Faxi - 01.05.1965, Blaðsíða 2

Marta Valgerður Jónsdóttir:

Minningar frá Keflavík
Þegar séra Friðrik Hallgrímsson var
settur prestur í Utskálaprestakalli á Jóns-
messudag 1899 eftir séra Sigurð Sívertsen,
sem hafði þjónað kallinu árið áður, settist
hann ekki þá þegar að á Utskálum, heldur
gerðist heimilismaður í læknishúsinu í
Keflavík hjá þeim hjónum frú Onnu og
Þórði Thoroddsen. Dvaldi séra Friðrik
þar næsta ár og þótti Keflvíkingum, að
sjálfsögðu, mikið til þess koma. Var hann
mikill aufúsugestur í plássinu.
Hvern helgan dag týgjaði hann hest
sinn og reið til kirkna sinna, Utskála,
Hvalsness og Kirkjuvogs og söng helgar
tíðir, en er heim kom að kvöldi, hélt hann
guðsþjónustu í litla Góðtemplarahúsinu í
Keflavík, sem þá var alltaf þéttsetið þakk-
látum áheyrendum. En fólk var mjög
heillað af ræðum hans og persónuleika.
Þóttu ræður hans ágætlega samdar og
fluttar með frábærum innileik.
Séra Friðrik var mikill smekkmaður á
músik og söng, enda lærður á því sviði.
Var honum mjög annt um, að söngur
væri æfður fyrir messur. Organleikurinn
var í ágætum höndum, þar sem Þorgeir
Pálsson var organisti, enda æfði hann ævin-
lega fyrir guðsþjónustur þessar. Þar heyrð-
ist þá oft yndislega fögur rödd frú Onnu
Thoroddsen og fyrir kom, að hún spilaði
undir, er Þorgeir var forfallaður, en frú
Anna var afbragðs vel menntuð í tónlist
og söng.
Séra Friðrk tók upp nýstárlegan hátt
á undirbúningi barna undir fermingu.
Hann bað foreldra og umráðamenn barn-
anna, sem áttu að fermast, að koma þeim
fyrir á heimilum í Keflavík, svo þau gætu
dvalist þar um þriggja vikna skeið. For-
ráðamenn barnanna tóku þessu nýmæli
vel og Keflvíkingar tóku við börn-
unum, en séra Friðrik hélt skóla fyrir
börnin í þrjár vikur. Þetta skólahald varð
mjög vinsælt meðal barnanna, því séra
Friðrik var framúrskarandi yndislegur
barnafræðari. — I kennslustundum hjá
honum var tíminn liðinn hjá áður
en við var litið, eða eins og segir í vís-
unni „og tíminn leið svo liðugt, sem læk-
ur sjávar til“, því að allt efni gæddi hann
lífi, svo unun var að hlusta og nema. Að
sjálfsögðu spurðist það um plássið hve
gaman væri að sitja í kennslustundum hjá
séra Friðrik og olli það mér nokkrum
heilabrotum hvernig ég ætti að komast
inn í hópinn. Eftir nokkra umhugsun
fann ég ráð. Einn daginn, rétt áður en
tími byrjaði, gerðist ég svo djörf, ellefu
ára hnátan, að ganga inn í skólann. Eg
gekk rakleiðis til séra Friðriks og spurði,
líklega nokkuð uppburðarlítil, hvort ég
mætti vera inni í tímum. „Ég skal sitja
úti við dyr“ sagði ég. Séra Friðrik brosti
þessu ljúfmannlega undurþýða brosi, sem
honum var svo eiginlegt og kvað þetta
velkomið og þar með var ég komin inn
í þennan stóra hóp fermingarbarnanna
úr öllum sóknum Utskálaprestakalls. Ekki
sat ég lengi út við dyr. Stúlkurnar tóku
mig að sér og létu mig setjast hjá sér,
auðvitað með leyfi hins ástúðlega kennara.
Þessir vordagar liðu í sælum barnslegum
unaði, en áður en varði, voru vikurnar
þrjár liðnar.
Þetta sumar, hinn 5. júlí árið 1900,
giftist séra Friðrik Hallgrímsáon heit-
mey sinni, Bentínu Björnsdóttur, hinni
glæsilegustu konu. Var hún þá nýkomin
til Islands frá námi í Kaupmannahöfn.
Það var mikil og sönn hamingja sem
þessi ungu hjón gengu á móti þessa sumar-
daga enda entist þeim ástin vel og lengi
til síðustu stundar. Um þessar mundir
fluttust þau hjón að Utskálum og settust
að búi þar. Bjuggu þau þar næstu þrjú
ár og þar fæddust þeim tvær dætur. Sum-
arið 1903 fluttust þau til Kanada, þar eð
séra Friðrik gerðist þá prestur Vestur-
Islendinga í Argylebyggð. En góðu heilli
komu þau hjónin aftur til Islands 1925,
þegar séra Friðrik gerðist dómkirkjuprest-
ur í Reykjavík, fæðingarbæ sínum, þar
sem hann starfaði til æviloka. (P. E. O.
Islenzkar æviskrár V, 321).
Árið 1903 gengum við 6 börn úr Keflavík
til spurninga, en alls voru börnin úr ölluin
sóknunum 31. Var okkur komið fyrir a
bæjum í Garðinum, því sama hátt og áður,
ltafði séra Friðrik um fræðslu fermingar-
barnanna. Við vorum í skóla hjá honum
marga tíma á degi hverjum. Fyrst og
fremst var farið yfir kver og biblíusögur.
Voru þeir tímar alltaf skemmtilegir og
stundum mjög heillandi, þá leiddi hann
okkur við hönd sér út í víða veröld og
Austurlönd blöstu við í ljóma fjarlægð-
arinnar. Hann ræddi við okkur um lífið,
gleði og sorgir og öll þau margbreytilegu
viðhorf, sem mæta okkur á langri göngu,
um ástina, hve hún væri fögur ef við
gæfum okkur tíma til að bíða eftir þrosk-
anum.
Þá var siðfræðin skýrð með ótal dæm-
um og sögum og bent á drengilega og
prúðmannlega framkomu í hverjum
vanda. Við lærðum mikið af sálmum,
sem hann hlýddi okkur yfir daglega,
einnig benti hann okkur á fögur ættjarð-
arljóð og ýmis kvæði. Hann sagði, að
66 — F A XI