Morgunn - 01.12.1965, Síða 47

MORGUNN
125
veitir honum algjöra fullvissu. Þessari reynslu getur verið
ómögulegt að lýsa fullkomlega með orðum, og því örðugt að
koma öðrum í skilning um hana. En eigi að síður er hún
fyrir þann, sem reynir, óyggjandi sannleikur, sem hann ef-
ast ekki um fremur en um það, að hann sé sjálfur lifandi
maður. Eina vitnið, sem hann getur leitt fram reynslu sinni
til sönnunar, er einkum sú breyting, sem á honum sjálfum
hefur orðið við slíka trúarreynslu. Ennfremur er það harla
eftirtektarvert, að þeir menn, er slíkrar reynslu hafa orðið
aðnjótandi, skýra frá henni þannig, að hún er í verulegum
atriðum eins, enda þótt þeir, sem fyrir henni hafa orðið,
hafi lifað við hin ólíkustu kjör og á ýmsum öldum. Sann-
leikur þessarar tegundar er og ekki fenginn með aðstoð
skynfæranna, svo sem á sér stað um vísindalegan sannleika.
Hann berst til þeirra beina leið, vitrast sái þeirra sem op-
inberun.
Gagnrýni Irúarinnar á vísindin.
Gagnrýni trúarinnar á vísindin er einkum í því fólgin, að
efnishyggjuvísindin taki ekki nægilegt tillit til allra þátta
mannlegrar reynslu, og að vaxandi sérhæfing vísindamann-
anna geri það að verkum, að þeir séu ekki hæfir til að gera
sér neina heildarmynd af tilverunni.
Efnishyggjumaður er að minu viti sá, sem heldur því
fram, að þeir hlutir einir, sem við skynjum með skynfærun-
um, séu hinir einu raunveruiegu. Allt sé efninu háð og bund-
ið, þar á meðal mannshugurinn eða andinn. Ekki eru allir
visindamenn efnishyggjumenn, og þeim fer sennilega smátt
og smátt fækkandi. En meiri hluti vísindamanna eru efnis-
hyggjunni fylgjandi, eða hafa að minnsta kosti verið það.
Og þetta hefur haft sín áhrif á afstöðu almennings. Hið trú-
arlega viðhorf felur aftur á móti í sér sannfæringu um það,
að til sé andlegur veruleiki, sem sé öilu æðri og meiri. Manns-
sálin sé raunsannur veruleiki. Hún sé engan veginn gjörháð
efninu, heldur eigi sína sjálfstæðu tilveru.
Efnishyggjumaðurinn, sem heldur því fram, að hið eina