Búfræðingurinn - 01.01.1951, Qupperneq 49

BÚFRÆÐINGURINN
47
.geta íslenzkir bændur margt af henni lært enn í dag. Hallgrímur segir
þar meðal annars: „Orsökin til þess, að íslenzka sauðféS hefur ekkert
ræktunarbragð, er sú, að fjárræktin hér á landi hefur verið ráðlaus.
Menn hafa aldrei vitað réttilega, hvað þeir vildu í þessu efni. Sé þetta
ekki satt, þá má fullyrða, að brostið hafi þekkingu og getu til að ná
markinu.“ Hins vegar getur Hallgrímur þess, að einstaka bónda hafi
tekizt að rækta fé sitt með ákveðnu kynbragði, sem hafi þó aldrei náð
neinni útbreiðslu. Hann segir ennfremur um íslenzka féð í áður-
nefndri grein: „Sumir telja, að hér á landi séu þrjú fjárkyn: fjallakyn,
dalakyn og fjarðakyn, sitt með hverjum einkennum, sköpulagi og ull-
arfari. En í raun og veru eru slík kynskipti ekki til hér á landi, þ. e. a.
S- með glöggum aðgreiningseinkennum. Og víst á enginn bóndi hjörð
með glöggu kynbragði, heldur eru einstaklingar hennar innbyrðis
ólíkir, nærri að segja sinn með hverju útliti og afurðaeiginleikum.“
3. Jón H. Þorbergsson skrifar í 28. árg. Búnaðarritsins 1914 grein,
sem hann nefnir Sauðjjárrœkt sunnanlands. Hann segir þar um væn-
kika og kynferði fjárins: „Féð er auðvitað misjafnt á þessu svæði eins
°g annars staðar um landið. Flest er af vænu fé í Árnessýslu, en þó
misjafnlega vænt þar eins og annars staðar á svæðinu. í sumum sveit-
um er féð vænna en í öðrum, og á sumum bæjum í sveitunum er það
vænna en á öðrum, og svo eru kindurnar misvænar á hverjum bæ.
Vænleiki fjárins fer eftir: hversu sumarhaginn er góður, hversu vel
er fóðrað og hversu féð er gott að eðlisfari. Kynferði fjárins er óákveð-
]ð og blandað ýmsum afbrigðum. Féð er bæði hyrnt, kollótt, hvítt,
gult (vellótt), bláleitt og svo dökkleitt og mislitt. Bláleita féð er einkum
austantil á svæðinu. Það er oft dröfnótt. Eins og sjá má mismun á lit
íjárins, má og finna mikinn mun á eðlisfari og vaxtarlagi þess.“
I 38. árg. Búnaðarritsins er einnig ritgerð eftir Jón H. Þorbergsson,
er hann nefnir Sauðf járrœkt. Þar segir hann meðal annars frá kynnum
sinum af sauðfjárrækt hér á landi af 10 ára leiðbeiningastarfi í þágu
sauðfjárræktarinnar og ferðum í sambandi við það um nær allar
sveitir landsins. Á einum stað í ritgerð þessari kemst Jón H. Þorbergs-
s°n þannig að orði: „Eins og kunnugt er, þá er allur fjöldi fjárins
uieð vöntun á þeim kostum, sem það þarf að hafa. í vaxtarlagi lýsir
það sér á þann hátt, að það vantar útskot, malirnar eru of mjóar og
S1gnar, bakið ekki nógu breitt, brjóstholið of þröngt og þarafleiðandi
°f útlögulítið um herðar og bringu, skinnið of rúmlítið og ullin of