Útvarpstíðindi - 05.04.1948, Blaðsíða 13

ÚT V ARPSTÍÐINDI
133
100 kílówöttum. Ef sjór væri á milli,
þyrfti ekki einu sinni helming úr
kílówatti. Ef útvarpsstöðin væri ekki
hjá Reykjavík, heldur við suður-
strönd landsins, þyrfti orka hennar
ekki að vera nema bi’ot af því, sem
nú er, til þess að heyrast eins vel
á siglingaleið til Englands. Svo mik-
il er dreyfing rafaldnanna um land-
ið þessa stuttu leið milli Reykja-
víkur og suðurstrandarinnar.
Af þessum ástæðum geta erlendar
stöðvar, sem eru við sjó eða í landi,
sem leiðir raföldur vel, heyrst betur
á Austfjörðum, þótt orkan sé rninni
eða fjarlægðin meiri, t. d. lang-
bylgjustöð á vesturströnd Noregs.
Þegar dimmt er, koma og önnur
atriði mjög til greina, svo sem end-
urkast rafaldnanna frá háloftunum,
en það veldur því, að styrkur fjar-
lægra stöðva margfaldast á kvöldin,
jafnvel stundum svo, að svarar til
þúsundfaldrar orku miðað við það,
sem er um hádegið. Ennfremur get-
ur sama stöð heyrst betur á kvöldin
í 700 km fjarlægð heldur en í 300
km fjarlægð. Við mælingar, sem ég
gerði á Austfjörðum haustið 1937,
reyndist styrkaukningin á kvöldin,
að svara til 100—2000-faldrar oi'ku-
aukningar á Droitwich-stöðinni í
Bretlandi, 100—200-faldrar á Mo-
tala-stöðinni í Svíþjóð, 100—400-
faldrar á Kalundborg, en aðeins
2—4-faldrar á Vigra á vesturströnd
Noregs og tvöfaldrar á útvarpsstöð-
inni í Reykjavík. Hinsvegar var
Vigra einasta stöðin, sem hafði um
hádegið svipaðan styrk á Austfjörð-
um og 16 kílówatta stöðin í Reykja-
vík (á 1442 metrum). Hinar erlendu
stöðvar voru þá (um hádegið) allar
mun veikari þar.
Nokkru áður en heimsstyrjöldin
hófst, lét danska símastjórnin mæla
styrk Reykjavíkurstöðvarinnar eins
og hann var á daginn í Færeyjum
og reyndist hann þar svipaður og
hér á Austfjörðum.
Þess hefir oft verið getið, að örð-
ugt sé að heyra útvarpsstöðina okkar
erlendis. Þetta stafar ekki aðeins af
því að illa leiðandi land er á milli,
heldur líka af því, að viðtökuskil-
yrðin í Evrópu eru víðast hvar
miklu lakari, vegna þess að þaðan
er styttra til miðjarðarhafslínu, og
þar er fjöldi sterkra, nálægra stöðva,
er trufla, og ennfremur meiri raf-
magnstruflanir í grend við stórborg-
ir. Þar eru og að jafnaði notuð
ófullkomnari loftnet hjá útvarps-
hlustendum heldur en hér.
Útvarpsstöðin dregur lengst í vest-
urátt yfir hafið. Hún heyrist mjög
vel við vesturströnd Grænlands, og
að jafnaði í Færeyjum óg víða á
vesturströnd Noregs, en annarsstað-
ar illa. Þó er bylgjulengd hennar
mæld daglega í Belgíu.
Samanburður fyrii’spyrjanda á
styrk eða langdrægi útvarpsstöðvar
og radíóvita er ekki réttmætur,
nema hún sé á sama stað og útvai'pi
einum tón nxeð fullum styrk. Við
útvai'p er hljóðstyrkui'inn mjög
bi'eytilegur, t. d. frá hvísli upp í
hátt kall. Radíóvitimx er hinsvegar
ávallt stilltur á hámax'k, þar eð
tónninn hefir stöðugan styrk, og
hann er að jafnaði við sjó og leið
rafaldnanna fx'á honum til viðtæk-
isins yfir sjó.
Vona ég, að það sem hér hefir
verið sagt, veiti fyrirspyrjendum
noklaira úrlausn.
G. Briem.