saltfiskverkunarstöðvum, síldar-
verkunarstöðvum og fiskimjölsverksmiðja,
og alls annars skylds reksturs.
Þeir, sem eitthvað þekkja til slíkra hluta
nú á dögum, vita, hve allur rekstur er nú
háður bankastarfseminni í landinu, og hve
nauðsynlegt er ,að hafa næstum vikulega
samband við banka eða aðra slíka lána-
stofnun, er getur veitt lán út á afurðir.
Menn geta því gert sér í hugarlund þá að-
stöðu, sem iillum þessum mörgu einstakl-
ingum og félögum er sköpuð með því að
þurfa að sækja til Reykjavíkur alla banka-
þjónustu er viðkemur þeirri útgerð og
framleiðslu, er á sér stað á Suðurnesjum.
Enda er ekki ofsögum af því sagt, hve
útgerðarmenn og framkvæmdastjóra fyrir-
tækja á Suðurnesjum er sjaldan að hitta
þar, heldur miklu fremur í Reykjavík.
Nokkrir þeirra hafa því tekið upp á þeim
sið, að búa í Reykjavík, en koma svo suð-
ureftir til eftirlits, og munu þeir líklega
oftar þar, en hinir, sem eru búsettir á
staðnum.
Mér verður því oft á að spyrja, hvort
bankarnir hafi engar skyldur við við-
skiptamenn sína, en svo virðist ekki vera,
þar sem slíkt ófremdarástand ríkir, að tug-
um manna er stefnt inn í Reykjavík oft í
mánuði, til að skrifa undir tryggingarbréf
og víxla, en í það eyða þeir heilum og
hálfum dögum frá eftirliti og vinnu við
framleiðslustörfin, algjörlega að ástæðu-
lausu. Þau verðmæti, tími og fjármunir,
sem þannig er sóað, er ómetið. I staðinn
fyrir að bankarnir hefðu hér tvo til þrjá
menn til að annast þessi störf, og létta þar
með á afurðalánadeildum bankanna í
Reykjavík, sem eru þegar ofhlaðnir verk-
efnum.
Helztu mótbárur bankanna gegn stofn-
un bankaútibús í Keflavík, er að mér
virðist sú, að þeir segja: „Við höfum enga
peninga til lánastarfsemi. Er líklegt að
fé safnist í bankaútbú hjá ykkur, er gæti
staðið undir rekstrinum? Við getum ekki
ábyrgst slíka hluti“. — Meirihlutinn af
sparifé Keflvíkinga er ávaxtaður í Spari-
sjóðnum, sem á skynsamlegan hátt hefur
notað það til lána til íbúðarhúsabygginga.
En þrátt fyrir þetta er hér um mikinn
misskilning að ræða hjá bönkunum. Oll
þau útlán í sambandi við afurðir og fram-
leiðslu, sem hér mundi fara fram, yrði
gerð í Reykjavík, hvort sem er. Hér er
aðeins um að ræða þjónustu bankanna við
viðskiptamenn sína. I staðinn fvrir að
senda á annað hundrað menn inn í
Reykjavík oft á mánuði, yrðu starfandi
tveir til þrír menn hér á staðnum, sem þá
l'klega mætti spara í bönkunum í Reykja-
vík.
Bæjarstjórn Keflavíkur samþykkti fyrir
nokkrum árum áskorun til afurðalána-
bankanna, að annarhvor þeirra setti upp
útibú hér í Keflavík. Málitiu var þá ekki
óvinsamlega tekið af bönkunum, en ekk-
ert varð úr framkvæmdum.
Nú mun standa fyrir dyrum breyting á
hankalöggjöf landsins, væri því ekki ótil-
hlýðilegt að þessi mál yrðu athuguð um
leið og sú breyting fer fram, og þá með
tilliti til annara staða einnig.
Ég veit að það er von allra, er um þessi
mál hafa hugsað, að eitthvað verði nú gert
til úrbóta. Að þeir menn, sem eru í for-
svari í þeim tveim bankastofnunum, er
málið geta leyst, hefjist nú handa og stofni
útibú í Keflavík á þcssu ári. Jafnframt vil
ég skora á bæjarstjórn Keflavíkur og önn-
ur sveitafélög á Suðurnesjum, að fylgja
málinu vel eftir við viðkomandi aðila, því
ekki er vanzalaust fyrir þá að búa við það
ástand, sem hér ríkir nú í þessum málum.
Áhugamaður.