Morgunn - 01.12.1980, Blaðsíða 13

SONUR SÓLAR
107
mið voru algjörlega bundin við þjóð eða kynflokk. Guðir
Egyptalands voru vemdarar Egypta, en áttu ekkert rúm í
hjarta sínu fyrir aðrar þjóðir. Indland tilbað ennþá hina
fornu smáguði, sem hver þjóðflokkur liafði fyrir sig, þeir
tignuðu anda elds og lofts. Gyðingar tilbáðu sinn sérstaka
guð sem Drottin Israels og verndara Gyðingaþjóðarinnar. Hin
gullna öld heimspekinnar var enn ókomin i Grikklandi og
enn áttu sjö aldir eftir að líða þangað til Búddha leysti Ind-
land undan rangtúlkun Brahmína og Pýþagóras lyfti Grikk-
landi í æðsta sess meðal menningarþjóða með heimspeki-
kenningum sínum.
Það var einmitt gegn kynflokkaguðunum sem Ekn-Aton
beitti hinu mikla afli sinnar innri sannfæringar. Þessi upp-
lýsti faraó lióf rödd sina í dýrlegum lofsöng til hins eina
leynda og eilífa anda, sem stjórnar öllum mönnum. Honum
voru ekki lengur lil neinir sérstakir guðir Karnaks, Luxor-
guðir eða Þebuguðir; enginn Jahve, Adónis eða Amon-Ba.
Það var aðeins einn Guð, og þótt nöfn hans væru mörg var
innra eðli hans ódeilanlegt.
Hugsið ykkur tvitugan pilt, sem er fæddur til hóglifis,
munaðar og valda, heilsuveill og elst upp við einhverjar
ströngustu erfðavenjur sem hægt er að ímynda sér; og sem
þrátt fyrir þetta allt nemur og skilur greinilega andlegan
sannleika, sem á eftir að umbylta öllu lifinu á hnettinum.
Hversu full undrunar og aðdáunar verðum við ekki, þegar
við hugsum til þess gífurlega kjarks og hugrekkis, sem þurfti
til að snúast gegn guðum feðranna og bjóða byrginn presta-
stétt, sem hafði farið öldum saman með völdin, án þess nokk-
ur dirfðist móti að ,mæla. Það er víst óhætt að fullyrða, að
ekki hafi verið í heiminn borinn hugaðri andi en Ekn-Aton,
Hið fagra Barn Atons.
Sem æðstiprestur Ba-Horokhtis hafði Ekn-Aton oft starað
í andlit sólarguðsins. En það var við að hugleiða hinn al-
heimslega tilgang sólarinnar og þýðingu, að hinum unga
dulfræðingi opinberaðist skilningur ó sannri þýðingu ljóssins,
góðleikans og sannleikans. Honum varð ljóst, að sólin skein