Útvarpstíðindi - 09.01.1939, Blaðsíða 9

tJTVARPSTÍÐINDI
deiln, sem byggð hefur verið upp við
hlið þessa máls. Deila þessi er sem
kuimugt er um það, hvoit geröir rík-
isstjórn?rinnar í þessum málum hafi
hingað t'l hnigið í rétta átt.
Ef litið er á efnagreiningatöflur
yfir þær faðutegundir, sem almennt
getur ver ið um að i æcla til daglegrar
neyzlu hér í bænum eins og sakir
standa, þá sjáum við fl.jótt, að aðeins
í'áar þeirra fela í sér C-vitamin.
Pær helztu eru:
Mjóik, appelsínur, síir nur,
kartöflur og tómatar.
Um vitamin mjólkurinnar er m. a.
það að segja, að lang rr.est er af því
á sumrin. Þá er það svo mikið, að
1—2 lítrar af alveg nýrri rojólk
mundu geta fulln i gt C-vitaminþörf
fullorðins manns, enda þótt hann
fengi ekki C-vitamin í neinu öðru,
sem hann neytti. Á vetrum verður
C^v-magn mjólkurinnar a. m. k.
heimingi minna, cg ef mjólkin verð-
ur t. d. a'lt að sólarhrings gömul,
mun þetta dýrmxta efni að mestu
leyti horfið.
Pað er því nokkuvnveginn augljcst
mál, að mjólkin getur ekki nema að
einliverju leyti — cg með sérstökum
ráðstöfunum — bætt úr þessum
skorti, a. m k. ekki hér í Reykjavík.
Þá kem ég að þeim hugsanlega
meguleika, að reynt yrði að bæta úr
þessari þörf með innflutningi ávaxta.
Kæmu þá helzt t l álita, appelsínur
og sítrónur, en báðar þessar fæðu-
tegundir eru, mjög auðugar að C-fjör-
efni. (Epli koma varla t:l álita, því
þau eru ekki auðugri af umræddu
efni en t. d. lítið scðnar kartöflur og
sumar teg. hafa lítið sem ekkert af
því). Norskur vísindamaður, að
nafni Ottnr Rygh, kefur skrifað bók,
er heitir »Vit?minenes Gaate«.
Hann telur, að fullorðmn maður
geti fullnægt C-vitaminþörf sinni með
því að neyta einnar stórrar ap.pelsínu
á dag. Ef við gerum ráð fyrir, að
helm'ngur þjcðarinnar hafi aðstöðu
til að veita, sér nægilega mikið af al-
veg nýrri mjólk, og ef ætti að sjá hin-
um helmingnum fyrir C-fjörefni með
appelsíniim einum saman, þá mundi
sá útgjaldaliður verða 73 kr. á mann
á ári eða ca 4-^ miijón fyrir þennan
hluta þjóðarinnar (verð hverrar app-
elsína áætlað 20 aurar).
Ég býst við að mörgurn þætti þetta
nokkuð mikið gjald, ef ætti að greiða
það aðeins vegna C-vitaminsins, því
Iró þetta efni sé svo nauð-ynlegt, að
menn veikjast fljótt, og deyja, ef
menn vantar það alvcg, þá munu þó
flestir vilja taka til greina, að fleiri
nænngarefni eru líka nauðsynleg. En
appelsínur eru að öðru leyti fremur
næringarlitlar, því af þeim eru m,eir
en 90% vatn.
Þá kem ég að kartöflunum. Senni-
lega er það nær eingcngu kartcflu-
neyxlunni að þakka, að velklun af
völdurn C-vitamin-skcrts er þó ekki
tilfinnanlegri en raun ker vitni um
hér í Reykjavík.
Sænskur lífeðlisfræðingur, Gothlin
að nafn:, sem um mörg ár hefur
fengizt við rannsóknir á C-vitamini
og C-vitamin-skorti í Norður-Svíþjóð,
en þar hefur þetta mál verið mjög
á baugi undanfarin ár — hefur á-
ætlað, að það C-v„ sem er í } pundi af
kartöfium, atti að duga fullorðnum
Frh. á bls. 197.
193