Faxi - 01.02.1986, Síða 20

Á Suðurnesjum eru nú gefin út um 20 blöð. Þau eru af marg-
víslegri gerð og mismunandi tilefni. Stjómmálaflokkarnir
eru allir með málgagn. Utkoma blaða þeirra er bæði stopul og
óregluleg — eru stundum nefnd hlaupársblöð, vegna þess að
kosningaár eru þeirra blómaskeið, þó að sum þeirra vilji
minna á sig í annan tíma. Iþróttafélög og alls konar klúbbar,
skólafélög og trúfélög og svo blöð sem gefin eru út í tilefni af
stór afmælum samtaka, að ógleymdum alls konar auglýsinga
ritlingum í ágóðaskini, og er þá margt ótalið.
Þessi ritöld hefst fyrir alvöru með útgáfu blaðsins Faxa
1940, sem hefur komið út óslitið síðan.
Þessi fjölmiðla vakning hefur eðlilega leitt til þess að skól-
amir hér hafa hvatt hugmyndaríka unglinga til að reyna sig á
ritvellinum, og er það vel. Faxi hefur stundum notið góðs af
slíkum tilraunum og vill eindregið örva unglinga til þrosk-
andi tilrauna í þá átt.
Faxi tekur því einnig þakksamlega ef aðrir íbúar skagans
senda honum efni til birtingar.
Hér á eftir fer samtal er tveir 8. bekkingar Holtaskóla áttu
við gamalkunnan og velþekktan Keflvíking.
Viðtal við
Guðmund Jónsson í Litlabæ
Við gengum heim að húsinu
Vallargötu 23 í Keflavík í þeim til-
gangi að taka viðtal við Guðmund
Jónsson.
— Hvar og hvenœr fœddist þú?
„Ég fæddist 23. september
1907 hér í Keflavfk."
— Hvar gekkst þú í skóla?
„Ég gekk í bamaskóla Kefla-
víkur sem var stofnaður 1911.“
— Hvað gekkstu mörg ár í
skóla?
„4 vetur, og svo var það skóli
lífsins sem tók við.“
— Hvernig starfaði skólinn
þessa 4 vetur?
„Skólinn var þannig að hann
byrjaði kl. 10 á morgnana og var
til 3 á daginn. Það voru 2 deildir,
efri og neðri deild eins og þá var
kallað. Kennarar voru þessir:
Fyrst var Tómas Snorrason síðan
var Gunnlaugur Kristmundsson
svo tók við Agúst Jónsson. Það
þurfti sterka kennara til að kenna
þessu fólki þá,“ segir Guðmund-
uroghlærvið. „Síðarkenndimér
Guðlaug Guðjónsdóttir á Fram-
nesi, og var hún síðasti kennarinn
minn.“
— Hvernig var œska þín?
, ,Æska mín var þannig að móðir
mín var ekkja. Hún missti mann
sinn og son 1910 í sjóinn, Jón
Pálsson og Jón Pál Jónsson. Þeir
fórust þegar skútan Svanur frá
Eyrarbakka var keyrð niður, þá
varð hún ekkja og stóð uppi með
8 börn, en þau voru að vísu ekki
öll böm. Elín, Kristinn og Eggert
voru öll flutt í sveit áður en hún
flutti hingað, Kristinn flutti með
henni og var hennar fyrirvinna.
Og við emm fædd hérna þrjú,
IJaraldur, ég og Jónína. I litlum
bæ sem nefndur var Litlibær í þá-
tíð. Nú, æskan mín var þannig að
mamma sjálf varð að berjast fyrir
þessu að bestu getu. Hún fór í
kaupavinnu á sumrin, þá var mér
komið fyrir á ýmsum stöðum hér
f Keflavík, þar til ég var 10 ára.
Hún fór alltaf með Jónínu með
sér í sveitina. Þegar ég var 10 ára
var ég drifinn í sveit. Ævin líður
ört þegar maður er 10 ára. Ég var
síðan í sveit til 14 ára aldurs á
hverju sumri. Svo var það sjórinn,
það var byrjað við báta. Ég var
ráðinn við bát hérna daginn eftir
að ég fermdist sem beitustrákur
og til að stokka upp línu. Svo var
manni þrælað út í að vera kokkur
á bát á sumrin."
