Búfræðingurinn - 01.01.1951, Side 102
100
BÚFRÆÐINGURINN
Lyfið er gefið inn í ylvolgu vatni. Það skiptir miklu máli, að sulfa-
guanidinið sé gefið strax og sér á gripnum, og verður þá oft lítið úr
sj úkdómnum.
Fjós þau, sem veikin kemur í, verður að einangra. Fólk frá öðrum
bæjum á ekki að koma í sýkt fjós. Og þeir, sem hirða gripi og mjalta
í sýktum fjósum, mega ekki koma í fjós annars staðar. Flutningur á
gripum úr sýktum fjósum má ekki eiga sér stað. — Sjúkdómur þessi
getur valdið miklu tjóni vegna afurðataps. Sjaldgæft er, að gripur
drepist úr blóðsótt.
Venjulega er sjúkdómurinn um garð genginn eftir 2—4 vikur, jafn-
vel þó að engin lyf séu notuð, en gripirnir eru lengi að ná sér.
Blóðsóttin kemur fyrir á ólíklegustu stöðum án þess, að hægt sé að
rekja feril hennar. Virðist margt benda til þess, að sýkillinn berist með
fóðurmjöli eða fóðurmjölsumbúðum, eins og sumir álíta
9. Beinmeyra —- beinsýki (Osteomalacoa).
Kalkskortur eða steinefnavöntun er sjúkdómur þessi nefndur á væg-
ara stigi.
Orsakir: Ýmsar orsakir koma til greina, sem geta valdið sjúkdómi
þessum. í fyrsta lagi koma til greina gæði fóðursins og blöndunar-
hlutföll. í fóðri þarf að vera nægjanlega mikið af auðmeltum stein-
efnum. í þurrkasumrum getur svo farið, að jurtagróðurinn (grasið)
nái ekki að hagnýta sér steinefni jarðvegsins vegna vöntunar á vatni.
Ber þá stundum á kalkskorti í nautgripum, einkum kálfum og öðru
ungviði. Grænt hey getur því verið steinefnasnautt. Hrakin hey eru
snauð að steinefnum. Efnagreining á heyi sker úr um þetta. í öðru lagi
veldur fósturmyndun og mjólkurmyndun miklu um sjúkdóm þenna.
Er þá skiljanlegt, að góðum mjólkurkúm svo og kúm, sem ganga með
tvíbura, sé hættast í þessu efni. Kvígur að 1. og 2. kálfi, sem komast í
14—20 merkur, eru sérstaklega athyglisverðar, hvað snertir kalkskort
eða beinsýki. Yfirleitt má segja, að dekra þurfi við þessi góðu kýrefni
í fóðri með lýsisgjöfum og fóðursalti.
í þriðja lagi er talið, að starfsemi innrennsliskirtla: skjaldkirtils,
aukaskjaldkirtils og jafnvel nýrnahettna, hafi mikil áhrif á kalkjafn-
vægið í líkamanum. Hinn venjulegi burðar-doði er talinn stafa af
snöggri röskun á kalkjafnvægi líkamans. Minnkar þá ca-magn blóðs-