Nýi tíminn - 01.04.1932, Blaðsíða 3

■- -r.
-•3

akýfiflgar han.e á einstQbm atriðum Mima tos;
k-jimunistiskQ. kenninga yfirleitt. Qg í
lck fMC.dari»s kom óskir frá nfigrri £0 beend
Mm tan aö fá "irtJÁ TÍMÁMN"; feix viidv fá
að h.eyra mðira. um þessi mál fíá 3ren<ii koa®'
únista.
IsTÝI TÍMIM í SÖLUM ALÞETQIS ■
Þegar síðasta^blað Tfýja tímans var út-
koaið, gekk ritstjéri hans niður £ sali
iiins háa Alþinfis og gaf þingmönaum og
Öðru starfsfólki Jíingsins kost á að kaupa
biaðið. Einn Jieirxa i>ingmarma, sem ekkert
vildu með blaðið kafa, var h£8stvirtur dóms-
málaráðherra. 0g hann hafði avo glöggt
auga fyrir þvú, hvað tTýi tímirm myudi koma
til með að gilda í stjórnmálalífi þjóðar-
irrnar, að hann vatt sjer með reiðisvip
að dyraverði með fyrirmœlum um, að ekki
ekyldi leyft að selja blaðið á innra g-ang-
inum, en >ar hafði ritstjórinfi rekið verzl-
un sína, til ha=gðarauka fyrir kaupendur.
En ]>ar sem ritstjórinx blaðsins vildi ekki
syna yf iírvöldunum óhlýðni £ svona smávœgi-
legu atriði, J>á færði hann sig þegar fram
fyrir hurðina, útfyrir hlið hins allra
helgasta, og komu kaupendtir þangað á eftir
honum., Seldust í þ>inginu 40 eintök af blað-
inu á svipstundu og þingmennimir lögðu
aKLir þingskjölin til hliðar Um stund og
settust við að nema rödd hins nýja tíma, -
einnig þeir fáu, sem ekki þóttust vilja
neitt með blaðið hafa.
GKSIÐSIUFRESTUR.
Það er öllum vitanlegt, sem noltkuð
^ekkja til ástæðna manna hjer á landi nú
á timum, að allur f jöldi baaada og bátaút-
.vegsmanna er þannig kominn efnalega, að
öll framleiðsla þeirra fer i vexti og
samningsbundnar afborganir skulda, sem á
þeim hvila. Það er bersynilegt, að ef ekki
er neitt aðgert til að ljetta af þeim skuld
abyrðunum, þá er óhjákveaailegt, að þeir
hrökklist hver um annan þveran frá atvinnu-
rekstri sínum og bætast i tölu atvinnuleys-
fngjanna á mölinni.
Ög auðvaldið íslenzka sjer, að bænd-
urnir og bátaútvegsmennimir munu ekki geta
^borgað vexti og afbor^anir næsta ár. Og
' þeuð þykist ætla að hjálpa. Landbúnaðar-
nefndin í neðri deild Alþingis leggur fram
frumvarp til laga um gjaldfrest handa þess-
um monnum. En hafi nokkurt frumvarp borið
þess lj-ós merki, að Alþingi íslendinga er
tæki £ höndum auðvaldrins til að arðraana
bændur, þá er svo með þetta frumvarp.
