Vísbending - 01.08.2008, Blaðsíða 4

Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Benedikt Jóhannesson
Útgefandi: Heimur hf., Borgartúni 23,105 Rvík.
Sími: 512 7575. Myndsendir: 561 8646.
Net fang: visbending@heimur.is.
Blaðamaður: Kári S. Friðriksson.
Prentun: Guten berg. Upp lag: 700 eintök.
Öll réttindi áskil in. © Ritið má ekki afrita
án leyfis út gef anda.
Aðrir sálmar
4 V í s b e n d i n g • 2 8 . t b l . 2 0 0 8
Íslendingar tóku þátt í viðræðunum misheppnuðu sem kenndar hafa verið
við Doha. Í samkomulagsdrögum fólst
að ríkisstyrkir til landbúnaðar í Evrópu
og Bandaríkjunum gætu lækkað um tugi
prósenta. Flutning á landbúnaðarvörum
átti á gera frjálsari milli landa. Ísland
er hrjóstrugt land og því mikið hags-
munamál landsmanna að hingað sé hægt
að flytja góðar vörur á lágu verði. Á öld-
um áður þurftu landsmenn að skipta við
ákveðna kaupmenn og kaupa af þeim þá
vöru sem þeir buðu. Maðkaða mjölið frá
einokunarkaupmönnunum var eitt af
því sem börn lærðu um í sögubókum.
Sjálfstæðisleiðtogar áttuðu sig vel á því
að hluti af því að fá frelsi frá Dönum
var að losna undan verslunaráþjáninni.
Skúli fógeti, Jón forseti, Benedikt Sveins-
son og Arnljótur Ólafsson voru allir frjáls-
hyggjumenn í viðskiptum og stjórn-
málum á sinnar tíðar mælikvarða. Það er
því dapurlegt að um það leyti sem þjóðin
fékk frelsi frá Dönum fóru innlendir
ráðamenn að leggja á hana höft. Á síðustu
áratugum hafa alþjóðasamningar smám
saman leyst þjóðina úr hafti.
Samningamaður Íslands í Doha við-
ræðunum sagði þegar hyllti undir lausn
að auðvitað væru Íslendingar ekki sátt-
ir við þá málamiðlun sem þá lá fyrir,
en við yrðum að sætta okkur við hana.
Landbúnaðarráðherra sagði við útvarp-
ið 22.7. að næðist samkomulag, hefði
það mikil áhrif á stuðningskerfi íslenska
landbúnaðarins. Líklegt væri að helstu
breytingarnar hér, ef af yrði, fælust í af-
námi framleiðslutengdra styrkja, en ann-
ars konar greiðslur kæmu í staðinn, til
dæmis svonefndar grænar greiðslur.
Hvers vegna eru ráðamenn á móti
frelsi sem kæmi þjóðinni vel? Og hvers
vegna tala þeir strax um að svindla á sam-
komulaginu áður en það er í höfn? Hvers
vegna verða skynsamir menn framsóknar-
menn ef þeir stíga inn í landbúnaðar-
ráðuneytið? Tómas sagði að hjörtunum
svipaði saman í Súdan og Grímsnesinu.
Sannir framsóknarmenn vita samt að fólk
í Grímsnesinu eru miklu betra en bændur
í Súdan. Kannski breyttist það ef þeir átt-
uðu sig á því að í Grímsnesinu búa nú
bara Reykvíkingar í sumarbústöðum. bj
Í Súdan og Grímsnesinu
tækniyfirfærslu og frumkvöðlamenntun
(sjá neðri hluta töflu). Eina sérstaðan
virðist vera að hve miklu leyti menningin
styður við frumkvöðlastarfsemi á Íslandi.
GEM-rannsóknin mælir fyrst og
fremst viðhorf til frumkvöðlastarfsemi
og frumkvöðla. Það eru mun jákvæðari
viðhorf hér á landi til slíks en annars
staðar á Norðurlöndunum. Þetta styður
frumkvöðlastarfsemi. Hitt er svo annað
að hvort einkenni menningarinnar styðji
hana, hvort það sé sterk frumkvöðla-
menning hér á landi. Hofstede skil-
greindi menningu sem sameiginlegt
forrit hugans sem aðgreinir einn hóp
frá öðrum. Án þess að það hafi verið
rannsakað sérstaklega vel hefur sú
tilgáta verið sett fram að það sé sterk
„frumkvöðlamenning“ einkenni Íslend-
inga. Nú eru svipuð vandamál fólgin í
skilgreiningu á „frumkvöðlamenningu“ og
„frumkvöðlaeiginleikum“ en þó að erfitt
sé að skilgreina nákvæmlega hvað það er
eða hvernig það gerist að þá er ýmislegt
varðandi frumleika, ákvarðanatöku, fram-
tak, þrautseigju og hversu úrráðagóðir
Íslendingar eru, svo eitthvað sé nefnt, sem
virðist vera forritað öðruvísi í Íslendinga
en t.d. hinar Norðurlandaþjóðirnar.
