Faxi - 01.12.1960, Blaðsíða 29

F A X I
173
Þegar ég k
Það var veturinn 1908 að ég hafði verið
ráðinn til sjóróðra eða einhverrar annarr-
ar vinnu hjá Milljónafélaginu í Gerðum
í Garði. Aður en ég lagði upp í þessa ferð,
kom upp einhver umgangsveiki, sem mig
minnir að væri kölluð mislingar og varð
ég víst töluvert veikur. Þegar átti að heita
að mér væri batnað, veiktist ég aftur og
varð þá svo illa haldinn, að senda varð
mig til Olafs Isleifssonar læknis við Þjórs-
árbrú, sem þá var ekki gert fyrr en í fulla
hnefana. Kom það upp úr kafinu, að ég
hafði fengið brjósthimnubólgu og skaff-
aði Ólafur mér tvö glös af meðölum, sem
ég átti sjálfsagt að nota eftir einhverjum
reglum. En það er nú önnur saga hvernig
ég hélt þær reglur. Ekki var samt hætt
við að láta mig fara þessa för, þó ég væri
heldur illa haldinn. Sonur húsbóndans
var látinn fylgja mér í mjög vondu veðri
og bera byrði mína til þess staðar, er ég
átti að komast í samband við ferðafélaga
mína. Þar gisti ég fyrstu nóttina í góðu
yfirlæti. Átti ég að fá þar lánaðan hest, því
við skildum reiddir upp að Hellisheiði, til
að stytta okkur gönguna.
Þegar ég vaknaði og leit út, eftir fyrstu
nóttina, leizt mér ekkert á ferðaveðrið.
Það var háa-norðan skafrenningsbylur og
gaddur og stóð sýnilega að með norðan
stórhríð, enda vorum við ekki komnir
nema miðja vega milli Þjórsár og Ölfus-
ár, þegar hann skall á. Kom þá öllum
saman um, að ekkert vit væri í að láta
þann mann, sem reka átti hestana heim,
fara lengra en að Selfossi, til þess að hon-
um væri borgið til baka.
Ákveðið var að stanza þarna ekki neitt
að ráði, heldur reyna að komast út að
Kotströnd, sem var næsti gististaður. Nú
voru byrðarnar látnar á sig og lagt af stað.
Þótt svört væri hríðin, fann ég fljótt, er
ég fór að kafa ófærðina með þunga byrði,
að ég mundi ekki þola þetta til lengdar,
sökum þess, hve ég var veikur. Þó lét ég
ekki á því bera. Ut að Kotströnd komumst
við, en þó við værum, búnir að finna tún-
garðinn, ætluðum við ekki að finna bæ-
inn. Ekki hef ég hvað sízt verið feginn
að komast í húsaskjól þá, eins og ég var á
mig kominn.
Hugðist ég nú hressa mig á meðulun-
FYRIR 52 ÁRUM
om fyrst til
Helgi Jónsson
um, fæ lánaða matskeið og ætla auðvitað
að telja dropana, eins og tilskilið var. Ég
var búinn að taka tappann úr glasinu, en
skuggalegt var í ganginum og missti ég
allt úr glasinu ofan í tóma fötu, sem stóð
þarna hjá vatnsfötunum. Geri ég mér þá
lítið fyrir, tek hitt glasið og helli líka úr
því í fötuna, set hana svo á munn mér og
sýp allt saman, hugsandi svo, að það skuli
þá gera það sem það geti, ég hafi ekki úr
svo háum söðli að detta.
Þarna vorum við veðurtepptir í tvo daga.
Það sást ekki út úr dyrum fyrir stórhríð.
Samt kom Hans póstur sunnan yfir Hell-
isheiði, og urðu þá margir hissa.
Þarna var nokkuð þröngt um manninn,
vegna þess fjölda sem var þar veðurteppt-
ur. Á þriðja degi var komið bezta veður,
skafheiðríkja og jörðin eins og hefluð fjöl
af harðfenni og gott að ganga. Bregður
nú svo kynlega við hjá mér, að nú finn
ég ekkert til og er eins og nýr maður og
hef ég aldrei til þess arna fundið síðan.
Hvort þetta er meðölunum að þakka, skal
ég ekki um segja.
Næst var hvílt á Kolviðarhóli og þar
fengin hressing og haldið síðan til Reykja-
víkur með viðkomu á Arbæ, þar sem við
fengum ágætan næturgreiða. Sá ég þá
Reykjavík í fyrsta sinn, en þó illa, því yfir
var svarta þoka.
Ekki man ég hve lengi við stóðum við
í Reykjavík, held í tvo daga, enda hafði
ég lítið við að vera, þekkti þar fáa og sízt
Suðu rnes ja
að ég vissi hvar þeir ættu heima, sem ég
var kunnugur. Peningar voru einnig litlir
til að spraða sig fyrir í Reykjavík.
Við samferðamennirnir höfðum ákveð-
ið að hittast allir hjá Skólavörðunni og
leggja þaðan af stað til Suðurnesja. Til
Hafnarfjarðar vorum við ekki lengi. Þeg-
ar þangað kom, dreifðust samferðamenn-
irnir í húsin, til að finna kunningjana og
fá sér kaffi. Ekki átti ég þá marga vini
þar frekar en í Reykjavík, og einhvern-
veginn atvikaðist það svo, að ég lenti með
manni, sem fór í hús og sagðist enga stund
verða og bað mig að bíða. Það varð ég
auðvitað að gera, því ég rataði ekkert.
Hann varð þó lengur en ég bjóst við og
var ég orðinn hálfleiður að bíða, er út úr
næsta húsi kemur kona og spyr mig, hvort
ég vilji ekki koma inn til sín og drekka
kaffi hjá sér á meðan ég bíði, og þáði ég
það. Þessarar hugulsemi minnist ég enn í
dag með þakklæti. Ég fylgdist nú með, er
maðurinn kom út úr húsinu, þakkaði
konunni og fór. Lögðum við nú af stað
niður að bryggjunum, þar sem talað var
um að hittast.
Á meðan við vorum úti í bæ, hafði kom-
ið maður sunnan úr Keflavík, Guðmund-
ur Helgi Ólafsson (er ég síðar átti eftir
að kynnast), að sækja skip og ætlaði að
hitta á menn, sem þyrftu á fari að halda
til Keflavíkur. Urðu menn því auðvitað
fegnir, er urðu svo heppnir að hreppa
flutning með skipinu. Komust þeir með
er fyrstir mættu niður við bryggjurnar, en
þeir sem án farsins urðu, komu dóti sínu
með skipinu. 'Þótti öllum sárt, er ekki
komust með skipinu, og var ég einn í
þeim hópi.
Þegar við vorum að halda af stað, víkur
sér að okkur gömul kona, á að gizka 70—
80 ára, og spyr okkur, hvort hún megi
ekki verða okkur samferða, hún þurfi
nauðsynlega að komast suður í Hafnir.
Eg man ekki nú, hvort hún sagði til dótt-
ur sinnar eða uppeldisdóttur, sem hefði
brennt sig mikið. Maður konunnar, sem
brenndist, hét Guðmundur Sigvaldason,
ættaður austan úr Rangárvallasýslu.
Þegar samferðamenn mínir sjá og heyra,
hve þessi kona er gömul, lízt þeim ekki
meira en svo á að hafa hana fyrir sam-