Ef einhver sjer fram á það,^ að hann
getur ekki staðið í skilum, þá á hann að
hleypa máli sínu til svonefndrar skila-
nefndar. Og hún á að leggja dóm á það,
hvort veita skuli gjaldfrest um eitt ár, -
aðeins éitt einasta ár. Að því ári þiðnu
gera stj órnmálaspekingar íslenzka agtðvalds-
íns ráð fyrir því, að kreppan sje gengin
ve'g veraldar'. En þessari skilanefnd ©ru
seítar reglur um það, hve langt hún má
ganga í þvij að veita þennan gjaldfrest^
Þessi exu skilyrðin, sem Íiún er' buhdin.'Við:
1. Gjaldfrestur er því aðeins veittur,
að sjáanlegt sje, að atvinna skuldunauts
bíði verulegan hnekki, ef hann jnnir afborg
unina af hendi. - Ekkert er nánar greint,
hvað með því er átt, að atvinna bíði veru-
legan hnekki. Tökum til dæmis einyrkja
bónda. Sennilega myndi verða litið svo á,
að atvinna hans biði hnekki, ef hann þarf
að skera niðux bústofn sinn að einhverju
leyti, til að standa í skilum. En hitt er
vafasamara, hvort það telst hnekkir atvinnu
hans, þótt hann þuxfi að láta skyldulið sitt
svelta heilu og hálfu hungri, þótt hann geti
ekki leitað veikum börnum lækninga,.þott ,
hann geti ekki hresst upp niðurfallin híbýli,
svo að ekki sje bein lifshætta fyrir konur
og börn að ala þar aldur sinn. Það eru eng—
in ákvæði, sem tryggja það, að bóndanum sje
ætluð sæaileg upphæð til að^lifa a og til
að mæta sjúkdomum og öðrum aföllum.
2. Gjaldfresttir er ekki veittur, ef
líklegt þykir, að skuld-unautur geti notað
frestinn til að rýra tryggingar lanardrottna
sinna ("skuldunauta sinna", stendur^að visu
í frumvarpinu, en stendur £ar sem synishorn
af málfræðis þekkingu landbomaðarnefndariÁnar).
M. ö. o., frumvarpið er fyxst og fremst við
það miðað, að lánardrottinn,-auðvaldið eða
umboðsmaður þess, - eigi sem minnst í hættu
og tryggi honum svo háa greiðslu sem unnt
erGjaldfresturinn er ekki veittur til ao
bjarga skuldunaut undan ofurvaldi skuldanna,
heldur aðeins til að gefa honum aðstoðu til
að halda atvinnurekstri sínum afram, til að
framleiða nýjan gróða í hendur bankavaldmu
eða Öðrum lánardrottnum. - Þessi tilgargur
verður þó enn berari í skilyrði
3. Gjaldfrestur er eklci veittur, ef
ástæður 9kuldunauts eru svo erfiðar^ að
ekki eru líkur til að hann geti ujrpfylt.
skuldbindingar sínar £ venjulegu arferði.
Hjer er það svo greinilega tekið fram, ao
gjaldfresturinn er veittur með það fyxir
augum að tryggja rjett lanardrottnanna.
Gjaldfresturinn á að koma £ veg fyrir^það,
að einn lánardrottnanna í ovitaslcap smum
g-eti knúð fram gjaldþrot, og þar með svift
auðvaldið í heild mögnleika til að tota fa-
tæika bóndann til að framleiða^groða fyrir
sig. Sje það aftur á móti sjaanlegt, að
hann geti ekki framleitt svo mikið, sem^auð-
valdið telur sæmilegan skatt, þa a að lata
hann fara, — hremma reitur hans, aður en
þær ganga meira^ur sjer, selja hann £ faðm
örbirgðarinnar a mölinni og reyna að fa a ■,
jörðina einhvern annan, sem feer væri um .a£3—^
gefa meiri arð.
Það er tekið fæam í frumvarpinu, að
greiðslufresturinn eigi aðeins að na til
höfuðstóls skuldanna. Standi bondinn eliki
£ skilum með vextina,^ þá er ekki gert rað
fynir að honum sje synd nckkur veegð. Liggur
þv£ £ augum uppi, hvilikur fjöldi^bænda það
er, sem þetta frumvarp, þott að lögum jtÖí,
nær elcki til. Við slculum taka til dæmis að
bóndi skuldi 10 þúsund krónux. Lágmark ar-
legra vaxta af því eru 600 kr. og eftir verð
lagi slðastliðið haust þarf 60 — 80 dilka
til að standast þá greiðslu. Og þa er þannig