Faxi - 01.05.1984, Blaðsíða 20

mátti ráða hve aðstaða fyrstu vél-
bátana í Keflavík var erfið við
bryggjuna eins og hún var þá.
Annars eru ekki til miklar heim-
ildir um bryggjuna, fyrstu gerð
hennar og seinni tíma endurbætur.
Par sem hún var lengst af í einka-
eigu kemur hún óvíða við sam-
tímaheimildir og er sjaldan getið í
gögnum sveitarfélagsins. Aðeins
af gömlum Ijósmyndum má rekja
breytingarnar, sem á henni hafa
orðið.
Norðan við Miðbryggju og fram
undan gatnamótum Vesturgötu og
Vesturbrautar var aðalbátaupp-
sátrið í Keflavík. Það var Stokka-
vörin. Fyrr á öldum hefur verið
þarna vik inn í landið sem hefur
myndast vegna leysingavatns sem
gróf sér farveg ofan úr heiði, og
rann meðfram Vesturgötu, svo-
kölluð Rás, þarna hefur því verið
heppilegt uppsátur skammt frá
Keflavíkurbænum og fyrstu versl-
unarhúsunum, fyrst nokkurs kon-
ar afdrep þar sem hægt var að
draga árabáta á land. Á seinni
hluta síðustu aldar eða í byrjun
þessarar var vörin rudd og kampur
hlaðinn við vörina að norðan.
Skömmu seinna voru hlaðnir
miklir sjóvarnargarðar að vörinni
á báða vegu. Stokkavörin er nú
horfin undir uppfyllingu, en hún
var við líði fram undir 1970-71
þegar ysti hluti Hafnargötu var
malbikaður.
Osinn heitir suðvesturkriki
Keflavíkur. Þar ofan viö stendur
Nýja bíó. Þar er sker eitt, nokkuð
stórt ummáls, aflangt og líkist
einna helst sofandi sel. Það fer
vanalega á kaf á flóði. Er skerið
kennt við Osinn og kallað Ossker.
Um 1915 voru uppi ráðagerðir
um bryggjugerð í Osnum, í skjóli
við Osskerið, en ekki varð af fram-
kvæmdum enda þótti of grunnt
þar. í byrjun aldarinnar lét Edin-
borgarverslun gera þar litla
bryggju, en verslunin hafði aðset-
ur þarna á bakkanum þar sem nú
er Gunnarsbakarí. Símon Eiríks-
son hlóð bryggjuna. Fremsti hluti
hennar var úr hlöðnu grjóti (sem
tekið var úr klettunum við Fram-
nes), en upp til lands lá bryggju-
gólf úr tré á grjótfylltum trébúkk-
um. Bryggjan var nokkuð brött,
og olli það stundum erfiðleikum
þegar flytja þurfti fisk og varning
upp. Edinborgarbryggja var notuð
fram undir 1930, einkum af trill-
um. í óveðri nótt eina í febrúar eða
mars 1968 hrundi steinhleðslan,
hið eina sem eftir var af þessu
mannvirki og jafnaðist út í fjör-
una.
Vatnsnes afmarkar Keflavík að
sunnan. Frá Ósnum og út í Vatns-
nesbás eru klettar með landi, en
lítið útfiri. Skammt utan við Ósinn
eykst sjávardýpi mjög og er mikið
dýpi með öllu Vatnsnesi allt inn í
Vatnsnesvík.
Keflavíkurmegin við Vatnsnes
er Vatnsnesbás, lítið vik inn í klett-
ótta ströndina. Þar var stundum
lent í suðaustan átt á árabátum
þegar vindur stóð á Stokkavörina
og sjógangur var. Ofan við Vatns-
nesbás, eða Básinn, eins og hann
var kallaður í daglegu tali, stendur
hraðfrystihúsið Jökull. í Básnum
var gerð aflíðandi steinsteypt
bryggja sumarið 1929. Var hún
vinkillaga og lá þar utan í skerið
sem var landfest. Þargátu vélbátar
lagst að. Bryggjan var lítið notuð
eftir 1950, eftir að bátahöfnin var
fullgerð í Vatnsnesvíkinni. Eftir
það féll viðhald bryggjunnar niður
og hvarf hún undir uppfyllingu,
sennilega á árunum 1967-70.
