17. júní - 01.09.1925, Blaðsíða 12

44
17. JUNÍ
ritað, og er það engin furða, því það
var liið merkilegasta. Það hefur óspart
verið í ljós látið, að andi mótsins hafi
verið alt annar en andi svipaðra móta,
er gamli Skandínavisminn enn var við
líði, og má vel vera að satt sje. Fyrst
og fremst er sú stefna komin undir
græna toriu, en eins víst er það, að
nýr skandínavismi er risinn í stað
þess gamla, og ætla mætti að norrænt
stúdentamót drægi dám af slíkri stefnu.
Hugsjónin um ríkjaeiningu Norður-
landa mun aldrei deyja, þó búningur
hennar geti verið með mörgu móti.
Eg vil ekki segja að þessi hugsjón
hafi verið súrdeig mótsins og gegn-
umsýrt anda þess, en víst mun hún
lrafa vakað fyrir mörgum, þó ef til
vill óljóst. Eg tilfæri hjer orð Verner
von Heidenstams óbreitt, því þau gefa
besta hugmynd um hinn nýja hugs-
unarhátt, en að baki hans vakir hinn
nýji skandínavismi: „Ár det omöjliga
möjligt, ár det förut nastan osedda
nára at förverkligas, att sinsemel-
lan oafhangiga grannfolk
kunna stá fast samman som
kloka och arliga man, da ar för-
visso ett under skett i historien, som
vittnar om en hög, ja, en ny civilisa-
tion. Vama om den, ni unga, ni brö-
der, bár den högt och i ára.“
Er hvor annari óháðar grann-
þjóðir geta staðið í einu liði sem
vitrir og sannsýnir menn — hjer felst
þá allur nýji skandínavisminn, sú
Iiugsun, er bindur ekki einasta þrjú
höfuðríkin, heldur og hin ungu ríki,
ísland og Finnland, og auk þess
Færeyjar, þegar tekið er tillit til þjóð-
ernis en ekki pólitískrar afstöðu eyjanna.
Og þessi andi, sem nú hefur verið
bent á, ríkti á mótinu.
Ósjálfrátt kom hver flokkur stúdenta
fram sem ein heild, með ákveðnar
skoðanir og ákveðnum blæ yfir allri
framkomu sinni. Nægir að benda á
afstöðu Finna til kommúnismans, óhug
Svía í afvopnunarmálinu, þátttöku
Dana í umræðum um trú og lífsskoðun,
er þeir höfðu nær einir orðið. Hver
flokkur reyndi að vera sem sjálfstæð-
astur, en jafnframt að vera vitur og
sannsýnn í annars garð. Smáskærur
milli Dana og Norðmanna sýndu ekkert
annað en nauðsyn þess, að hvert þjóð-
erni á Nordurlöndum hafi jafnrjetti við
hin. Annars fer alt út urn þúfur, og
nýji skandínavisminn hnígur í gröf
sína eins og sá gamli; dauðameinið
yrði svipað.
Þýðingu hafði mótið margvíslega.
Menn kynntust og skilningur óks á
ýmsum þeim málum, sem annars hefði
verið tninna sint en skyldi. Að við-
kynningu stuðluðu góðar skemtanir,
en umræðurnar, sem fram fóru á
mótinu, voru hinnar f'róðlegustu. En
fyrst og fremst var sýnt með móti
þessu, að norrænir stúdentar etga svo
mörg sameiginleg áhugamál, að þeir
geta mæst og rætt þau í bróðerni.
Um þátttöku íslenskra stúdenta í
mótinu er margt að segja. Markverð-
ast finst mjer, að þetta var í fyrsta sinn
er þeir sátu norrænt stúdentamót ineð
frjálsri þjóð að baki. Eg veit ekki
hvort það ber að teljast „sentimenta-
litet“, en mjer hitnaði um hjarta-
ræturnar, er íslenski fáninn var borinn
fremstur allra fána í fylkingu, og þá
fanst mjer lán, að eg fekk að ganga
undir hinu unga merki, sem vjer
gátum borið hátt og djarft.
Oft var á ísland minnst og altaf af
hlýum hug, og ræða Gunnars rit-