17. júní - 01.06.1926, Blaðsíða 14
94
17. JUNí
frá götunum og múraðar grafir eða
brunnar, sem menn gátu farið niður í,
til þess að hreinsa leiðslumar. Þar
á móti voru oft erfiðleikar með
neysluvatnið: Á sumrum þornuðu
sjálfar vatnsþrórnar, og á götunum
úði þá og grúði af vatnssölum, eins
og sjá má t. d. í Tunis þann dag í
dag. Vatnskarlarnir urðu þá að sækja
vatnið úr fjarlægum lindum, og bera
það í belgjum til borgarinnar. (Sbr.
Markús 14, 13.).
Allmargar iðnaðargreinar biðu
talsverðan hnekki af sabbatslögunum,
sem voru mjög ströng. Svo langt var
farið, að jafnvel læknar máttu ekki
taka hendi til neins á helgum degi.
Eftirfarandi dæmi sýnir, hve sniðugir
menn oft og einatt urðu að vera, til
þess að smokka sjer undan laga-
ákvæðum gyðingdómsins:
„Maður nokkur kom á sjálfri
páskahátíðinni til læknis, til að leita
sjer hjálpar við stóru kýli, sem hann
hafði. Læknirinn skar kýlið af, en
ljet það þó aðeins hanga við á lítilli
taug, festi það síðan á þyrnirunna,
svo það rifnaði af og hjekk eftir,
þegar sjúklingurinn fór. Að þessu
loknu gátu þeir báðir haldið páskana
með bestu samvisku."
Þetta er auðsjáanlega ágæt mynd
af helgidagshræsni þeirri, er Jesús
barðist á móti.
í sjálfu musterinu var sjerstakur
læknir, sem stundaði prestana þegar
þeir annaðhvort særðust við fórnirn-
ar, eða urðu kvefaðir af að ganga
berfættir á steinflísunum í must-
erisgarðinum. Hið stöðuga kjötát
virðist einnig hafa skaðað heilsufar
prestastj ettarinnar.
Eins og líka Guðspjöllin benda á,
höfðu peningavíxlararnir borð sín í
musterisgarðinum. En þess ber að
gæta, að musteri austurlanda voru
bankar sinna tíma, miðstöð allra
peninga- og verslunarviðskifta, og
prestar Gyðinga stóðu stjettarbræðr-
um sínum í Babýlon ekki að baki í
peningamálunum — þeir voru oft og
tíðum aðalhluthafar í peningaverslun
landsins.
Hinar miklu tekjur, sem bárust
musterinu í uppskerutíundum, skött-
um, leigu eftir jarðeignir og gjöfum
frá guðhræddum ríkismönnum í Me-
sopotamíu, Egyptalandi og öllum
öðrum, þar sem Júðar bjuggu, lagði
grundvöllinn undir verslunarmagn
prestanna, fjekk þá til að afla sjer
verslunarþekkingar og gerði þá
áhugasama í viðskiftalífi þjóðar-
innar, líkt og átti sjer stað með
stéttarbræður þeirra í hinum stóru
musterum Grikkja.
Sjerhver rjetttrúaður ísraelsmaður
var skyldugur til að gefa fyrstu tíund
af öllum sínum tekjum til musterisins,
en næstu tíund skyldi hann eyða í
pílagrímsgöngu til Jerúsalem og til
dvalar sinnar þar. Af þessum ástæð-
um blómgaðist bæði musterið og bær-
inn, þrátt fyrir óhentuga legu sína,
alveg á sama hátt og átti sjer stað
með Apollosvéið í Delfi, og báðir
þessir staðir áttu sammerkt í, að
íbúarnir og prestarnir voru gróðafíkn-
ir og veraldlega hugsandi. — Deilur
þær, er jafnan risu milli prestanna