Nýi tíminn - 01.05.1932, Blaðsíða 1

1. arg. Maí 1932. 4. tbl.
KRÖFUB BÆÍTDA. j
Á. það liefir verið ‘bent í fyrri blöðum
Fýja tímans hvílík nauðsyn það er beendum,
að þeir á einlivern bátt bindist samtökum,
til að tryggja sjer lífsmöguleika. Nú verð-
ur í þessu blaði og næstu blöðum bent á
hverjar þær kröfur eru, sem brýnust nauð-
syn er á að bændur setji fram á þessum tím-
um og þeir fylki sjer um.
I.Kröfur í skuldamálum.
Fyrst ber í því sambandi að minnast á
skuldamálin. í-ar kallar brýnust þarfin til
bráðra aðgerða. Sje ekkert að gert, þá vof-
ir það yfir mikliom f jölda bcmda, að ]pe ir
verði að hrökklast frá jörðum sínum og bú-
stofn þeirra allur lenda í skuldagreiðslur
og bændurnir standa eftir sem gjaldþrota-
menn eða fara að byrja nýja tilveru á möl-
inni með þúsunda skuldir á bakinu, sem þei]*
8vo hugsa sjer að standa skil á, ef þeir
eihhverntíma fengju eitthvað að gera og
fengju einhverja krónu fram yfir það, sem
þeir borga fyrir kjallaraholu, lxtið, ó-
dýrt og bætiefnasnautt fæði og einhverja
larfa til að skýla nekt fjölskyldunnar.
í síðasta tölublaði var á það bent
að lsegsta krafa, sem besndur yrðu að gera,
væri su, að það vaari tryggt, að þeir yrðu
ekki skulda vegna hraktir af jörðum sínum,
eða þurfi að skerða bústofn sinn til skuld--
alúkninga og Vera þannig sneyddir möguleik--
um til að afla sjer lífsnauðsynja með búi
sínu næsta ár, og enn fremur, að lánar-
drotnar eigi engan rjett til afurða búsins
fyrr en komið er fram úr lágmarksupphæð,
sem bóndinn hefir til framfærslu f jölskyldu
sinni. Þessi krafa er hugsanleg án þess að
um nolckra skuldaupjgj öf væri að ræða og
gæti það farið fram á tvennan hátt. önnur j
leiðin er sú, að lánin, sem fyrir eru,
standi áfram án þess að borgað sje af þeim!
og bahist við þau lán vangreiddir vextir .
Hin er sú, að bændum þeim, er ekki hafa
nein tök a að standa í skilum vi ð lánar-
drottnana, sjeu útveguð ný lán. Verður í
því sambandi aö gera kröfu til þess að fá-
tæku bændurnir einir sitji fyrir öllum nú-
verandi lánaheimild-um bankanna til land-
búnaðarins, en betur stæðu bændurnir, sem
áður hafa fengið stærstu upphæðimar,hljótii
ekkert þeirra lána framVegis meðan nvo er !
ástatt sem nú er eða ekki betra ástand.
Þetta er lágmark þeirra krafa, sem
knýga nauðsyn er á að knýja fram nu þegar. ;
Það er ekkert annað en einfoldustu krófux' ;
um að fá að draga fram lífið, því að engin
lífsskilyrði eru til handa baaidunum, eftir
að búið er að flsana þá frá jörðunum.-
En jafnframt því, að settar eru'fram
þessar lágmarkskröfxlt,þá verða bænduk að
gera sjer það ljóst, að þeir geta alls
ekki sætt sig við það eitt, þó að þeim
væri f-ullnsqgt, heldur verða þeir að stilla
kröfunum miklu hærra og líta á uppfyllingu
þessara krafa aðeins sem spor x áttina, -
aðeins sem vemd þá stundina, sem er að
líða. Bændur veiöa nú þegar að gera sjer
það ljóst, að þeir geta ekki sætt sig vi ð
það að um leið og eitthvað rwfar kynni að
rofa til í atvinnulífi þjóðarinnar, að þá
hvíli skuldaklafarnir áfram á þeim með
margföldumþunga, svo að þeir geti aldrei
gert sj er vonir um annað en sama baslið
æfina út £ ge^n og eigi altaf yfir höfði
sjer hættuna a því að vera flsandir burt
frá endurbættum jörðum sínum, og það þott
þe ir spari svo við sig brýnustu nauðsynjar,
að þeir leggi heilsu fjölskyldunnar £
hættu. Þeir verða þvi að búa sig undir
það að halda baráttunni áfram og kref jast
að skuldirnar sjeu stxikaðar ut eða afskrif
aðar eftir ástæum, þannig,að hver b óndi
hafi ekki meiri skuldir á herðum en það,
sem hann auðveldlega getur ráðið vi ð, með
þvi að hann hafi sæmilegt fyrir fjölskyldu
sina að leggja.
Eru kröfur bænda framlcvsananle gar?
Áður en lengra er farið í að telja
upp þær kröfur, sem fátækari bændur verða
að stilla upp og sameinast um, þá teljum
við rjett að svara s]3urningu, sem við telj-
um víst, að margur bóndi muni leggja fyrir
sig cg sem óefað myndi draga úr ýmsum með
að setja fram áðurtaldar kröfur viðvíkjandi
siculdunum og aðrar nauðsynlegar kröfur,og
sú spuming er: Hver box*gar brúsanruji ef við
fáum kx'öfum olckar fullrægt?
í raun og vex*u liggur langbeinast við
að svax*a þessari spurningu hreint og beint
á þann hátt, að bændurnir, sem eru að berj-
ast fyrix* einfaldasta rjetti sínum til að
lifa, eigi heimtingu a því, að það þjóð-
skipulag, sem hefir bundið þeim þennan
bagga á herðar, þrátt fyrir takmarkalausa
elju þeirra og þrautseigju cg látlaust
strit frá morgni til kvölds, leysi bann af
þeim, og ríkisvaldið um það, hvernig í
skramban\xm það geri það.- En rjett er þó
að athuga,hve.ða leiðir eru til að full-
nægja kröfixnum, um leið og þaa* eru settar
fram.
Ef þú bóndi góður ert spnrður að því,
hvar rikið eigi að taka f j e til þessara
utgjalda, sem vitanlega verða geysimikil,