— Svo giftist þú?
„Ég giftist 1934, Ólöfu Eggerts-
dóttur. Nú, svo var ég svo bjart-
sýnn, að ég réðist í að byggja
þennan bæ, af engri getu, frekar
en vant er, en það hefur verið okk-
ur til lífs að ég skyldi fara út í
þetta, því að börnin urðu 8. Það
hefur borið mikið við í þessum
búskap okkar. Við misstum elstu
dóttur okkar 13 ára gamla úr syk-
ursýki. Ég var skorinn upp við
botnlangabólgu og konan fékk
lömunarveiki 1946, var þá frá í 6
mánuði. Stóð ég þá uppi með 8
hvolpa, segir Guðmundur og hlær
við. Ella sáluga var alltaf sjúkling-
ur, gekk alltaf í sprautur á hverj-
um degi. Hún dó 1. apríl 1948.
Síðan hefur þetta verið ágætt líf
hjá okkur. Konan er 75% öryrki
eftir lömunarveikina."
— Segðu okkur meira frá starfs-
œvi þinni
„Eg vann margt og víða. Fyrst
vann ég við sama bátinn, m/b Sæ-
fara í 18 ár, var þar bæði land- og
sjómaður, og alltaf landformaður
á vetrarvertíð. 1930 var Básinn
byggður upp, það var ákaflega
mikið framfara tímabil. Þá var
farið að gera að inni í húsi, það
þótti blómaskeið miðað við það,
þegar maður var að gera að hérna
niður á plönum í alls konar veðr-
um og sjórinn gekk yfir mann.
Eitt það versta veður sem ég hef
unnið úti í var 1925. Þá vorum við
að gera að úti á plani í þessu af-
spyrnu veðri, gaddi og byl. Ég
vann við að fara innan í fiskinn og
var berhentur. Þegar við komum
inn í skúr kl. 3 um nóttina, þá var
maður einn freði undir stakknum
og urðum við að hjálpa hver öðr-
um úr staklcnum, því að fönnin
var orðin svo freðin utan um
mann, þetta er eitt voðalegasta
veður, sem ég hef unnið úti í. Nú,
svo þegar ég hætti við þessa báta,
þá fór ég að vinna í frystihúsinu
Jökli og vann þar í 6 ár. Þaðan var
ég ráðinn sem verkstjóri í frysti-
húsið Frosta. Síðan réði ég mig til
Keflavíkurbæjar og var þar verk-
stjóri við rörasteypuna."
— Hvernig voru atvinnuhœttir
þá?
„Þeir voru bágbornir, það var
ekkert nema sjórinn.
Aumasta tímabil ársins var
haustið, þá var ekki handtak að
gera, frá því í byrjun september til
áramóta. Ég slml segja ykkur það
drengir mínir að þið hefðuð hugs-
anlega ekki viljað vera til á þess-
um tímum. Það þótti gott ef mað-
ur hafði 1500 kr. yíir árið, og það
þóttu rosa tekjur að hafa 2000 kr.
yfir árið. Maður sá aldrei eyri frá
áramótum og þangað til haustið
eftir, þegar gert var upp.“
— Finnst þér ekki vera orðin
mikil breyting á stör/um nú mið-
að við það sem áður var?
„Jú, hún er stórkostleg sem
betur fer. Þetta mátti hverfa þessi
þrældómur og þetta auma líf sem
þá var. Breytingin varð ekki fyrr
en í stríðsbyrjun 1939-40. Þá var
ég á bát sem Guðfinnur hét og
fengum við 1000 skippund ylir
vertíðina. Þá stóð ég uppi með
10.000, það voru að heita má
Guðmundur Jónsson og Ólöf Eggertsdóttir og börn þeirra. Stundandi frá
vinstri: Lúdvfk, Ilalldóra, Edda, Inga og bórhallur. Sitjandi Birna, Ólöf, Guð-
mundur og Gréta.
56 FAXI