Nýi tíminn - 01.04.1934, Blaðsíða 4

4
N Ý I TÍMINN
fyrir félagsmenn, sem sumum
hverjum er jafnhliða neitað um
úttekt, svo þeir urðu að leita
á náðir kaupmannanna á staðn-
um, í von um, að þeir reynd-
ust þeim líknsamari en félags-
skapur sá, er smábændurnir
sjálfir sköpuðu.
Hér í sýslu labbaði stjórn
K. Þ. um allt til þess að hóa
bændum saman til þess að sækja
um lán úr Kreppulánasjóði. —
Tilgangurinn var auðsær. Skuld-
irnar áttu að yfirfærast á bank-
ana og þar með var það tryggt,
að skuldhafarnir (kaupfélagið)
fengju sitt, þótt bændurnir væru
þar með bundnir á klafa banka-
auðvaldsins næsta mannsaldur
og ganga mætti að þeim og taka
lögtaki, livenær sem bóndinn
gæti ekki dregið nógu mikið
frá lífsviðurværi sínu til þess
að standa í skilum með vexti
og afborganir.
í gegnum þetta allt saman
gengur sá rauði þráður, að
bændurnir eigi að borga hvern
eyri upp af skuldum sínum,
meira að segja tvo peninga
fyrir einn, auk vaxta. Um allt
eiga bændur að neita sér nema
þetta, og svo að halda við starfs-
kröftum, svo að þeir geti haldið
áfram að þræla fyrir auðvaldið.
En smábóndinn skilur ekki
þann vísdóm, að liann verði
að neita sér um allt nema
borga vexti og afborganir, sam-
liliða því sem burgeisunum er
gefið eftir svo hundruðum þús-
unda og jafnvel miljónum
skiftir. Hann skilur það ekki,
hvaða forréttindi það eru, sem
menn eins og Ásgeir Ásgeirs-
son forsætisráðherra og aðrir
skuldaþrjótar gamla Islands-
banka liöfðu á sínum tíma.
Því mega þessir menn lifa í
vellystingum praktuglega og
njóta hinna æðstu valda? Því
þurfa þessir menn ekki að neita
sér um allt nema að greiða þá: »Það er af því, að Ásgeir,
vexti og afborganir? Copland, Stefán Th. o. s. frv.
Við spyrjum Jónas frá Hriflu tiiheyra ailir yfirstéttinni, bænd-
og aðra hræsnis- og blekkinga- urnir og verkalýðurinn undir-
postula þessa lands: Því ganga stéttinni. Þess vegna eigum við
ekki lög og réttur jafnt yíir að þræla, en Ásgeir og allir
aila? Ef til vill stendur svarið hinir að lifa af okkar vinnu«.
í þeim. En ég get svarað fyrir Jón Pór Buch.
» Skipulagning
afurða§ölunnar«.
A sama tíma og Framsókn
liafði afhent krötunum kaup-
gjaldsmálið í opinberri vinnu
í sveitunum í fullum skilningi
þess, að þar myndi það vera
bezt geymt, þá fer Framsókn
að nýju á stúfana með að leita
að nýju máli, sem hún geti
lagt sem agn fyrir smábænd-
urna og tryggt sér með því
fylgi þeirra. Og nú átti ekki
að fara glannalega. Nú livarf
Framsókn frá því, að fitja upp
á loforðum, sem yrðu auðvald-
inu, bönkunum, kaupfélögun-
um, stórbændunum til linekkis,
ef framkvæmd yrðu. Þeir þorðu
ekki að gefa loforð með það
fyrir augum að svíkja þau, —
ekki neitt, sem gæti ýtt undir
krölur alþýðunnar á hendur
auðvaldinu. Reynslan í kaup-
gjaldsmálunum var dýrkeypt.
Á skuldamálin mátti heldur
ekki minnast. — Nú lá fyrir
að fá smábændurna inn á til-
lögur, sem auðvaldinu var nauð-
synlegt að koma í gé£n til að
tryggja arðránsaðstöðu sína og
gylla þær sem hagsmunamál
»bændanna« yfirleitt. Og það
mál heitir »Skipulagning af-
urðasölunnar«.
Þessi svonefnda skipulagning
afurðasölunnar er ein af leið-
um auðvaldsins til að reyna að
bjarga frá verðhruni á mark-
aðinum. Hún er ekkert annað
en hringamyndun srtórframleið-
enda, sem að þeir keppast við
að fá smáframleiðendurna með
í, undir því yfirskyni, að allir
»frainleiðendurnir« eigi hér
sameiginlegra hagsmuna að
gæta. En stórframleiðendurnir
tryggja, að hringurinn er undir
þeirra stjórn og rekinn með
þeirra hagsmunum fyrir augum
og þá bæði á kostnað neytenda
framleiðsluvaranna og einnig
smáfrai nleiðendanna.
Nú berst auðvaldið íslenzka
fyrir því, að ríkisvaldið leggi
enn meiri styrk en áður til þess
að gera S. I. S. að einokunar-
hring um alla kjötsölu bæði
utanlands og ínnan, á saina hátt
og búið er að gefa Mjólkurfé-
lagi Reykjavíkur ótakmarkað
vald yfir sölu mjólkur í Reykja-
vík og Hafnarfirði. Á þessu
ætlar Framsókn nú að »slá sér
upp« rneðal smábændanna, und-
ir því yfirskyni, að bér sé um
þeirra hagsmuni að ræða.
En hvaða álirif liefir þessi
skipulagning? Tökum fyrst
mjólkursöluna til athugunar.
Það er látið í veðri vaka, að
»skipulagning« mj ólkursölunn-
ar sé nauðsynleg til að minnka
dreifingarkostnaðinn. Það sem