Faxi - 01.12.1986, Blaðsíða 10

sex rafveitur sveitarfélaga saman og
við þær bætist rafveita Hafna sem
var í eign RARIK.
Eftir sameiningu verður rafveitan
rekstrareining innan hitaveitunnar
og getur sem slík skoðast sem sjálf-
stæð rafveita. En hversu stór er
þessi veita sem þannig hefur mynd-
ast með samruna margra minni?
Stærðin verður best gefin til kynna
með talningu húsveitna, en þær eru
alls 4.200. Til samanburðar má geta
þess að RR hefir 22.000 R.AK.
3.400. Spennistöðvar í húsum eru
um 85 stk. og stauraspennur (í lín-
um) um 20 stk. Alls eru þessir rúm-
lega 100 spennar með uppsett afl
yfir 34 MVA.
Ljóst er að sameining margra smá-
veitna í eina stóra veitu hefur ýmsar
afgerandi breytingar í för með sér.
En hver er þá ávinningur Suður-
nesjamanna af sameiningu rafveitn-
anna? Og hver er sérstakur ávinn-
ingur af því að sameina rafveitumar
hitaveitunni? Hveijar em væntingar
Suðumesjamanna og hver em
markmiðin? Víst er að sameiningin
er ekki gerð sameiningarinnar
vegna. Helsti ávinningur samein-
ingar kemur einkum fram í eftir-
töldum þáttum:
A) Sameiginleg raforkukaup með
einum samtímamældum afl-
toppi.
B) Minni vömlager og samræmd
innkaup.
C) Hagkvæmari innheimta.
D) Betri nýting vinnuafls með
stærri framkvæmdaáföngum.
Nú er rúmt ár liðið frá því að sam-
eining tók gildi og er því kominn
nokkur reynslutími á framkvæmd-
ina, að minsta kosti ætti þessi stutti
tími að gefa leiðsögn um það hvort
menn hafa haft erindi sem erfiði.
Ég mun nú leitast við að gera í fá-
um orðum grein fyrir niðurstöðum
þeirra athugana, sem gerðar hafa
verið í þessu sambandi.
A) Sameiginleg raforkukaup með
einum samtímamældum toppi
hafa gefið skv. áætlun 6—8%
lækkun á heildar orkuverði, en
orkukaup í ár eru um kr.
11.845.000.- á mánuði, þetta er
lækkun um 1 milljón á mánuði
frá því sem verið hefði að
óbreyttu. Auk þess sparast
væntanlega einhver upphæð við
þá breytingu að Suðumesin
kaupa orkuna inni við Elliðaár
og annast sjálf flutninginn, þótt
þau taki sjálf á sig töpin. Þetta
þýðir að sjálfsögðu að hitaveitan
þarf sjálf að bera kostnað af
fymingu og viðhaldi raforkulín-
anna. Aður var raforkan keypt
af RARIK í aðveitustöð hverrar
rafveitu og greiddu veitumar þá
17% ofan á orkuverðið vegna
flutnings. 'Ihlið er að raunvem-
leg flutningstöp að viðbættum
flutningskostnaði sé lægri og
þar með verður hagnaður sem
því nemur.
B) Á þessu ári hafa farið fram vem-
legar umbætur á dreifikerfum
einstakra bæjarfélaga, auk ný-
lagna. Innkaup kapla, spenna
og ljósastaura hafa nú ætíð farið
fram með útboðum. Meðan veit-
umar vom hver í sínu homi
mátti heita að smæð þeirra gerði
þeim ókleyft að kaupa efni í því
magni að innflytjendur vildu
sinna tilboðum í það. Á þessu
ári mun hitaveitan kaupa efni til
raforkuframkvæmda að upp-
hæð ca. 50 milljónir. Ókleyft er
að gefa upp ákveðna krónutölu í
spamað vegna útboða á efni, en
ömgglega má reikna með
20—30% lægra verði og vitað er
um einstök tilvik þar sem
útboðsverð fer niður í helming
lagerverðs. En óhætt er að
reikna með 10—15 milljóna
króna spamaði á þessum hð í ár.
C) Með sameiningu rafveitnanna
nýtast starfsmenn innheimtu og
bókhalds mun betur og mætti
áætla að þar sparist 2 til 4 árs-
verk. Auk þess lækkar útsend-
ingarkostnaður vegna reikninga
um helming, þar sem rafmagns-
reikningar fara nú út með hita-
veitureikningunum. Sá spam-
aður einn gæti numið kr.
500.000,- á ári.
