Faxi - 01.02.1960, Síða 1

FAXI
2. tbl. • XX. ór
FEBRÚAR
1960
Útgefandi:
Málfundafélagið Faxi
Keflavík
1.
Héraðsbyggðasafn í Keflavík
Framsöguerindi þetta flutti Hallgr.
Th. Björnsson á Faxafundi 13. marz
1958. Eins og framsagan ber með sér,
var um þær mundir nokkur skriður
að komast á byggðasafnsmálið í land-
inu og væntu menn þess þá, að svo
mundi einnig verða hér í sýslunni.
Raunin hefir samt orðið allt önnur,
ennþá situr hér allt í sama farinu,
hvað þessi mál áhrærir, og er ekkert
útlit fyrir, að úr rætist á næstunni,
ef ekkert sérstakt kemur fyrir.
Með tilliti til þessa ófremdarástands
í svo þýðingarmiklu máli, verður þess
nú freistað, að birta þessa litlu hug-
vekju, ef hún kynni að verða til þess,
að vekja umræður um málið og fá
menn til að gefa því gaum.
Mun Faxi fúslega taka til birtingar
greinar og hugmyndir hér að lútandi
og yfirleitt veita málinu það brautar-
gengi, sem í hans valdi stendur.
Faxafélagar!
Þetta framsöguerindi fjallar um nauð-
syn þess, að hið allra bráðasta verði stofnað
hér í Keflavík héraðsbyggðasafn. Mörg
og mikilvæg rök hníga að þessu máli og
mun ég hér leitast við að benda á þau
helztu og veigamestu.
Ollum hugsandi mönnum má vera það
ljóst, að þjóðir þær, sem varðveitt hafa
sögu sína í gegnum aldirnar með hvað
mestum myndarbrag, eru betur á vegi
staddar í menningar- og framfaramálum,
heldur en þær þjóðir, sem hafa glatað
sögu sinni og fortíð. Sagan er „þráðurinn
að ofan“, sem gerir menn skyggna á fram-
tíðarmöguleika þjóðar sinnar og dómhæra
á hvert stefnir fyrir henni hverju sinni.
Þannig verður sagan aflgjafi til góðra
verka, ef rétt er á spilum haldið, auk
þess sem hún geymir á spjöldum sínum
forn og mikilvæg þjóðleg réttindi, sem
skammsýnir óhappamenn á valdastólum
kunna að hafa kastað frá sér og verða
ekki endurheimt, nema til staðar séu sögu-
fróðir menn, er vita skil á slíkum hlutum
og hvað gera þarf, sbr. Jón Sigurðsson, er
með afburða sögukunnáttu og andlegu
atgervi, var „sómi Islands sverð þess og
skjöldur".
Eg minni á þetta nærtæka dæmi til þess
að syna fram á, svo ekki verði um villzt,
hversu öll þekking á sögu og högum
þjóðarinnar getur verið gagnleg og því
nauðsynlegt á hverjum tíma, að halda til
haga öllu því, sem minnir á lífsháttu lið-
inna kynslóða. Ættum við nú t. d. áhöld
þau og margvíslega gripi, sem þjóðin bjó
við í gegnum aldirnar, vopn hennar og
verjur, leikföng barna og skartgripi
kvenna, svo nokkuð sé nefnt, þá mundu
slíkar minjai hlú að hinni sögulegu þekk-
ingu og auðvelda okkur að skilja og meta
lifnaðarháttu og lífsviðhorf þjóðarinnar á
hverjum tíma. Eða ef við t. d. ættum á
segulböndum tal og tóna liðinna kynslóða,
þarsem kostur gæfist á að heyra meðferð
tungunnar frá upphafi vega. Að því væri
okkur nú ómetanlegt gagn. Þá væri nú
ekki ónýtt, að eiga kvikmyndir úr lífi og
atvinnuháttum þjóðarinnar frá hinum
ýmsu tímabilum, t. d. frá Söguöld og
Sturlungaökl. En því miður erum við
snauðir af öllu slíku, eigum ekki einu
sinni hús úr varanlegu efni frá löngu liðn-
Frá höfninni í Keflavík. Höfnin er, eins og allir vita, lífæð Keflavíkur og mikill athafna-
staður, enda er hún ein hin mesta útflutningshöfn landsins.