Búfræðingurinn - 01.01.1948, Blaðsíða 105

BÚFRÆÐINGURINN
103
Þeir síðarnefndu, sem vinna mjólkina heima, verða að hafa
sérstakt herbergi lieima á bænum, sem ætlað er til þessara verka.
Víða er það svo, að þessi verk eru unnin í eldhúsinu, við erfið
skilyrði. Nú er það svo, að verk eins og skyr- og smjörgerð, sam-
rýmast í engu þeirn störfum, sem unnin eru í eldhúsum. Því er
nauðsynlegt að hafa þetta út af fyrir sig, annað hvort í stóru
búri, inn af eldhúsi, eða í sérstöku herbergi, t. d. í kjallara.
Mér hefur oft fundizt það vöntun við ný hús, sem byggð hafa
verið í afskekktum sveitum, þar sem mjólkin er unnin heima á
bæjunum, að ekki skuli vera sérstakt mjólkurhús. Þau þurfa
ekki að vera stór, aðeins ef húsmóðirin hefur þar friðland með
þessi verk sín.
Þar senrraflýst er, má koma þessu herbergi mjög vel fyrir.
Má þá fá lítinn rafmótor, venjuleg stærð þeirra er um j/2 kw.
Þessi mótor er svo látinn snúa bæði skilvindu, strokk og lítilli
smjÖrhnoðunarvél, þar sem þær eru notaðar. í þessu lierbergi
eru skyrsíurnar einnig hafðar. Herbergi þessi eiga að vera
björt, en mega helzt ekki vera gegnt sólarátt. Gólfið þarf að
vera steypt, með svelg og halla á gólfi. Venjulega er nóg að hall-
inn sé 1 : 50. Hentugt er að hafa'þessi herbergi rétt við þvotta-
húsið. Má þá nota þvottapottinn til þess að hita upp þvotta-
vötnin.
9. Að sajna is.
Sem betur fer hagar víða svo til hérlendis, að unnt er að hafa
rennandi vatn inni í mjólkurhúsinu, oft frá uppsprettulind,
sem er 4—8 gr. heit. Þar sem svo hagar til, má það heita ein
bezta kælingin, að kæla mjólkina í þró og láta vatnið stöðugt
renna um þróna, koma inn í hana neðst og hafa frárennslið
efst. Samt eru margir bæir svo staddir, að ekki er unnt að ná í
rennandi vatn, og þótt það sé hægt, er vatnið oft á tíðum ekki
nægilega kalt. Þar sem svo hagar til, þarf bóndinn að safna sér
ís að vetrinum og geyrna bann í sérstökurti ískofa fram á
sumar, eða þar til frost koma næsta haust. Slíkir ískoíar eru oft-
ast mesta búmannsþing, því að séu þeir svo litbúnir, má einnig
nota þá til geymslu matvæla, auk þess sem ísinn má mylja nið-