D) Betri nýting vinnuafls, sem fæst
einkum með því að fram-
kvæmdir em skipulagðar í
stærri áföngum, og beinast að
þeim hlutum raforkukerfisins
sem helst þurfa lagfæringar við,
án tillits til staðsemingar. Þess
má geta í þessu sambandi að
minnstu veitumar em að öðm
jöfhu með lélegustu dreifikerfin
og stór hluti af þessa árs raf-
orkuframkvæmdum hefur ein-
mitt komið þeim til góða. Með
því að leggja saman ávinning af
lægri orkukaupum og spamað í
innkaupum á árinu 1986 getur
spamaður orðið a.m.k. kr. 27,5
milljónir á árinu en það nálgast
kr. 2.000 á hvem íbúa svæðis-
ins.
Ég hef reynt að stikla á helstu
atriðum, sem égtel að mæli ótvírætt
með sameiningu rafveitnanna, en
ég hef ekki minnst á kosti þess að
sameina rafveiturnar hitaveitunni,
en þá tel ég helsta:
A) Ein yfirstjóm getur milliliða-
laust framkvæmt samræmdar
spamaðar aðgerðir í orkumál-
um á Suðumesjum.
B) Hitaveitan getur sjálf framleitt
rafmagn að vissu marki inn á
dreifikerfi rafveitunnar.
C) Tölvuvæðing hitaveitu nýtist
rafveitunni að fullu og sparar
þar með auka fjárfestingu.
D) Húsnæði og bflar hitaveitu nýt-
ast jafnframt rafveitunni.
E) Sömu menn innheimta raf-
magns- og hitareikninga, enda
em í mörgum tilvikum sömu
skuldunautamir.
Ég hef hérað framan leitast við að
sýna fram á að sameining rafveitna
og hitaveitu á Suðurnesjum hafi
verið hagkvæm og skih sér á marga
vegu í ódýrari rekstri og stórfelldum
spamaði. En þá er eðlilegt að spurt
sé, hvemig þessi kerfisbreyting nýt-
ist hinum almenna raforkunotanda
á Suðumesjum.
Til þess að skýra það vil ég benda
á eftirfarandi atriði.
Fyrsta ákvörðun stjómar HS í raf-
orkumálum Suðumesja eftir sam-
einingu var að samræma gjaldskrár
hinna einstöku veitna. Gjaldskrár
taxtar vom hvergi þeir sömu í raf-
veitunum, enda þótt menn hafi ár-
um saman stefnt að samræmingu.
Það ósamræmi, sem í þeim málum
ríkti var jafnvel í einstaka tilvikum
ákvarðandi um staðsetningu fyrir-
tækja. Meðfylgjandi tafla ætti að
gefa nokkra hugmynd um þróun
raforkuverðs síðan hitaveitan tók
við rekstrinum.
Dæmið er tekið úr Keflavík:
lega, jafnframt vil ég þó benda á,
að ég tel ekki endilega sjálfgefið,
að aukin hagkvæmni í rekstri raf-
veitnanna skili sér í lægra orku-
verði samstundis, þar má sérstak-
lega benda á að stórauknar endur-
bætur og nýbyggingar þurfa aukið
ijármagn, sem ég tel eðlilegast að
fengið sé jafnóðum úr rekstrin-
um, eftir því sem hann leyfir. Sá
möguleiki er að sjálfsögðu til að
storfna til skulda vegna fjárfest-
inganna og greiða þær skuldir
með hærri gjaldskrá síðar en hver
græðir á því?
Ég hef hér gert í grófum dráttum
grein fyrir sameiningu rafveitna á
Suðurnesjum og þeim ávinningi,
sem ég tel að hún hafi í för með
sér. Ég geri mér ljóst að hér er
ekki allt upp talið, hinsvegar hef
ég ekki rekist á agnúa, sem líklegir
eru til þess að spilla fyrir eða
draga úr arðsemi sameiningar-
innar.
Það er vissulega von mín og trú
að þarna sé ekki um stundarhag
að ræða heldur varanlegar hags-
Dags. Verð kwst. Vísit.bygg. „Meðal Fjöldi kwst. á
Iaun“ mán. fyrir meðallaun.
01.09.85 4,17 226 31.706 7.609
01.11.86 3,70 282 39.327 10.629
Breyting -14.32% 16,29% 19,38% 28,41%
Það er ljóst að verðlag raforku á bætur sem fylgi hverju heimili á
Suðurnesjum hefur lækkað stór- Suðumesjum um ókomna tíð.
Tilkynning um
ÁRAMÓTABRENNUR
Þeim sem hafa œtlaö sér að hafa
áramótabrennu, á svœöi Brunavarna
Suöurnesja, ber aö sœkja um leyfi til
Slökkviliös B.S. í Keflavík.
Skilyröi fyrir leyfisveitingar er, aö
ábyrgöarmaöur sé fyrir brennunni,
Brennur sem veröa hlaönar upp og
ekki hefur veriö veitt leyfi fyrir, veröa
fjarlœgöar,
Umsóknir berist fyrir 23. desember 1986.
LÖGREGLAN í KEFLAVÍK,
NJARÐVÍK OG
GULLBRINGUSÝSLU
BRUNAVARNIR SUÐURNESJA
286 FAXI