Faxi - 01.04.1993, Blaðsíða 17

Helga EA 2 var keypt til Islands
nokkra fyrir aldamót. Hún var smíð-
uð í Englandi 1874 og var 80-100
rúmlestir, skipið hlaut í upphafi nafn-
ið „Onvard". Skipið var smíðað í litlu
þorpi og var smíðin framkvæmd
nokkuð langt frá byggðinni vegna
aðstæðna til sjósetningar. Þegar skip-
inu var hleypt af stokkunum misstu
þeir það á stjómborðs hliðina.
Unnusta yngsta smiðsins varð
undir skipinu. Hún var borin stór-
slösuð um borð í skipið og lögð í
koju stjómborðs megin, þar sem hún
andaðist. Svipur þessarar ungu
stúlku fylgdi skipinu alla tíð og varði
það áföllum og grandi. Þetta slys var
það fyrsta og síðasta sem henti þetta
skip í sjötíu ára sögu þess.
Fyrsta verk íslendinga þegar þeir
eignuðust skipið var að skíra það upp
og gefa því nafn stúlkunnar, hét það
síðan alla tíð Helga EA 2.
Ekki var óalgengt að Helga snéri
við í blíðskapar veðri og leitaði til
19 ára var Karl Grímur Dúason, faö-
ir sögumanns, háseti á Helgu.
lands. Þeir sem sáu til skipsins héldu
hiklaust á eftir Helgu og komust þá
ósjaldan hjá því að lenda í mann-
skaða veðrum.
Helga mun vera fyrsta íslenska
skipið að hefja síldveiðar fyrir Norð-
urlandi 1902-1903. Næstu íslensku
skipin til sfldveiða 1903 voru Júlíus,
Helena og Familien. Það þarf ekki að
taka það fram að þessir kútterar voru
vélarlausir með öllu og veiðarfæri
varð að spila inn með handafli einu
saman.
Jakob Jakobsson var lengst allra
skipstjóra með Helgu eða í 20 ár. Ár-
in 1919 og einnig 1920 var pabbi
minn, Karl Dúason, á Helgu með
Jakobi. Þá var komin 60 hestafla vél
Jakob Jakob, var skipstjóri á Helgu
EA 2 í 20 ár.
í Helgu.
Sumari 1919 var mikill skortur
vegna heimsstyrjaldarinnar fyrri og
nánast ekkert hægt að fá. Stjómvöld
tóku þá ákvörðun um að skammta
flesta hluti, þar á meðal olíu. Urðu
menn að gera það upp við sig hvort
þeir treystu sér að hefja síldveiðar
með þann skammt af olíu sem þeim
var úthlutað fyrir sumarið. Helga
stundaði síldveiðar 1919 nieð herpi-
nót, og voru henni skömmtuð níu föt
af olíu fyrir sumarið.
Pabbi sagði mér að mikið aukaálag
hefði verið á Jakobi út af þessu, t.d.
þegar þeir höfðu komið sér á líklega
staði var látið reka. Margar síldar-
torfur sáust vaða en Jakobi var ekki
haggað og beið þess að torfan kæmi
upp það nærri þeim að hægt væri að
róa bátnum til hennar og spara þann-
ig gangsetningu.
Eitt sinn höfðu þeir fyllt Helgu
grunnt inn á Héðinsfirði. Þegar kom
að því að mjaka skipinu af stað
hreyfðist það ekki hvemig sem reynt
var. Varð að hleypa slatta út af dekk-
inu og kasta utar til að fylla aftur því
Helga stóð á grunni.
Ekkert minntist pabbi á að olían
hefði ekki enst út sumarið. Samskipa
pabba á Helgu og jafnaldri, 19 ára
var skáldið Ragnar S. Helgason frá
Hlíð í Álftafirði Norður- ísafjarðar-
sýslu. Hann orti fallegt ljóð unt ævi
þessa farsæla skips Helgu EA 2.
(Ljóðið er birt í heild sinni á næstu
blaðsíðu).
Endalok Helgu EA 2 voru þau að'
hún slitnaði upp á legunni á Drangs-
nesi síðla sumars 1944 í suðvestan
stonni. Skipið hafði verið notað til að
geyma ýmislegt varðandi sfldarsölt-
un á staðnum, svo sem tómar sfldart-
unnur.
Búið var að taka af henni brúna og
var stýrishjólið komið aftur á þilfar-
ið. Bryndís 15 tonna bátur var sendur
á eftir Helgu, þar sem hún sigldi á
reiðanum út leiðina. En þeir kornu
engum manni um borð í Helgu og
snera við svo búið frá við illan leik.
Skömmu síðar hringir Halldór
bóndi á Bæ, sent er frantan á nesinu
til Drangsness og segir að Helga sé
að sigla hjá á milli granna, og spyr
hvað sé af mannskap um borð. Hon-
um er sagt að það sé enginn um borð.
Hann segir það ekki vera rétt því það
standi manneskja við stýrið. Síðan
sigldi Helga út Húnaflóann og hvarf
út við ystu sjónaiTÖnd.
Grímur Karlsson.
TUAARIT
Æóhabúi KefifaVíkur
QAGLEGA I LEIÐINNI
Byggingarfulltrúinn í Keflavík
vill benda á eftirfarandi
Skv. nýjustu útgáfu byggingarreglugerðar gr. nr. 3.1.11 skal sækja um leyfi til byggingarnefndar
ef fyrirhugað er að klæða og/eða einangra byggingar að utan, breyta burðarvirki vegna endur-
nýjunar eða viðgerð er fyrirhuguð á byggingu sem hefur í för með sér niðurbrot og endurgerð
hluta burðarvirkis t.d. veggja og svala.
Með umsóknum skal m.a. fylgja skrifleg greinargerð burðarþolshönnunar um ástand þess burðar-
virkis sem klæða á. Skv. gr. 3.1.12 skal tilkynna til byggingarfulltrúa þegar sprungu- og/eða
múrviðgerð er fyrirhuguð á þeim flötum bygginga sem verða fyrir áhrifum veðurs. Minni háttar
yfirborðsviðgerð vegna undirbúnings málningarvinnu þarf ekki að tilkynna.
Iðnmeistarar sem taka að sér framkvæmd slíkra verka skulu hafa sérþekkingu á viðhaldsvinnu og
árita yfirlýsingu um ábyrgð sína.
Júní1993
Byggingarfulltrúinn í Keflavík
FAXI 81