Faxi - 01.09.1964, Blaðsíða 2

Marta ValgerSur Jónsdóttir:
Minningar frá Keflavík
Ytri-Njarðvík var góðan spöl í suðaustur
frá Þórukoti, hún var höfuðbólið og bar
hverfið allt nafn af þeirri jörð, sem var
einu nafni kallað Ytri-Njarðvíkur. I Ytri-
Njarðvík bjuggu gildir bændur og fyrir-
menn. Arið 1703 hét bóndinn þar Gísli
Olafsson, þá 47 ára gamall. Hann var lög-
réttumaður, sonur Olafs prests Á Hvals-
nesi Gíslasonar prests á Stað í Grindavík
Bjarnasonar, hins mesta lærdómsmanns.
Séra Gísli samdi rím, er talið var bezt
allra rímtalna í gömlum stíl, nefnt Gísla-
rím. Kona Gísla í Ytri-Njarðvík, var
Guðbjörg Jónsdóttir, alsystir Þorkels, er
þá bjó í Innri-Njarðvík. Voru þau börn
Jóns lögréttumanns í Innri-Njarðvík Hall-
dórssonar lögréttumanns á Járngerðarstöð-
um í Grindavík, liins „hertekna“ Jónsson-
ar.
Sonur þeirra Ytri-Njarðvíkurhjóna,
Gísla og Guðbjargar, var Ólafur, er síðar
varð biskup í Skálholti. Jón var einnig
sonur þeirra.. Hann bjó í Fuglavík á Mið-
nesi og er allfjölmenn ætt frá honum kom-
in, einkum um Suðurnes, fleiri voru börn
þeirra.
Sonur Þorkels í Innri-Njarðvík var, svo
sem kunnugt er, Jón Thorchillius, rektor
í Skálholti. Ólafur biskup var mikill á-
hugamaður um skólamál og voru þeir
líkir í því efni frændurnir. Nú langar mig
að tengja saman gamla og nýja tímann og
nefna hér niðja þeirra hjónanna í Ytri-
Njarðvík frá Jóni syni þeirra, sem segja
má, að kippi í kynið, en það er Jón Páls-
son, kennari og barnavinur, hinn óþreyt-
andi fræðari í tómstundaþætti útvarpsins,
en Jón cr áttundi maður frá Gísla Olafs-
syni og Guðbjörgu Jónsdóttur í Ytri-Njarð-
vík. (Sjá E. B. Lögréttumannatal, bls. 160).
Jón Snorrason varð bóndi í Ytri-Njarð-
vík laust eftir 1791. Hann var fæddur í
Skildinganesi við lleykjavík 1755, sonur
hjónanna Snorra Gissurarsonar og Mar-
grétar Jónsdóttur, en þau bjuggu síðar á
Eyði á Seltjarnarnesi. Þar búa þau mann-
talsárið 1762 og bjuggu þar til 1786, en þá
fluttust þau að Narfakoti í Innri-Njarð-
víkum. Nikulás, sonur þeirra, mun hafa
tekið við búi af þcim foreldrum sínum
1794 og um líkt leyti mun Snorri hafa
andazt. Margrét settist þá að hjá Jóni syni
sínum og var á vist með honum, þar til
hún andaðist 25. marz 1811 í liárri elli,
sögð níutíu ára, en mun hafa verið nokkr-
um árum yngri, f. í Engey um 1726, dóttir
Jóns bónda þar Erlendssonar.
Kona Jóns Snorrasonar var Katrín Ein-
arsdóttir lögréttumanns og bónda í Þránd-
arholti í Gnúpverjahreppi Hafliðasonar
prests í Hrepphólum Bergsveinssonar. Var
Katrín alsystir Guðrúnar, konu séra Sæ-
mundar á Utskálum Einarssonar.
Börn þeirra Njarðvíkurhjóna, Jóns og
Katrínar, voru sex. Af þeim komust upp
fjórar dætur, sem allar giftust, en þær
voru:
1. Kristín Jónsdóttir. Varð kona Jóns
skipherra Jónssonar Norðfjörð, sonar Jóns
dbrm. Sighvatssonar og konu hans, Odd-
bjargar Snorradóttur, og voru þau hjón,
Kristín og Jón skipherra, því systkina-
börn. Þau bjuggu í Þórukoti, næsta bæ
við Njarðvík, en 1826 eru þau komin að
Efstaleiti, bæ, sem aldrei er nefndur í
Njarðvíkum, nema í þeirra tíð, cn þar
bjuggu þau til 1843, en það ár, 31. júlí,
andaðist Kristín Jónsdóttir Norðfjörð, hús-
frú á Efstaleiti. „Góð kona og saknaðar-
verð, átti eftir tvö efnileg börn,“ segir séra
Sveinbjörn Hallgrímsson, sem þá var
prestur á Kálfatjörn. Þessi tvö börn voru
séra Snorri Norðfjörð, síðast prestur í Hít-
arnesþingum, langafi Kristjáns Arinbjarn-
ar læknis, og Oddbjörg Kristín, fyrri kona
séra Björns Þorlákssonar, síðast prests að
Höskuldsstöðum.
