Faxi - 01.09.2006, Blaðsíða 8

Líflegt cí Miðbryggjunni í Keflavík, líklega sumarið 1932. Við bryggjuna lengst til vinstri er vélbáturinn Mercur og síðan þrír þeirra báta sem getið er
wn ffrásögninni. Þeir eru Bjarni Ólafsson, Jön Guðmundsson og Stakkur. Þeir þrír eru ferðbúnir til að halda norður til sfldveiða og hafa afjrn' tilefni
fána við hún. Baujubáta má sjá á legunni og við síðu Stakks.
Fj órtán ára kokkur
á reknetaveiðum
Fyrir sjötíu árum eöa árið 1936, um hvíta-
sunnu, var ég fermdur í Keflavíkurkirkju
ásamt mörgum krökkum, 14 ára gamall.
Þaö sumar fóru sex bátar frá Keflavík norö-
ur til Siglufjaröar til síldveiöa í reknet. Veiöi-
tímabilið var um tveir mánuöir, frá fyrsta
júlí og út ágústmánuö. Ég man þctta vcl
cnnþá. Ég var spuröur hvort ég treysti mér
til þess að vera kokkur og ég hélt það nú, en
vissi ekki hvern Ijandann ég var að fara út í.
Iiáturinn var 17 tonn og aöbúnaöurinn mjög
frumstæöur á þetta litlum báti. Til dæmis
var cinhola kolakynt kabyssa. Það var því
ekki pláss á henni nema fyrir eitt flát í einu.
Atta kojur voru í lúkar, fjórar hvorum meg-
in. Knginn skápur og ekkcrl borö. Bekkir
voru meðfram neöri kojunum. í þeim voru
m. a. geymd kol. Vatnstankur bátsins tók 100
lítra eöa eins og ein sfldartunna.
Við vorum sjö á og því gekk ein koja af. Hún
var notuð undir matarílát og smávegis af mat. Við
komum í land á hverjum degi. Þá var það að ég
sem kokkur varð að arka bæinn á enda, í bakarí-
ið, eftir brauði og mjólk. Þar sem við lönduðum
við innsta planið var það nokkuð löng leið. En
ég held að þessar bakaríisferðir hafi bjargað lífi
mínu. Ég var voðalega sjóveikur og gat því ekk-
ert látið ofan í mig, um borð f bátnum, en í bak-
aríinu var hægt að fá mjólkurglas og kökubita.
Þó ótrúlegt sé var þetta það eina sem ég kom
niður þessa tvo mánuði. En ég komst að því að
koltjaran var ekki góð við sjóveiki. Það var eitt-
hvað um það, að ef maður var við sérstaka vinnu
um borð, þá átti sá maður að hugsa um það sem
viðkom hans verki. Ég var látinn rétta belgina á
lagningu og þvf átti ég að passa það, að nægj-
anlegt loft væri í hverjum belg. Þrjátíu net voru
í reknetatrossunni og belgirnir voru einum fleiri.
Þessir belgir þá og þar til pastbelgirnir komu til
sögunnar um tuttugu árum síðar, voru úr seglst-
riga og makað innan í þá koltjöru, til að þétta
strigann. Gatið, sem blásið var í, var um 15 min.
í gatinu var hafður vel tjörubleyttur hampur sem
vanda þurfti að setja í svo ekki læki. Oft kom
fyrir að gat kom á belg og þurfti þá að bæta. Að
innan var settur tjörumakaður kubbur og síðan
voru jaðrar gatsins þéttseymtir með blásaumi.
Sjtíveikin og tjaran
Það var ekki gott að blása í þess stóru tjöru-
belgi. Þegar blásið var í var tappinn fyrst tekinn
úr, munnurinn látinn við tappagatið og blásið.
Meðan maður dró að sér meira loft, þá varð að
setja tunguna í gatið og draga að sér andann fyrir
næsta blástur. Svona gekk það, þar til nóg loft var
komið í belginn. Tjaran fór um allt andlit, svo að
loknu verki var maður allur útmakaður í tjöru.
8 FAXI