Nýi tíminn - 01.12.1932, Blaðsíða 2

NÝI TÍMINN
Bem henni liggur fyrst og fremet
á hjarta. Tökum til dæmis á-
kvæði fræðslulaganna um lækn-
isBkoðun á skólabörnum. Ef
rannsókn leiðir í ljós, að börn-
in séu með smitandi sjúkdóma,
þá er þeim ekki leyfð skólavist
og sé um berkla að ræða, þá
er þeim með sérstökum lögum
trygð sjúkrahúsvist. En aftur á
móti er ekki gert ráð fyrir
neinum sérstökum ráðstöfunum,
þótt í ljós komi að einhver
börn vanti nauðsynlegt viður-
væri til að ná eðlilegum þroska
andlega og líkamlega. Ástæðan
fyrir þessu er augljós. Veikindi
af fæðuskorti vofa aðeins yfir
nndirstéttinni, og þvi engin á-
Btæða til fyrir yfirstéttina að
taka það til greina í löggjöf
Binni. Sé hinsvegar um smitandi
sjúkdóma að ræða, þá eru börn
yfirstéttarinnar undir Bömu
smitunarhættunni, og þessvegna
verður að gera sérstakar ráð-
Btafanir í þeim efnum. Og það
má íslensk alþýða vita, að það
er ekki komið til af hjarta-
gæsku einni saman, að fátæku
fólki er veitt ókeypis sjúkra-
húsvist með berklavarnarlögun-
um. Þau lög eru eingöngu af
því sprottin að í berklunum sá
yfirráðastéttin óvin, sem vofði
yfir henni og börnum hennar.
Hún vildi alt á sig leggja til
að uppræta þá hættu, en var
það ljóst, að það varð ekki gert
með öðru en því að uppræta
hana líka hjá alþýðunni. Seinna
Bá yfirstéttin að hún hafði
gengið fulllangt í stuðningi til
alþýðunnar og fyrir hennar
hönd braut Jónas frá Hriflu
eitt Bkarðið af öðru í þau lög.
Kom það þó ekki til af þvi að
hann væri illviljaðri en aðrir,
heldur sýndi hann þar eins og
víðar, að hann er mörgum öðr-
um kjarkmeiri og öllum öðrum
ósvífnari í því að sýna alþýð-
unni hið sanna hugarfar yfir-
ráðastéttarinnar.
Lögin og framkvæmdavald
þeirra er eitt öflugasta vopn
yfirstéttarinnar til að halda
völdunum yfir kúgaðri alþýðu
og arðræna hana. Það liggur
því í hlutarins eðli, að komm-
únistaflokkurinn, sem forustu-
flokkurinn í frelsisbaráttu al-
þýðunnar, leggi alt kapp á að
koma alþýðu manna i Bkilning
um hið sanna eðli og tilgang
borgaralegra laga og uppræta
hjá henni þá skoðun, sem er
því ríkari sem þroski alþýðunn-
ar er minni, að þessi lög séu
samin til þess að tryggja öryggi
manna yfirleitt. En í þeirri
skoðun alþýðunnar á yfirráða-
stéttin sína styrkustu stoð. Og
jafnframt því að kommunistar
kappkosta að gera alþýðu þetta
ljóst, þá eggja þeir hana til
varnar gegn þessum lögum og
kúgun þeirra. Þeir eggja fátæka
bændur til samtaka um það að
neita að borga skuldir og opin-
ber gjöld. Þeir eggja verka-
menn og Ijá þeim stuðning sinn
til að hindra sveitarflutning og
að verkamenn séu bornir út á
götuna, þegar þeir ekki geta
staðið í skilum með húsaleiguna.
En nú er rétt að geta þess,
að óeirðir þær í Rvík, sem mest
hafa skotið löghlýðnum borgur-
um Bkelk í bringu, hafa ekki
sprottið af því fyrst og fremst»
að verkamennirnir hafi verið
að rísa gegn landslögum, held-
ur af því að þeir hafa gert
kröfu til þess, að borgararnir
héldu sínar eigin reglur o'g sam-
þyktir. Þannig er mál með
vexti, að svo þrældjöfulleg sem
borgarastéttin hefir altaf verið,
gagnvart alþýðunni, þá hefir
henni orðið það á að veita ein-
staka tilslakanir, sem hún hefir
ekki áttað sig á4 að henni gætu
verið hættulegar fyrri en nú á
Biðustu og verstu timum, eða hún
hefir gert þær af hræðslu við
alþýðuna, en hefur svo ætlað
að eyða málinu og láta þær
samþyktir sinar aldrei koma til
framkvæmda. Yfirstéttin hefir
þótst vera ákaflega frjálslynd
og segist vilja láta alþýðuna
fylgjast með i öllum hlutum.
Allir bæjarstjórnarfundir eiga
að vera fyrir opnum dyrum.
Óeirðirðar 7. júlí voru fyrst og
fremst af þvi sprottnar, að lög-
reglan var sett til að varna
mönnum inngöngu, og af þeim
ástæðum hófust einnig óeirðirn-
ar 9. nóv. Þar á milli var
fjöldi funda, þar sem lögreglan
hindraði ekki á neinn hátt að-
gang, en engar óspektir urðu,
þrátt fyrir það þótt fjöldi
manna væru viðataddir og oft
mikill hiti um úrslit mála. Og
er enginn vafi á því, að þá
hefði mörgum sinnum getað til
óeirða komið, ef lögreglan hefði
farið að hindra verkamenn l þvi
að hlusta á það er fram fór.
En 9. nóv. voru aiveg sér-
stakar ástæður til að óttast, að
draga myndi til alvarlegra at-
burða. Meðal verkamanna i
bænum var ástandið að verða
agalegt. Fjöldi verkamanna
hafði verið atvinnulaus mánuð-
um saman og fjölskyldur voru
farnar að líða af hungri. Tala
skráðra atvinnuleysingja var
komin hátt á 2. þús. Bæjar-
stjórnin hafði ekkert gert til að
bæta úr vandræðunum. Að vísu
hafði verið komið á svonefnd-
um atvinnubótum, þar sem 150
—200 höfðu vinnu. En i raun.
og veru var það ekkert annað
en nafnið, sem fært var yfir á
þá vinnu, sem áður hafði altaf
verið unnin. En fyrirheit hafði
hún gefið um það, að með
haustinu skyldi bæta við 150
manns í vinnuna.
En efndirnar drógust og