Viðar - 01.01.1939, Síða 104

98
BORGFIRZK ÆSKA FYRIR SJÖTÍU ÁRUM
[Viðar
azt á við séra Þórð Þórðarson í þeim efnum. Hann kom
að Reykholti 1873, en var áður þjónandi prestur í Möðru-
vallasóknum og bjó að Þrastarhóli. Hann spurði öll börn
og unglinga í sóknum sínum frá 10—16 ára aldri. Byrjaði
hann barnaspurningar með níu vikna föstu, og hélt þeim
svo óslitið áfram alla messudaga fram til rétta, nema á
páskum og hvítasunnu. Þessar spurningar fóru fram í
áheyrn allra kirkjugesta. Eftir það, að hann hafði blessað
yfir söfnuðinn, kom hann fram á kirkjugólfið, en börnin
fram úr sætum sínum og röðuðu sér til beggja handa.
Gekk prestur svo á milli þeirra og spurði hvert barn úr
kveri eða biblíusögum. Undir þessari yfirheýrslu sátu
kirkjugestir hljóðir og hlustandi. Þó mun það hafa komið
fyrir, að stöku manni hafi orðið á að brosa, ef börnin
voru óheppin í svörum, einkum ef þau svöruðu þá með
myndugleika. Man ég t. d. eftir því, að prestur spurði telpu
eina að því, hver væri munur á ráni og þjófnaði. Varð
henni í fyrstu ógreitt um svar. „Hvað segðir þú um það, ef
ég tæki af þér húfuna og styngi henni í vasa minn?“
spurði prestur. „Ég segði, að þú stælir henni“, svaraði þá
telpan. Nokkru fyrr var það, að Reykholtsprestur spurði
aðra telpu í áheyrn safnaðarins hverjir hefðu verið okkar
fyrstu foreldrar. Svaraði þá telpan skýrt og skorinort:
„Adam mold og Eva rifja, aldeilis víst.“ Lesturinn og
spurningakverið var það eina, sem krafizt var þá, að
börnin kynnu um fermingaraldur. Úr því máttu flestir
vera nokkuð sjálfráðir um, hvort þeir vildu nokkru við
það bæta. Flestar mæður töldu dætrum sínum vel borgið
með þá bóklegu menntun, sem prestar kröfðust við ferm-
ingu, enda urðu þær að láta þar við sitja. En piltum var
talið nauðsynlegt að læra skrift. Flesta vantaði þó margt
til slíkra hluta, en með sterkum vilja rættist þó svo úr
fyrir þeim, sem voru nógu einhuga, að þeir gátu náð sæmi-
legri rithönd. Og til voru þá nokkrir meðal borgfirzkra
bænda, sem skrifuðu prýðisfallega rithönd, þótt þeir hefðu
engrar tilsagnar notið í þeim efnum. Þótt nokkrir ein-