Búfræðingurinn - 01.01.1951, Side 103

BÚFRÆÐINGURINN
101
ins um helming eða meira. Er talið, að áhrif nefndra innrennsliskirtla
valdi þar miklu um.
Sjúkdómseinkenni eru mjög misjöfn eftir því, á hve háu stigi sjúk-
dómurinn er. í byrjun ber oftast á meltingartruflunum, lystarleysi og
sleni. Þessu fylgir oft löngun til að sleikja ýmislegt óætt, svo sem milli-
gerðir, veggi og annað, sem gripirnir geta náð til. Þá kemur að því,
að sjúklingurinn vill liggja mikið og á jafnvel erfitt með að standa
upp. Einnig ber á helti og stirðleika í útlimum. Sé sjúkdómurinn á háu
stigi, megrast sjúklingurinn og verður hætt við beinbrotum. Krampar
fylgja stundum. (Krampar koma einnig í ljós með beinkröm — rach-
itis —, sem er ungdýrasjúkdómur).
Lækning: Vegna þess að kalk (ca) og fosfórsýra byggja upp hina
hörðu hluta beinanna og gefa þeim eðlilegan styrkleik, verður að vera
fyrir því séð, að líkaminn fái nóg af þessum efnum og að þau séu í
hæfilegum hlutföllum í fóðrinu, svo og nóg af d-fjörvi, en það örvar
kalkforða líkamans. Það, sem fyrst og fremst kemur til greina til þess
að fyrirbyggja, að sjúkdómur þessi komi í ljós, er þorskalýsi eða
annað gott lýsi. Þá má nefna beinamjöl, — hryggja- og þorskhausa-
mjöl —, og fóðursalt ýmiss konar. Séu sjúkdómseinkenni komin í ljós,
er bezt að sprauta kúna með uppleystu kalki, annað hvort undir húð-
ina eða í æð. Er þá aðallega notað calcium-gluconat. Þegar kýrin hef-
ur fengið hæfilegan skammt af kalkupplausn, er rétt að gefa henni 2
nratsk. af lýsi daglega og halda því áfram um nokkurt skeið. Saman
við lýsið er gott að láta kalkdropa (01. calciferoli fort. = ,,Ultranol“),
30—40 gr, í þriggja pela flösku. Einnig má gefa mjólkursúrt kalk
(calc. lactas) eða fóðurkrít í smáum skömmtum. Fleiri lyf geta komið
01 greina, þó að þau verði ekki nefnd hér. Að sjálfsögðu eru lyf þessi
ekki gefin öll samtímis, heldur verður að leitast við að finna það, sem
við á í hvert sinn.
10. Óþrif (Iýs — flasa).
Á nautgripum lifa soglýs (Haematopinus erystermus og H. vituli)
og naglýs (Trichodectes scalaris). Soglýsnar eru stærri. Aðallega ber á
óþrifum á illa hirtum og mögrum gripum, svo og ungviði. Séu grip-
irnir mjög lúsugir, háir það þeim allverulega. Nag og bit lúsanna veld-
ur miklum kláða. Gripirnir nugga sér við jötur og milligerðir og
sleikja sig. Myndast stundum hárlausir blettir af þessum orsökum.
L