Nýi tíminn - 01.04.1934, Blaðsíða 5

N’Ý I T í M I N N
5
til mála kæmi að spara á dreif-
ingarkostnaði, er í húsaleigu,
ljósi og hita og fólkshaldi. Nú
er vitanlegt, að húðir verða
ekki lagðar niður að neinu ráði
og að því leyti, sem það verð-
ur, þá verður það til þess, að
henda nokkrum svívirðilega lágt
launuðum mjólkurseljum í at-
vinnuleysingjahópinn og auka
þrældóminn á hinum. Húsa-
leiga verður ekki lækkuð, ljós
og hiti heldur ekki. títkoman
verður sú, að liinn fyrirhugaði
sparnaður í dreifingunni kæmi
fyrst og fremst fram í kaup-
lækkun hjá lægst launaða starfs-
fólkinu og þá aðallega hjá
mjólkurseljum og sendisvein-
um.
Enda er þessi sparnaður við
dreifingarkostnaðinn ekkert
annað en hlekking, sem notuð
er meðan verið er að gylla
þetta fyrir smábændunum og
fá þá til að ganga inn á þetta.
Tilgangurinn er í fyrsta lagi
sá, að hækka útsöluverð á mjólk-
inni. Tilraun var gerð í þá átt
fyrir jólin í vetur, en henni
var hrundið til baka af neyt-
endunum í Reykjavík og fyrst
og fremst verkalýðnum undir
forustu Kommúnistaflokksins.
Og þessari verðhækkun var
hægt að hrinda af því að þá
voru enn nokkrar mjólkurbúðir,
sem tilheyrðu ekki hringnum.
Nú á að loka þessum búðum
og banna þeim bændum, er
þær seldu fyrir, að selja mjólk
sína utan hringsins, og verður
þar með auðveldara að knýja
verðhælckunina fram.
En hverjar verða afleiðingar
nýrrar verðhœkkunar? Fyrst í
stað einhver örlítil hækkun
mjólkur til framleiðendanna,
og með von um að svo -verði,
eru smábændurnir fengnir til
að samþykkja þetta. Aðalhækk-
'unin fer til mjólkurhringsins
og fer í þá óbotnandi skulda-
liít, sem hlotist hefir af alls-
konar braski Mjólkurfélags
Reykjavíkur, sem öllu hefir
ráðið í mjólkursamlaginu og
mun ráða. Með hjálp liækkun-
arinnar verður reynt að fylla í
svelginn, sem undanfarið hefir
verið reynt að troða út með
fölskum ávísunum. En fljótlega
liefir liækkunin þau áhrif, að
mjólkursalan minnkar sökum
hinnar litlu kaupgetu verka-
lýðsins. Afleiðing þess verður
sú, að bændurnir, sem fjær búa
Reykjavík, selja æ minna af
mjólk sinni óunnri, því að stór-
bændurnir, sem búa í grennd
við Reykjavík og geta tryggt
mjólk sína daglega á markað-
inn, missa ekkert á sínum við-
skiftum, þótt sala rninnki, held-
ur verður öll minnkunin á
kostnað þeirra, er fjær búa, og
það gildir fyrir þá sem gífur-
leg verðlækkun. Stórhændurnir
halda aftur á móti áfram að
græða, geta aukið ræktun sína
og þá einnig með hjálp mjólk-
urhringsins, sem er látinn út-
vega þeim vélar, áburð, girð-
ingarefni og annað, er til rækt-
unar lieyrir, álagningarlítið eða
jafnvel álagningarlaust, en kostn-
aðinum velt yfir á smábænd-
urna með álagningu á nauð-
synjavöru þeirra og með því að
halda eftir af mjólkurverðinu,
undir því vfirskyni, að það hafi
larið í sölukostnað. Auk þess
fá þeir styrk frá ríkinu til auk-
innar ræktunar, en sem smá-
hændur ekki geta notað sér, af
því að þeir liala ekkert fé til
að leggja fram á móti. Á þenn-
an liátt búa stórbændurnir sig
undir, að taka á móti nýrri
verðlækkun, sem óumflýjanleg
verður sökum minnkandi kaup-
getu verkalýðsins og fátækari
hluta miðstéttanna. Þá geta þeir
enn haldið áfrarn að græða með
minnkandi framleiðslukostnaði,
sökum meiri ræktunar og véla-
iðju og einnig lækkandi kaup-
gjalds. En smábændurnir geta
ekki á neinn hátt rönd við
reist, heldur sogast æ lengra
niður í eymd og þrældóm, þar
til auðvaldinu þóknast að reka
þá frá þrælveðsettum kotunum
og í hóp atvinnuleysingjanna á
mölinni, eða húsin hrynja nið-
ur og engin leið að hrófa þeim
upp aftur, eða tekjur verða svo
litlar, að engin leið er að draga
frarn lífið.
Það gildir einnig um »skipu-
lagningu« kjötsölunnar það
sama og nú hefir verið nefnt,
að áhrif hennar verða í þá átt,
að minnka innanlands markað-
inn með óeðlilega háu verð-
lagi, veita forréttindi þeim, sem
næst húa markaðinum og bezt
tælci hafa til að koma vörum
sínum þangað, auka viðgang
stórbændanna á kostnað hinna
smærri og veldur síðan nýrri
verðlækkun, sem stórbændurnir
einir geta risið undir.
En með þessari »skipulagn-
ingu« á sölu mjólkur og kjöts
er einnig verið að gefa kaup-
félögunum og Mjólkurfélagi
Rvíkur í gegnum mjólkurbúin
og sláturfélögin enn frekari
möguleika til að gína yfir allri
framleiðsluvöru smábændanna,
og sjá um, að þeir fái aldrei
neinn eyri handa á milli og
geti ekki á nokkurn hátt veitt
sér neitt fram yfir það, sem
þau af náð sinni úthluta, til að
halda þeim við sem vinnuvél-
um -fyrir auðvaldið. Á þann
hátt er þeim gert enn léttara
fyrir að rækja skyldur sínar
sem umbjóðendur bankaauð-
valdsins með að lieimta inn
skuldir smábændanna.
Smáhændur mega reiða sig
á það, að staðið verður við lof-
orð Framsóknar um »skipu-