Útvarpstíðindi - 25.10.1948, Blaðsíða 13

ÚTVARPSTÍÐINDI
397
lista yfir litþráðatölur og stórra rita
um frumufræði. Hann sagði okkur
meðal annars þá skemmtilegu sögu,
að Japaninn Miyaji, sem var nem-
andi hans og sérfróður um fjólur,
hefði komið til sín án þess að kunna
nema hrafl í Evrópumálum öðrum
en íslenzku! 1 Tokyo var prófessor
í íslenzku, lærisveinn Sir Williams
Craigies, og hann hafði sannfært
þennan unga stúdent um, að íslenzka
væri frummál Norður-Evrópu, svo
að hann taldi öruggast að læra mest
í því máli.
Mótinu var skipt í deildir, og voru
þrír fundir ætíð haldnir á sama
tíma, svo að útilokað var, að hægt
væri að fylgjast nákvæmlega með
öllu, sem fram fór. Við reyndum þó
að velja úr eftir beztu getu og fara
á milli salanna, en misstum þó úr
sumt, sem við hefðum viljað heyra.
Auðvitað var margt merkra hluta
og athyglisverðra sagt á mótinu —
erindin voru yfir 300 talsins — en
mesta athygli hygg ég þó, að þau
erindi hafi vakið, sem ég skal drepa
hér lauslega á.
Athyglisverðasta erindið og það
eina, sem í raun og veru átti erindi
til annara en erfðafræðinga, ekki
sízt stjórnmálamanna, flutti prófess-
or Muller, þegar rnótið var opnað.
Muller fékk Nóbelsverðlaun fyrir
nokkrum árum, og nafn hans gnæfir
upp úr hafi erfðafræðinnar hærra
en flest önnur nöfn núlifandi manna,
þótt ekki sé hann hár í loftinu,
tæplega 160 sm á hæð. Hann er
fæddur og uppalinn í Bandaríkj-
unum og prófessor í Bloomington í
Indiana, en hefir dvalið langdvölum
við rannsóknir í Englandi og Rúss-
landi. Erindi hans tók nærri því
hálfan annan tíma, og í því rakti
hann fyrst skoðanir erfðafræðinga
á kviknun lífsins og þróun þess frá
fyrstu tíð til vorra daga. Benti hann
strax í upphafi á, að rannsóknir líf-
efnafræðinga og erfðafræðinga á
hinum lægstu lífverum hin síðustu
ár hafi í raun og veru þurrkað út
öll skýr mörk milli hins lifandi og
dauða heims. Kvaðst hann telja það
sennilegast, að lífið hafi kviknað á
jörðinni álíka löngu fyrir þann tíma,
er fyrstu steingerfingar hafa fund-
izt frá, og liðið er síðan þeir urðu
til, með öðrum orðum, lífið sé tvö-
falt eldra en steingerfafræðingar
telja. Síðan rakti hann þau lögmál,
sem stjórna þróuninni, og benti æ
ofan í æ á þá staðreynd, að mönnum
er ekki kunnugt um, að neitt þeirra
sé ekki undirgefið hinu stærðfræði-
lega lögmáli hendingarinnar. Líf
getur ekki orðið til nema við vissar
aðstæður, en það er tilviljun, hvort
það verður til þá, og síðan eru það
hinar ytri aðstæður, sem velja hið
hentugasta úr fjölbreytninni á
grundvelli þess lögmáls, að þegar úr
miklu er að velja, deyr hið óhentug-
asta út. En það er tilviljunin ein,
sem veldur því, hvað af hinu marga
hentuga heldur áfram að lifa og
þróast. Þetta merka lögmál er lög-
mál alls hins lifandi efnis, og ef við
getum náð valdi á því, getum við
stjórnað þróun lífsins, sagði prófess-
orinn.
Við ráðum ekki yfir lögmálum
lífsins ennþá, hélt hann áfram, en
við erum á góðri leið. Við höfum í
áratugi getað notfært okkur þetta
vald við kynbætur jurta og dýra, og
á þann hátt höfum við skapað meiri
auð en flest iðnfyrirtæki landanna