Yst við Vatnsnes er Vatnsnes-
steinn, en þar eru syðstu takmörk 4
Keflavíkur. Frá Básnum og þang-
að út eru þverhníptir hamrar sem
sjór fellur alveg að. Vatnsnes-
steinn er aflangur klettur, nokkuð
aðskilinn frá landi, en komast má
út á hann á lágum sjó. í verstu
veðrum fer steinninn á kaf. Upp af
Vatnsnessteini og niður af Vatns-
nesvita, er sérkennilegur Gatklett-
ur, sem svo heitir. Er það steinbrú
sem þar hefur myndast. Vatnsnes-
viti var reistur á árunum 1921-22,
aðallega til leiðbeiningar við land-
töku þegar skip og bátar lágu á
Keflavík.
Fyrir innan (sunnan) Vatnsnes
er lítil og breið vík, sem Vatnsnes-
vík heitir. Eru suðurtakmörk
hennar við Klapparnef í Njarðvík.
En í Njarðvík eru innstu mörk hins
lítt kunna Stakksfjarðar eins og
áður getur.
Fram á fimmta áratug þessarar
aldar lágu vélbátar Keflavíkinga á
víkinni á milli Vatnsness og
Hólmsbergs. Þar var aflanum
landað og þangað komu flutninga-
skip fram til ársins 1932 þegar haf-
skipabryggja var gerð í Vatnsnes-
vík. Á Keflavík höfnuðu sig áður
seglskip sem fluttu vörur til
dönsku verslananna. Skipalegan
fyrir stór skip var í víkurmynninu.
Miðið fyrir stór skip var: Stakkur
laus við Brenninýpu. Minni skip
fóru þó innar og lögðust eftir dýpi-
(Sbr. Leiðsögubók fyrir sjómenn.
Útg. 1947 af Vitamálastjóm).
Á Keflavík er skjól í landáttun-
um suðvestan, vestan og norðvest-
an. En í norðaustan, austan, og
suðaustan áttum setur mikla kviku
inn á víkina. Einkum voru austan
og suðaustan áttirnar varasamar
skipum, kemur það reyndar fram í
annálnum hér á eftir. Botn víkur-
innar er leirborinn og því góður
haldbotn.
Áður var aðalbyggðin meðfram
Keflavík og aðalathafnasvæði bát-
anna var við Miðbryggju. En 1928
fékk Elías Þorsteinsson útgerðar-
maður leigt land í Vatnsnesbás og
hóf byggingu fiskverkunarhúss úr
timbri. Síðar stóð hann þar ásamt
fleirum að byggingu hraðfrysti-
hússins Jökuls. Þar með hófst nýtt
landnám við Keflavík, enda kall-
aði vaxandi útgerð á aukið svigrúm
til sjós og lands.
Skammt er farið úr Básnum suð-
GRINDAVÍK
Gleðilegt sumar
Bæjarstjórn Grindavíkur óskar Grindvíkingum og
öörum Suðurnesjamönnum gleöilegs sumars og þakkar
samskiptin á liönum vetri.
Bæjarstjórn Grindavíkur.
NJARÐVÍK
FASTEIGNAGJÖLD
3. og síðasti gjalddagi fasteignagjalda verður 15. maí.
Dráttarvextir reiknaðir frá 15. júní.
Vinsamlegast gerið skil svo komist verði hjá frekari
innheimtuaðgerðum og forðist óþægindi og auka-
kostnað.
Bæjarsjóður- innheimta
116-FAXI