Faxi - 01.09.2006, Blaðsíða 5
Hinn ástsæli prestur Njarðvíkinga séra Páll
Þórðarson les þar m.a. upp úr samantekt Guð-
mundar A. Finnbogasonar um kirkjusöguna.
Mest af því kemur fram í mjög ítarlegu ágripi
af sögu Njarðvíkurkirkju sem tekið var saman
af Guðmundi í tilefni af 100 ára afmæli kirkj-
unnar 18. júlí 1986. Meðal annarra sem komu
fram á 90 ára afmælinu var Guðmundur sjálfur.
Guðmundur segir þar sögu kirkjuklukknanna
tveggja. Stærri kirkjuklukkuna segir hann vera
frá tíð Rafns Grímssonar í lnnri-Njarðvík þ.e.
frá fyrrí hluta 18. aldar en Rafn var mágur Jóns
Thorckellie. Hina klukkuna segir Guðmundur
vera frá árinu 1840 sem Guðmundur Pétursson
faktor hafi gefið. lngvar Jóhannsson þá forseti
bæjarstjómar í Njarðvíkurbæ talaði og færði
250 þúsund króna gjöf frá bæjarstjórninni til að
ganga frá lóð.
Það er einstaklega þægilegt að hlusta á séra
Pál, rödd hans er mjög hljómfögur og hrein
unun að heyra hversu vel og fallega hann
talar til fólksins. Ég ætla að segja lítillega frá
því sem kom fram í máli séra Páls og varðar
tímabilið eftir 1886.
Eftir að steinkirkjan var risin árið 1886 var
kirkjustarf gott. Var m.a. keypt harmoníum fyrir
4 krónur og 50 aura sern Ólafur Ásbjarnarson
lék á undir söng. Fyrir undirleikinn fékk hann
greitt með töðu frá grasbýlingum í hreppnum
sem þeir áttu að flytja heim á túnið til hans. Á
safnaðarfundum fyrir aldamótin 1900 komu
fram fyrirspurnir um hver ætti kirkjuna. Á þeim
tíma var hún í eigu Ásbjörns Ólafssonar sem
bændakirkja. Að honum gengnum árið 1900
hefur hún trúlega orðið sjálfkrafa eign safnaðar-
ins. Árið 1908 er kirkjan orðin skuldlaus.
Gengið til atkvæða
En nálægðin við stórabróður í Keflavík var
mikil. Séra Páll segir frá því að tvisvar á árinu
1913 hafi verið greitt um það atkvæði á sókn-
arnefndarfundum hér í Innri-Njarðvík hvort
sameinast ætti Keifavíkursókn og leggja niður
Njarðvíkursókn. Þessi tillaga var runnin undan
rifjum forustumanna kirkjunnar í prestakall-
inu væntanlega vegna fámennis og eins vegna
þess að sögn Páls að þá var nýbyggð kirkja
í Keflavík sem vardýr. lnnri-Njarðvíkingar
þráuðust lengi við og felldu tillöguna og á
seinni fundinum 1913 varhún felld með 17
atkvæðum gegn 6.
Það er svo í desember árið 1914 að samein-
ingartillaga er borin upp einu sinni enn og þá
virðist andrúmsloftið hafa breyst því hún er
þá samþykkt. Árin eftir þetta eru döpur í sögu
þessarar kirkju og drabbaðist hún niður og var
helst notuð sem líkhús. Það er svo árið 1937 að
ýmsir forustumenn hér í hverfinu fara að hreyfa
þeirri hugmynd að endurreisa Njarðvíkurkirkju.
Þáverandi biskup var því þó ekki sammála.
Arið 1943 er á fundi samþykkt endurreisn
Njarðvíkurkirkju og kemst málið þá á skrið.
Sóknarnefndarfundur í Keflavík samþykkir
2. maí 1943 að afhenda Njarðvíkingum Njarð-
víkurkirkju í því ástandi sem hún þá var. Hin
forna Njarðvíkursókn fylgdi þó ekki öll með en
Kellvfkingar töldu sig ekki geta misst Vatnsnes
CVÍ mSm CVi'
í»:<S3P
því þar voru svo margir gjaldendur til kirkjunn-
ar. Kirkjan í Innri-Njarðvík var niðurnídd og
eignalaus þegar Njarðvíkingar fengu hana aftur
í sínar hendur. Samskot voru þá þegar hafin
til endurreisnarstarfsins. Söfnuðust 60 þúsund
krónur sem dugðu langt. Árið 1944 var viðgerð
lokið og hún endurvígð í september það ár af
Sigurgeiri Sigurðssyni biskupi. Það sama ár var
einnig stofnaður kirkjukór sem söng fjórraddað
við vígsluhátíðina.
Meira segi ég ekki úr ræðu séra Páls.
Aðdáunarverður þróttur
í ávörpum annarra þeirra sem tóku til máls
á 90 ára afmælinu var iýst aðdáum á miklum
þrótti sem byggi í þessari fámennu sókn.
Séra Ólafur Oddur Jónsson sagði: „ Söfnuður-
inn hér í Innri-Njarðvík hefur sýnt og sannað
hvað fáir geta áorkað miklu. “
Séra Páll sagði: „Einn er sá maður sem vakfí
athygli mína þegar ég kom hér en það var
Guðmundur Finnbogason, hann minnir mig á
spámennina. Faðir hans og föðurbróðir reistu
þessa kirkju til vegs á ný.”
Séra Björn Jónsson tók einnig til mál og
sagði: „Hér hafa hlutir gerst sem fágætir eru.
Þessi litli söfnuður hefur gert kraftaverk.”
Séra Páll talaði einnig um kraftaverk og sagði:
„Það er kraftaverk að 250 manna söfnuður hafi
reist þetta safnaðarheimili.”
Sú mikla rækt sent lögð er við kirkjuna í dag
er rnjög í anda þeirra manna sem hafa haft
metnað fyrir hennar hönd í gegnum aldirn-
ar. Hér erum við í glæsilegu safnaðarheimili
þeirra kvenna sem ekki aðeins gerðu kraftaverk
þegar þær reistu safnaðarheimilið eins og séra
Páll sagði réttilega heldur stóðu þær einnig
fyrir byggingu leikskólans Holts af miklum
myndaskap og hér er Njarðvfkurkirkja einhver
fallegasta kirkja landsins með vel hirtum garði
og glæsilegu útsýni.
Horft fram á veginn
Segja rná að Innri-Njarðvík sé aftur að ná
sinni fyrri stöðu ef öll sú uppbygging sem nú á
sér stað heldur áfram. Ef ég set mig í hlutverk
spámanns spái ég því að Innri-Njarðvík verði
orðið fjölmennasta hverli á Suðurnesjum eftir
einn áratug með um 10 þúsund manna sókn. Sú
mikla uppbygging sem er í gangi hér í hverfinu
í dag mun tryggja það að Njarðvíkurkirkja mun
verða til í núverandi rnynd um ókomnar aldir
og blasa við á þessum fallega stað, björt og vel
við haldin.
Séra Páll lét Kristinn Pálsson þáverandi með-
hjálpara standa upp á 90 ára afrnæli kirkjunnar
til að gestir gætu þakkaði honum aðstoðina við
hátíðarhöldin með lófaklappi. Ég vil biðja alla
hér inni að standa upp og klappa fyrir sjálfum
sér og öllum hinurn sem lagt hafa hér hönd á
plóg við varðveislu Njarðvíkurkirkju nú og um
aldir. Það starf hefur verið og er byggðinni í
Njarðvík til mikils sóma. Hér hefur verið unnið
kraftaverk.
Kristján Pálssou
FAXI 5