Faxi - 01.07.1986, Blaðsíða 18
oft sjá það paufast milli húsa í ljósi
kerta — eða olíuluktar, því ekki
voru götuljós þá komin til sögu og
híbýli lýstu lítið út í náttmyrkrið.
Hœtt ernú við að svo hafi verið.
En hvað um ieikstarf í stúkunni?
Jú, það var oft leikið einkum á
vertíðum, því að þá var margt ver-
fólk í Grindavík víðsvegar að af
landinu.
Sumir þessara vösku vermanna
föstnuðu sér heimasætur í verinu
og fluttu þær heim með sér. Aðrir
löðuðust að sjávarloftinu og gerð-
ust þar heimamenn, jafnvel for-
menn og útgerðarmenn, eða
kunnir borgarar á öðrum sviðum.
Eitt sinn átti að fara að leika
,,Neiið“, þekkt gamanleikrit. Það
þótti þó ástæða til að vekja athygli
á sýningunni. Þá orti Einar í
heitins sýslumanns á Klaustri.
Þarna var mikið fjárbú, um 500
fjár, 2 kýr, vegna mjólkurþarfar
heimilisins og 2 hross. Sjö manns
voru í heimili og ekki mjög gest-
kvæmt en samt var slátrað um
haustið 100 dilkum og 20 fúll-
orðnum ám, en sauðir voru reknir
til slátrunar í Reykjavík. Enda var
kjöt- og kjötmeti í einhverri mynd
á borðum við allar máltíðir. Hús-
móðirin Ólöf Sveinsdóttir, ættuð
sunnan úr Garði, var afskaplega
myndarleg húsmóðir og má segja
að í höndum hennar og stjórnun
var Herdísarvík höfðingjasetur.
En svo að við hverfum aftur að
rótum œsku þinnar. Var ekki
pabbiþinn sjómaður, eins og nœr
allir karlmenn í Grindavík?
Jú, mikil ósköp. Hann var alla
tíð sjómaður og a.m.k. mörg síð-
ustu árin réri hann hjá Guðjóni á
Hlíð, sem var frændi hans og vin-
ur. Guðjón var mikill gæðamaður
og talinn góður formaður.
— Fyrir mörgum árum skrifaði
ég grein f Faxa um Guðjón Ein-
arsson og hans mikiu for-
mennskukosti. En hvað getur þú
sagt mér af skemmtanalífinu í
Grindavík á þessum árum?
Það þætti ekki margra fiska
virði í dag. En við undum því vel
og mátum að verðleikum. Það var
þá fýrst bamastúkan Sigurbjörg
og stúka fyrir fullorðna, sem hét
Þörf. Þetta vom einu félagasam-
tökin og á vegum þeirra var leikið,
dansað og sitthvað fleira gert til
skemmtunar. Það var mikið starf-
að í stúkunum og templarar
byggðu fyrsta samkomuhúsið í
Grindavík, sem var-'Ifemplarinn
og þar var barnaskólinn til húsa í
mörg ár. Fundir og skemmtanir
stúknanna vom einu tilefni til
samkomuhalds. Ekki þekktust
þá partí í þeirri mynd sem nú
tíðkast — en unga fólkið dró sig
saman eins og ævinlega, og mátti
Mynd frá 1946. Standandi frá vinstri eru þeir Ragnar og Brynjúlfur. Sitjandi
frá vinstri, Magnús, Marin og Helgi.
Myndin var tekin 1925 íoktóber á gullbrúðkaupsdegi þeirra Sigríðar og Magnúsar. Aftari röð, frá vinstri: Ragnhildur,
Petrúnella, Júlíana og Guðjón. Fremri röð, frá vinstri: Jón, Magnús faðir þeirra, Sigríður móðir þeirra og Marina.
Garðhúsum, sem var ágætlega
hagmæltur og driffjöður í mörgu:
Upp í skóla annað kvöld
svo allir geti hlegið,
sýnt mun verða firðafjöld
fræga stykkið , ,Neiið“.
Klukkan sjö þar komdu inn
með kunningjana níu
Einar selur innganginn
á aura þrenna tíu.
Mannstu hverjir voru œðstu
templarar í stúkum?
Ég var einu sinni æðstitemplar í
barnastúkunni. Þá var Einar heit-
in á Bjargi gæslumaður og líklega
þá æðstitemplar í stúkunni Þörf.
Það var mjög mætur ágætiskarl.
Um embættismenn Þarfar man
ég lítið, enda fór ég barnung að
heiman — nema hvað ég man eftir
að Stefanía á Járngerðarstöðum
var varatemplar. Man líka eftir
henni í barnastúkunni.
Var hún á svipuðum aldri og
þú?
Hún var aðeins eldri. Við vorum
tvo vetur saman í barnaskóla.
Hver var þá kennari?
Það var hann Erlendur á Hópi,
hann kenndi mér í einn vetur. En
svo ætluðu að verða vandræði
með kennara annan veturinn því
að Jón Hafliðason frá Hrauni,
sem átti að taka við af Erlendi,
veiktist og dó áður en til þess
kæmi. Jón var mikill félagsmaður
og talinn leikari af guðsnáð. En
leikstarfi hafði hann kynnst í
Flensborg í Hafnarfirði þar sem
hann hafði verið nemandi. Þann
vetur hlupu þeir í skarðið svo
kennsla félli ekki alveg niður þeir
Einar í Garðhúsum og Gísli á
Hrauni, bróðir Jóns, og kannski
fleiri, sem ég man þó ekki. Því
næst kom Tómas Snorrason, faðir
þinn og kenndi hann mér næstu
tvo vetur. Ég man og bý en að
ýmsu sem hann sagði.
Jd. Hverjir voru framá menn í
Grindavík þegar þú varst að al-
ast upp? Voru það ekki Garð-
húsafeðgar?
Jú. Einar Jónsson (Einar gamli)
hafði verið útgerðarmaður og
hreppstjóri en var hættur því, er
ég man fyrst eftir mér. Einar yngri
fetaði í fótspor föður síns, varð út-
gerðarmaður og hreppstjóri um
tíma, annars var Einar á Húsatóft-
um hreppstjóri þegar ég fyrst man
eftir. Einar í Garðhúsum var fyrst-
ur til að hefja smásöluverslun í
Grindavík, við hlið útgerðarinnar.
Svo voru þarna miklir og góðir
formenn, Dagbjartur á Velli,
bróðir Einars, Gísli í Vík, Guðjón
á Hliði, Tómas á Járngerðarstöð-
um, Páll í Akurhúsum og fleiri
kunna þeir að hafa verið þó að ég
muni það ekki. Svo voru líka for-
menn á annara útgerð, eins og t.d.
Árni Björnsson á Grund, hann var
með skip fyrir Einar í Garðhúsum
og Magnús Jónsson (Mangi
, ,frændi“) fyrir Gísla í Vík. Síðar
fjölgaði mjög útgerðarmönnum og
farmönnum ýmist með eigin skip
eða fyrir aðra útgerðarmenn.
En húsmœðurnar, hvað get-
urðu sagt mér af þeim?
í þá daga bar yfirleitt ekki mikið
á húsmæðrunum, þó dálítið mis-
jafnlega eftir aðstæðum og efhum.
Þegar ég hugsa nú til þeirra finnst
182 FAXI