Búfræðingurinn - 01.01.1951, Síða 78

76
BÚFRÆÐINGURINN
jafnvel heilar sveitir í auðh vegna þess, aS ekkert var aðhafzt í þessum
málum, og því miður er svo ástatt um sumar sveitir enn í dag, t. d.
MeðallandiS í Vestur-Sakftafellssýslu og blómlegasta hluta Axarfjarð-
arins í Norður-Þingeyjarsýslu, að þessar sveitir fara í auðn, ef ekkert
verður aðhafzt. En báðum þessum sveitum er hægt að bjarga frá tor-
tímingu uppblástursins, ef hafizt verður handa, og það sem allra fyrst.
Þar, sem Sandgræðslan hefur beitt kröftum sínum gegn uppblæstr-
inum, eins og t. d. á Rangárvöllum og í Landsveit, svo að dæmi séu
nefnd, hefur árangurinn orðið sá, að fleiri bændur en orðið var hafa
ekki flosnað upp af jörðum sínum vegna þessa vágests, og þegar hafa
nokkur býli verið endurreist, sem fóru í auðn, og fleiri býli er hægt að
endurbyggja nú á næstunni.
Það er þetta, sem ég á við, þegar ég segi: Gildi sandgræðslunnar
verður ekki metið í krónum og auruin, þar sem fengin reynsla hefur
sýnt og sannað, að fjölda byggðra býla og jafnvel heilum sveitum hef-
ur verið bjargað frá tortímingu.
Nú er ekki þár með sagt, að við gerum okkur ánægða með þann ár-
angur einan að verja nærliggjandi sveitir eyðingu. — Næsta skrefið
er að græða upp auðnirnar.
Þeirri hlálegu spurningu hefur verið várpað fram: „Hvað ætlið þið
að gera við þetta land, þegar það hefur verið grætt upp?“
Aður en ég fer lengra út í þetta atriði, vil ég fara nokkrum orðum
um mál, sem er af ýmsum álitið mjög skylt sandgræðslunni, en það er
skógræktin. Ég efast um, að almenningur geri sér fulla grein fyrir
þeim mikla mun, sem er á sandgræðslu og skógrækt.
Sandgræðslan er í því fólgin, að verið er að breyta landi úr nytja-
lausu ástandi í nytjaland, en skógrækt er hins vegar fólgin í því, að
aðeins er verið að skipta um gróður, — skipta um gróðrarfarið. Kem-
ur því ósjálfrátt sú spurning í huga minn, hvað því valdi, að Skógrækt
ríkisins fær nú ár hvert nær því helmingi meira fjármagn til starfsemi
sinnar en Sandgræðslan.
Ef til vill stafar þetta að einhverju leyti af þeirri aldagömlu ótrú og
jafnvel skömm, sem margir hafa haft á sandinum í sambandi við öll
ræktunarmál.
Skógrækt á fullan rétt á sér hér á landi, en þó innan ákveðinna tak-
marka. Ég er ekki sammála þeim forystumönnum skógræktarinnar,
sem viljá miða framtíð hennar hér á landi við stóriðjurekstur. Ég hygg,