Búfræðingurinn - 01.01.1948, Blaðsíða 112
110
BÚFRÆÐINGU RINN
kölhið eldakerling, eða alls 7 manns fullvinnandi, auk ung-
linga og barna.
Túnaávinnslu var þannig liáttað, að á haustin og veturna
var skíturinn fluttur í laupum á hestum út á túnin. Á vorin
var liann svo mulinn með kvísl niður í völlinn. Það, sem ekki
gekk niður í túnið, var svo borið burt í trogum.
Voryrkjan hófst um sumardaginn tfyrsta. Kálgarðar voru
pældir með skóflum, og í þá sett eftir lokin. Skán var stungin
úr fjárhúsum og þurrkuð til eldiviðar. Byrjun sláttar fór eftir
sprettu, en hófst venjulega eftir miðjan júlí. Eingöngu voru
nofcuð handverkfæri við heyskapinn. Allt liey var bundið í
reipi og flutt á reiðingum í hlöður og lieygarða. Heytorfið,
sem notað var til að þekja heyin, var rist á vorin og þurrkað.
Slætti var venjulega lokið um miðjan september. Heyfengur
var um 150 hestb. af töðu og 3—400 hestb. af útheyi.
Þá hófust haustannir, svo sem að laga hús, dytta að heyjum
og ýmiskonar smíðar. Fyrsta safn hófst venjulega um viku af
október, og var göngum lokið síðasta mánudag í surnri.
Fjárpestin var um þessar mundir mjög skæð, sérstaklega í
lömbum og veturgömlu. Skæðust var hún frá haustmánuðum
til jóla. Sbundum drap hún helming lamba og veturgamals, en
pestarféð var yfirleitt étið, og þótti ágætur matur.
Eingöngu var slátrað sauðurn, gamalám og vanmeta-skepn-
um, en lömbum aðeins, þegar verr heyjaðist. Venjulega voru
tveir kálfar aldir og slátrað veturgömlum. Hross voru ekki
lögð í bú, nema á einstökum heimilum, og þótti lítið til þeirra
koma.
Afsláttarhross voru seld í aðrar sveitir, sem þá var litið niður
til. Á Dyrhólum voru venjulega 5 kýr, um 100 fjár og 7—10
hross.
Söluafurðir voru: Kúasmjör, sauðasmjör, óunnin ull, hertur
fiskur og verkaður sundmagi.
Beztu kýr á þessum tíma komust í 18 merkiur í mál og stóðu
geldar í um 6 vikna tíma og mjólkuðu yfir árið um 2500 lítra.
Meðalkýr mun liafa mjólkað 1800—2000 lítra.
Meðalærin mun hafa gefið af sér um 2 kíló af smjöri yfir