Faxi - 01.12.1957, Blaðsíða 17

F A X I
125
Helgi S. Jónsson:
Skátafélagið Heiðabúar 20 ára
Helgi S. Jónsson félagsforingi skáta-
félagsins Heiðabúa, flutti þessa ræðu
í afmælishófi skátanna nú í sumar eins
og getið er um í októberblaðinu.
Það þykir rétt að segja nokkuð frá ævi-
ferli félagsins, sem í dag minnist 20. af-
mælisdagsins. — Sti frásögn fellur í minn
hlut að þessu sinni, vegna þess að ég hefi
í þessi liðnu ár borið mesta virðingatitil
félagsins — en hversu oft ég hefi kafnað
undir því nafni — ætla ég að hlífa sjálf-
um mér við að segja frá. Ur því sem
komið er, verður miklu notalegra að orna
sér, á elliárunum, við þann ljóma og söma,
sem hefur överðskuldað fallið á mig —
fyrir störf og framkomu skátanna í Heiða-
húum. — Það eru flokkarnir og sveit-
irnar, foringjar þeirra og óbreyttir liðs-
menn, sem hafa gert það sem gert hefur
verið og skapað félaginu veg þess og virð-
ingu.
Það er erfiðara en ætla mætti að stikla
starfssögu félagsins, það er svo margt sem
kemur í hugann. Ef því væri öllu sleppt
lausu, þá mundi ekki nægja nótt með
degi. — Oll þau ævintýr, öll sú gaman-
semi, öll vináttan, allt rifrildið og mis-
klíðin, sem skapazt hefur í slóð áranna.
— Allar minningarnar frá gönguferðum
um fjöll og heiðar — allt sem hent hefur
við félagsvinnu — við húsbyggingu, við
heillaskeyti og skemmtanir — við undir-
húning og þátttöku í margháttuðu sam-
starfi við aðra skáta. — Hvert skátamót,
bæði innlend og erlend, eru heimur og
saga út af fyrir sig.
Það má enginn halda að skátar séu
englar, sem vanti ekkert nema vængina.
— Sem betur fer eru þeir í flestu eins og
annað fólk, enda synir og dætur fólks af
öllum stéttum og stigum — aðeins meira
sjálfbjarga, máske þarfari og hjálpsamari,
stúlkur og drengir, sem reyna að vera
vaxandi í starfi og framkomu — en að
ekki geti slegið í drengilega brvnu, það
skal enginn halda — það hefur fylgt
okkar hópi, allt frá því að málfundafé-
lagið „Þögli“ leystist upp í hressilegu
rifrildi.
Það er á svo margan hátt, sem hið
óhlutkennda hugtak — skátaandi —
mótar efnivið sinn — um þá mótun
drengja og stúlkna er öll Heiðabúa saga,
sem lýkur hér í kvöld sínu 20. bindi.
Eg ætla að taka af handahófi fáar setn-
ingar úr sögunni, sem sýna ýmsar hliðar
á góðum skátum, en góðir skátar eru auð-
legð og sparisjóður Heiðabúa.
Eg minnist þess að eitt sinn vorum við
á fjallgöngu. Þá sinnaðist deildarforingj-
anum og sveitarforingjanum, Gunnari Þ.
og Marteini, út úr því hvort sniðganga
skyldi skaflinn eða fara beint upp bratt-
ann. Sinnaðist þeim svo freklega að
Marteinn neitaði með öllu að vera undir
sama himni og Gunnar — en áður en
niður af fjallinu var komið, voru þeir í
mesta bróðerni að skipta á sig nokkru af
byrðum þeirra yngstu, sem þreyttir voru
orðnir.
Eitt sinn minnist ég skemmtilegra slags-
mála, þegar Gunnar Eyjólfs barðist við
óvígan strákaher á Klapparstígnum,
stráka, sem voru að gera at í þekklu góð-
menni, sem var illa fyrirkallaður þá
stundina. — Eg var ekkert að slást — ég
var bara að hjálpa honum til að losna
undan strákunum — þeir voru að hrekkja
hann.
Eitt sinn sá ég ungan skáta sitja laumu-
lega bak við horn og miða steini á strák
sem var að reyna að grýta ritur á flugi.
— Eg spurði hann hvort hann væri að
henda grjóti í fuglana. — Nei, ég ætla
að henda í strákinn, ef hann hittir, svo
að hann finni líka til.
Eg minnist þess þegar stúlkurnar úr
lll.-sveit fóru með skóflur um öxl, til að
stinga upp kálgarða fyrir nokkur gamal-
menni — og aldrei spratt betur í görð-
unum en þá.
Þetta er hættuleg braut fyrir mig að
leggja út á, því skátar eiga að baki sér
margar líkar sögur, og þeim hefur lærzt
að láta ekki bera á því — eða segja frá
því, þó að þeir rétti hjálparhönd — eða
eins og það er kallað á skátamáli að gera
sitt daglega góðverk — þar eiga allir þeir
hlut að máli, sem skapað hafa Heiðabúa-
sögu. — Það er eitthvert afl — einhver
sameiginleg bönd sem hafa gefið Heiða-
búum 20 starfsár. — Það er ef til vill vel
orðað að kalla það háleitar hugsjónir og
smáleit hugðarefni.
Ég hygg að rétt sé nú, að hverfa um
stund frá hinu innra lífi og minningu
liðins tíma og stikla á stóru um yfirborðið.
Félagið er stofnað 15. september 1937,
stofnfundurinn var haldinn í Ungmenna-
félagshúsinu. Fundargerðin var stutt —
þar var ákveðið að stofna skátafélag, sem
starfaði eftir skátalögunum og grund-
vallarreglum Baden Powell. Samþykkt
var einnig, að félagið skyldi heita Heiða-
búar og sælcja strax um inngöngu í Banda-
lag íslenzkra skáta.
Undir þessa fundargerð skrifuðu allir
stofnendur, þeir Gunnar Þ. Þorsteinsson,
Marteinn Árnason, Alexander Magnús-
son, Olafur Guðmundsson, sem nú er
farinn heim, Helgi Jónsson, Stapakoti,
Óskar Ingib., Arnbjörn Ölafsson og Helgi
S. Jónsson.
Strax var tekið til óspilltra málanna
við skátastörf, við prófin og allt það sem
nýstofnuðu félagi fylgir og fylgja ber.
A næsta vori bættust 5 nýir við, þeir
Ingimar Einarsson, Björn Stefánsson,
Guðjón Jóhannsson, Eggert G. Þorsteins-
son og Gunnar Eyjólfsson. — Af þessum