Útvarpstíðindi - 02.12.1940, Blaðsíða 11

JON TRAUSTI:
STRANDIÐ Á KOLLI
„Og urðu þeir óvinir út af þessu
lítilræði “
„Hatursmenn — blessaður vertu
— hatursmenn. Grímur gat aldrei
litið bróður sinn réttu auga eftir
það. Jónas var þá stórlyndur líka og
baðst sízt vægðar. — En svo var
fleiri en þetta, sem skildi þá í raun
og veru. Kjör þeirra voru harla ó-
lík. Grímur var efnaður og fjár-
aflamaður mikill, Jónas hafði fullan
bæinn af börnum og lá alltaf við
sveit. — Grímur var hreppstjóri og
mest metinn allra bænda í sveitinni.
Jónas hafði sig lítt frammi og var
lítils metinn, en hvass í orðum og
vægði ekki fyrir nokkrum manni.
Allir kviðu fyrir því, að hann yrði
hreppnum til byrði þá og þegar. —
Og hefði hann einhvern tíma kom-
ið til bróður síns, að leita hjálpar
af sveitinni, þá efast ég ekki um, að
Grímur hefði tekið honum eins og
alhvítum hesti og líklega ekki hrip-
að það í hreppsreikninginn, sem
hann hefði látið hann fá. Ef til vill
hefur það verið slík stund, sem
Grímur hefur þráð og beðið eftir.
En það gerði Jónas sálaði aldrei. Ég
held, að hann hefði heldur látið allt
drepast niður í kotinu en gera það“.
„Jónas hefur verið dugnaðarmað-
ur?“
„Já, ég held það — og einstakur
sjósóknarmaður. Hann var ætíð sí-
vinnandi á landi og sjó — og hann
hlífði sér ekki. En honum hélzt ekki
á því, sem hann aflaði. Það er annað
en gaman, að ala upp barnahópinn.
Ég þekkti Jónas sáluga vel. Ég vann
hjá honum í mörg ár og reri jafn-
an með honum“.
Oddur þagnaði ofurlitla stund. Ég
sá það á honum, að nú var hann að
sækja í sig veðrið, áður en hann
byrjaði á sögunni. Það brást heldur
ekki.
„Svo var það eitt sumar, skömmu
eftir þetta ,,kirkju-hneyksli“, að
fiskur gekk hér inn í fjarðarmynn-
ið — alveg eins og núna. Fisk-torf-
urnar voru alveg uppi í landsteinum.
Menn tví- og þrí-hlóðu á dag.
Ég reri þá með Jónasi sáluga“.
Það var auðséð á andlitinu á
Oddi, að gamlar minningar voru að
rakna upp í huga hans, minningar
sem honum voru kærar og líklega
hafa gert honum marga gleðistund
í kyrrþey. Hann laut yfir beituna,
sem hann var að brytja, svo ég sá
ekki í augun á honum. En andlitið
ljómaði af ánægju.
„Veðrið var alveg eins og núna,
blæjalogn og sólskin.
Grímur heitinn var frekur til
fengsins í. þá daga. Hann lét auðvit-
að alla báta sína moka upp aflan-
um, þá er annars gengu til fiskjar.
En honum nægði það ekki. Heldur
tekur hann bát, sem uppi hefur stað-
ið, mannar hann með tveim drengj-
um og sjálfum sér, og rær hér út í
fjarðarmynnið.
Jónas hafði lagt lóðina sína næst
landi, því þar var þá fiskurinn bezt-
ur; þar brást varla fiskur á hverju
járni. Fyrir utan okkur var krökt
af bátum og lóðum.
En þegar við erum nýbúnir að
leggja lóðina, kemur bátur innan
með landinu. Það er Grímur og
drengirnir. Og viti menn! Hann
leggur lóðina sína fyrir o f a n okk-
ur — alveg uppi í landsteinum.
„Nú leggur hann yfir Kollinn“,
sagði Jónas sálaði og brosti við.
„Eigum við að kalla til þeirra?“,
spurði ég.
ÚTVARPSTÍÐINDI
107