Jón Norðfjörð var sæmdur heiðurspen-
ingi úr silfri 1847, „ærulaun iðni og hygg-
inda“. Hann kvæntist aftur Ragnheiði
Guðmundsdóttur, systur Hclga biskups
Thordersen, en ekkju Guðmundar factors
í Hafnarfirði, Péturssonar. Þau bjuggu í
Innri-Njarðvík (1850) og þar andaðist Jón
skipherra 3. apríl 1857.
2. Þórdís Jónsdóttir varð kona Erlcndar
óðalsbónda á Brunnastöðum á Vatnsleysu-
strönd Jónssonar, en hann var stjúpsonur
Magnúsar bónda á Brunnastöðum, sem
bjó þar áður. Sonardóttir þeirra var Ingi-
björg, kona Guðmundar kaupmanns í
Gerðum, áttu þau fjölda barna, þeirra á
mcðal var Guðrún, prestsfrú að Utskálum
um skeið, gift séra Eiríki Brynjólfssyni.
Þórdís Jónsdóttir giftisl aftur, að Erlendi
látnum, Hafliða Þorsteinssyni stúdents í
Laxárnesi í Kjós Guðmundssonar. (H. P.:
Kjósarmenn, bls. 329).
3. Sigríður Jónsdóttir var tvígift. Fyrri
maður Helgi stúdent Helgason, bróðir
séra Árna í Görðum. Þau bjuggu í Ytri-
Njarðvík í sambýli við foreldra hennar.
Helgi varð skammlífur. Hann andaðist í
Reykjavík 3. jan. 1836, 44 ára; var þar til
lækninga. Synir þeirra, sem komust upp
voru Árni bóndi á Brekkum í Holtum og
Hafliði, síðast í Steinstópt í Holtum.
Sigríður giftist aftur Jóni hreppstjóra
og bónda á Arbæ í Holtum Runólfssonar,
var sonur þeirra Helgi bóndi á Árbæ,
hann var faðir Sigríðar húsfreyju á Rcyni-
felli á Rangárvöllum, konu Jónasar bónda
þar Árnasonar. Sonur þeirra var Helgi
læknir og alþm. á Stórólfshvoli.
4. Margrét Jónsdóttir, kona Einars snikk-
ara í Reykjavík, Helgasonar, bróður Helga
stúdents í Ytri-Njarðvík, er átti Sigríði,
systur Margrétar. Sonur þeirra var Helgi
E. Helgesen, skólastjóri í Reykjavík, en
dóttir þeirra var Guðný, kona séra Sveins
Skúlasonar, síðast prests í Kirkjubæ í Hró-
arstungu. Dóttir þeirra var Guðrún, kenn-
ari í Keflavík og Utskálum, fyrri kona
Ogmundar skólastjóra í Flensborg, Sig-
urðssonar. Frú Ingibjörg Ogmundsdóttir,
hinn vinsæli símstjóri um áratugi í Hafn-
arfirði, er því fjórði maður frá Jóni dbrm.
Snorrasyni í Ytri-Njarðvík.
Það var um líkt leyti sem Jón Snorrason
lióf búskap í Ytri-Njarðvík, að farið var
að rofa til í aðalatvinnuvegi Islendinga,
fiskiveiðunum. Það hyllti undir vorið. —
Njarðvíkurbændur voru brautryðjendur
um Suðurnes um þau mál að því leyti, að
þar var byrjað á dekkbátaútgerð, svo sem
kunnugt er.
Jón dbrm. í Höskuldarkoti Sighvatsson
sendi eldri son sinn, Jón Norðfjörð, til
Danmerkur að læra skipstjórnarfræði.
Kom hann út 1817 og gekk þá þegar að
eiga heitmey sína, Kristínu, dóttur Jóns
Snorrasonar. Voru feður þeirra svaramenn
við giftinguna, en veizla, mikil og veg-
leg, var þá haldin í Ytri-Njarðvík, þar sem
fyrirfólk á Suðurnesjum, úr Hafnarfirði
og Reykjavík, sat þann fagnað.
Það var búið vel í Ytri-Njarðvík og að
sjálfsögðu voru fiskveiðar aðalatvinnuveg-
ur, sem stundaður var af miklum dugnaði
110 — FAXI