Búfræðingurinn - 01.01.1951, Síða 84

82
BÚFRÆÐINGURINN
ódýrari og oft betri vara. Það má telja fráleitt fyrirkomulag, ekki sízt
vegna þess, hvernig nú árar í gjaldeyrismálum okkar, að fluttar séu ár-
lega inn í landið kartöflur fyrir milljónir króna. Muna verður, að þetta
er ein þeirra nauðsynjavara, sem við getum verið sjálfum okkur nógir
um, ef rétt væri að staðið.
Sem kunnugt er, hafa kartöflur verið ræktaðar hér á landi í alls
konar jarðvegi, víða við óheppilega staðhætti, og víðast við alls engin
geymsluskilyrði. A meðan svo hefur gengið til, efast ég ekki um, að
neytendur hafa haft nokkuð til síns máls að kjósa heldur kartöflur er-
lendis frá en þær íslenzku. En séu kartöflur ræktaðar t. d. í sandjarð-
vegi og geymdar í geymslum, sem þær skemmast ekki í, þá er hægt að
tryggja neytendum jafngóðar kartöflur ræktaðar á íslandi og í öðrum
löndum.
Nú hefur stórt spor verið stigið til lausnar geymsluvandamálsins á
garðávöxtum. Á ég þar við jarðhúsin við Elliðaár. Þau munu vera ein-
hver fullkomansta kartöflugeymsla, sem til er. Þau rúma megnið af
þeim kartöflum, sem mun nægja fjölmennasta neytendahópnum hér í
landi, þ. e. Reykvíkingum.
Það væri því ekki úr vegi að búa nú þannig að kartöfluframleiðend-
um, alveg sérstaklega þeim, sem hafa yfir sandjarðvegi að ráða, að þeir
kjósi að framleiða kartöflur til sölu. Til þess þarf geymsla, dreifing og
sala kartöflufraxnleiðslunnar að vera örugg, eins og er um aðrar aðal-
framleiðsluvörur bænda, mjólk og kjöt. Ef það er tryggt, að kartöflu-
ræktin skapi bændunum örugga efnahagsafkomu, munu þeir vissulega
framleiða kartöflur fyrir innanlandsmarkaðinn, svo að ekki þurfi að
verja dýrmætum gjaldeyri til kaupa á þeirri vöru. En engir munu
standa betur að vígi til að fullnægja réttmætum kröfum neytenda ura
vörugæði kartaflnanna en þeir, sem stunda búskap á sandjarðvegi.
*
Af því, sem nú hefur verið sagt um gildi sandjarðvegs og sandanna
til ræktunar og búskapar, má ljóst vera, að fullkomlega er tímabært að
ræða um og rannsaka, hvar sé hagkvæmast að nema land, t. d. til stofn-
unar nýbýla, hvar eigi að byrja og hvar eigi að beita mestri orku og
fjármagni við ræktun landsins.
Mikið af blautu mýrunum á íslandi er frá náttúrunnar hendi næsta
nytjalítið land. Þurrkun þeirra og síðar ræktun er vissulega stórkostlegt
t