Það sem vill oft gleymast í umræðunni
um frumkvöðla og eiginleika þeirra og
menningu er að það sem getur verið
gott til að skapa og koma hlutum af
stað þurfa ekki endilega að vera sömu
eiginleikarnir og menningin sem tryggir
viðgang og vöxt. Göslara- og glæfrasemi,
blind bjartsýni og glórulaus áhættusækni
er ekki endilega góð frumkvöðlamenning,
ef frumkvöðlamenning snýst um að
skapa eitthvað og gera að veruleika. Ef sá
veruleiki er einungis stundargaman sem
verður að martröð við breyttar aðstæður
getur það ekki verið eftirsóknarverð
menning.
Aukin sérstaða Íslands
Samkvæmt GEM-rannsókninni höfum
við menningu sem styður við frumkvöðla
starfsemi sem er meira en margir hafa.
Það er í dag okkar sérstaða. Til þess að
nýta þessa sérstöðu til hagvaxtar þurfa
aðrir þættir að koma til; við þurfum að
ryðja úr vegi hefðbundnum hindrunum.
Tvær leiðir til þess: Verða sambærilegir
við aðra eða velja að standa upp úr á sviðum
sem aðrir eiga erfitt með. Tvö þeirra eru
menntun frumkvöðla og tækniyfirfærsla.
Engin hátekjuþjóð hefur náð að byggja
upp menntakerfi sem að mati sérfræðinga
styður við frumkvöðlastarfsemi og í mjög
fáum tilfellum telja þeir að tækniyfirfærsla
milli háskóla og atvinnulífs geri það.
Tækifæri Íslendinga er að auka sérstöðu
sína enn frekar með því að standa fram úr
á þessum sviðum. Lítill vafi er á að þessir
tveir þættir myndu jafnframt styðja við og
styrkja þá menningarlegu sérstöðu sem
við höfum og nýta okkur hana til frekari
hagsældar.
framhald af bls. 3
það ekki lágum sköttum að þakka að
þau komu. Til þess þyrfti tekjuskattur
á fyrirtæki helst að vera undir fimm
prósentum. Erna Bryndís telur að
Íslendingar eigi tvímælalaust að keppa á
grundvelli lágra skatta, því það sé eitt af
fáum sviðum þar sem Íslendingar geta
keppt um viðskiptaumhverfi. Við viljum
tæpast keppa á grundvelli lágra launa.
Afnám skatta af söluhagnaði hlutabréfa á
fyrirtæki er skref í rétta átt. Þá skiptir ekki
lengur máli hvort fyrirtæki greiða arð,
eða eigendur leysi út hagnað með sölu á
hlutabréfum,a.m.k. með tilliti til skatta.
Keppum í hraða
Lægri skattar eru þó ekki nóg til þess
að fyrirtæki fari að flykkjast hingað.
Nauðsynlegt er að hér sé bæði efnahagslegur
og stjórnmálalegur stöðugleiki. Hægt
er að ná miklum stöðugleika án þess að
hætta að nota krónu sem gjaldmiðil. Hins
vegar má efast um það í ljósi sögunnar að
stöðugleiki náist án þess að binda hendur
stjórnvalda. Evran er ein leið sem hægt er
að fara í þeim efnum. Lagalegur rammi
þarf einnig að vera einfaldur, skýr og
samkeppnishæfur. Þannig má auðvelda
komu erlendra fyrirtækja en jafnframt
einfalda allt eftirlit. Slíkt eftirlit má þó
aldrei vera íþyngjandi fyrir fyrirtækin.
Fjölga ætti tvísköttunarsamningum og
öðru samstarfi við aðrar þjóðir. Þá er
klárt mála að sá seinagangur sem hefur
einkennt íslenskt réttarkerfi skaðar
samkeppnishæfni Íslands. Þá gildir einu
hvort þeir ákærðu eru sekir eða saklausir.
Yfirvöld þurfa að vera snör í snúningum
og vera sveigjanleg í þjónustu. Það er
viðráðanlegt markmið, sérstaklega í ljósi
smæðar landsins. Ef yfirvöld eru fljót að
bregðast við öllum fyrirspurnum getur
Ísland skapað sér gott orðspor á því sviði
og það orðið landsins helsti styrkleiki í
samkeppninni um fjármagn. ksf
framhald af bls. 1