Faxi - 01.04.1983, Blaðsíða 3

Það var árið 1981, sem psoriasis-
sjúklingur kom til mín og bað um
leyfi, til þess að mega fara í bað í
,,Bláa lóninu". Ég minnist þess,
að mér kom þessi ósk á óvart og
vissi varla um hvað málið snerist.
Aður hafði heyrst um, að ferða-
fólk hafði áhuga á því að baða sig í
þessu litfagra lóni, en hafði ætíð
fengið synjun. En hvað er „Bláa
lónið“?
í Svartsengi hafa nú verið bor-
aðar 12 heitavatns holur frá 240
metrum og allt niður í rúma 1800
metra. Sameiginlegt er það öllum
þessum borholum að vatnið, sem
upp úr þeim kemur er brimsalt,
hefur um tvo þriðjuhluta af seltu
sjávar og auk þess ýmiss önnur
uppleyst efni, svo sem kísil, kalk,
kalium, magnesíum, brennistein og
fluor. Auk þessa eru lofttegundir
eins og brennisteinsvatnsefni, kol-
sýringur og vatnsefni og vafalaust
ýmisssnefilefni. Eins og áðursagði
er vatnið salt og auk þess mettað af
kísli og er því alls óhæft til beinnar
upphitunar, en hann myndi fylla
allar hitalagnir á örskömmum
tíma.
Með hliðsjón af þessari stað-
reynd var upphitunarvandamálið
leyst með því að setja upp varma-
skipta, þar sem ferskt vatn er hitað
upp með vatnsgufu úr saltvatninu,
sem kemur úr holunum. Þetta
þýðir á hinn bóginn að saltvatnið,
sent afgangs er, þegar hitaorkan
hefur verið nýtt niður í 70°C, er
látið renna út í hraunið.
Vatnið er þá orðið mun saltara,
vegna þess að úr því hefur verið
nýtt gufa til upphitunar, seltan er
þá trúlega svipuð og á úthafssjó.
Saltvatnið sem þannig rennur út
frá varmaorkuverinu er allt upp í
1000 tonn á klukkutíma, og hefur
,.,r
T? *
•
Valur Margeirsson hefur stundad Rláa
lónið meira en flestir adrir. Hérstendur
hunn úti í lóninu og löðrar á sig kísil-
efni, sem sjálfsagl her með sér ýmis
°nnur úrfelliefni. Með þessu móti held-
ur hann niðri mjög erfiðum húðsjúk-
dómi (soriasis).
Ingólfur Aðalsteinsson:
BLÁA LÓNIÐ
nú ntyndað hið margfræga ,,Bláa
lón“. Eins og áður sagði er salt-
vatnið í lóninu mettað af kísli, sem
smám saman botnfellur, eftir því
sem vatnið kólnar. Kísillinn fellur
út úr saltvatninu í örsmáum ögn-
um, sem svífa í vatninu áður en
þær falla til botns. Það eru þessar
agnir sem orsaka bláa lit lónsins,
en stærð þeirra veldur því að þær
endurkasta mest bláa ljósinu úr
dagsbirtunni. Talið er að heildar-
magn þess kísils sem þama fellur
til, sé um 4000 tonn á ári.
Nú þegar er komin kísilleðja á
botn lónsins, sem er fleiri metrar á
dýpt. Það er augljóst að þessi upp-
söfnun á kísli veldur vissum vanda-
málum, má þar nefna að vatnið
sígur ekki niður í jörðina og þar
með stækkar lónið stöðugt, ef það
fær ekki nægt afrennsli.
Meðal annars til þess að leysa
þennan vanda, hefur nú verið
Ingólfur Aðalsteinsson.
ákveðið að dæla saltvatninu aftur
niður í jörðina og losna þar með
við umhverfisvandamál, sem ekki
er séð fyrir endann á. Það er hins
vegar ekkert mál að halda eftir
nógu miklu af saltvatninu til við-
halds á lóninu eða annars baðstað-
ar, ef það reynist sú heilsulind sem
við vonum.
Það er sem sagt þetta lón og kís-
illeðja, sem psoriasismenn hafa
verið að baða sig í að undanfömu.
Allir geta séð að þarna em allar
aðstæður svo fmmstæðar að vart
geta þær verið verri, og ekki seinna
vænna að taka til hendi, ef við eig-
um ekki að hljóta ámæli fyrir
slóðaskapinn. Það er því ekki að
ástæðulausu að hitaveitan fylgist af
athygli með því sem er að gerast í
lækningamálum psoriasis-sjúkl-
inga - og komi það á daginn að
þarna sé heilsulind - eins og margt
bendir til - þá mun hitaveitan að
sjálfsögðu leggja allt kapp á, að
verða þar að liði.
Ég trúi því hins vegar að næg
hitaorka og rafmagn, sem á staðn-
unt er, sé góð undirstaða, til þess
að byggja á heilsuhæli, sem geti
nýst fjölmörgum öðmm en psori-
asis-sjúklingum. Ég vil ennfremur
benda á að þarna er landslag fjöl-
breytilegt og gefur ágætt tilefni til
ýmissa útiíþrótta, enda þótt veður-
far sé ekki sérlega stöðugt. Með
hliðsjón af framansögðu finnst
mér ekki óeðlilegt að hagsmuna-
aðilar, s.s. heilbrigðisráðuneyti,
sveitarfélögin á Suðurnesjum,
hitaveitan, ferðamálaráð, flugfé-
lög og vafalaust fleiri, taki upp
samvinnu um uppbyggingu heilsu-
stöðvar í Svartsengi.
Slík stöð gæti verið byggð upp,
sem vin í þeirri auðn, sem er helsta
einkenni lands, sem myndast hef-
ur við eldgos og tröllslegar ham-
farir náttúrunnar og mótast af
verðurfari á mörkum hins byggi-
lega heims.
NJARÐVÍK
FASTEIGNAGJÖLD
2. gjalddagi fasteignagjalda var 15. mars.
Dráttarvextir reiknast frá 15. apríl.
Vinsamlegast gerið skil svo komist verði hjá
frekari innheimtuaðgerðum og forðist óþægindi
og aukakostnað.
Bæjarsjóður - innheimta
FAXI - 91