Alþýðublaðið - 31.10.1919, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið
Grciið út af Alþýðuílokknum.
1919
Föstudaginn 31. október
3. tölubl.
Sköriit upp í bekkinn!
Menn muna eftir sögunni af
rseningjanum sem hélt áfram að
hrópa: „Þjófur! Þjófur!" að heið-
ai'lega manninum, þangað til peir
scm á heyrðu fóru að trúa því
eitthvað mundi til í þvi sem
maðurinn hrópaði svona ákaft.
Ritstjóri „Yísis" þekkir vafalaust
íessa sögu, og hefir hugsað sér
að ef hann bara hrópaði nógu
ákaft í blaði sínu: Skoðanaskifti!
Skoðanaskifti! þá færu einhverjir
að lokum að trúa, og það þó Vís-
lr standi þeim mun ver að vígi
811 ræninginn í sögunni, að eng-
'hn þekti hann, en allir vita hvað
"Vísir er.
En þykir mönnum ekki skörin
Vera farin að færast upp í bekk-
mn, þegar sá sem enga stefnu
hefir, og ræður til þess að kjósa
mann sem heflr svikið allar þær
höfuðstefnur, sem hann hefir fylgt,
íer að bera „skoðanaskifti" upp á
aðra?
Ritstjóri Vísis er eins og skap-
aður til þess að vera meðlimur
jiSjálfstjórnar", en með látlausu
hjaftagjammi sínu, sem staðið hefix
arum saman, hefir honum tekist
að sýna sig þannig að sjálfri Sjálf-
stjórn væmir við honum. Og auð-
Valdið, sem hann hefir skriðið fyr-
lr eins flatur eins og spraka á
Stunnmiði, hefir ekki meira álit á
honum til þess að vera málsvari
fcess, en að það álítur nauðsynlegt
gefa út annað blað til þess að
halda alþýðunni niðri, hefir ekki
:öleira áJit á stóru orðunum hans
'8u þetta.
173 númer hafa verið látin í
-^eykjavík á bifreiðar og mótor-
hjól, en eitthvað af þessum öku-
tólum mun nú orðið ónýtt. Þó
hiunu vera í bænum yfir 150 bif-
Jeiðar.
Siðustu þing.
II.
Eitt erfiðasta viðfangsefnið, sem
fyrir þinginu hefir legið undanfar-
ið, hefir verið að afla landssjóði
nægra tekna. Það er eðlilegt, því
að fjárfangaráð landssjóðs hafa ver-
ið fremur ótraust. Langmestur
hluti teknanna hefir verið fenginn
með óbeinum sköttum, það er að
segja allskonar tollum á aðflutt-
um og útfluttum vörum. En þess-
ar tekjur breytast ekki eítir því
sem verðgildi peninga breytist, og
með því allar upphæðir, sem nota
þarf oða notaðar eru. Gildi peninga
hefir fallið svo að allar upphæðir
eru nú þrefaldar eða jafnvel fimm-
faldar við það sem áður var. En
af því hefir alls ekki leilt, að fleiri
kg. af kaffi, sykri eða öðrum toll-
vörum væru flutt inn. Með öðr-
um orðum, tekjur landsins stóðu
í stað, en útgjöldin uxu jafnt og
þétt. Því var um þrent að gera,
stöðva framJcvœmdir landsins eða
draga mjög úr þeim, taJca Jáit, eða
auJca tekjurnar. Hið fyrstnefnda
var ógerlegt. Allir vita og viður-
kenna, að miklu meiri þörf sé að
auJca framkvæmdir en að draga
úr þeim. Það þarf að gera miklu
meira en gert er, bæði til þess að
styðja og tryggja atvinnuvegina,
og til þess að reyna að láta fleir-
um líða vel en nú er, tryggja líf,
heilsu og afkomu alls almennings.
Því var að sjálfsögðu horfið frá
þessu ráði. Rá voru lánin. Sú leið
var reynd og farin. En það sér
hver maður, að ekki er hægt aö
bæta lánum á lán ofan, en láta
búskapinn aldrei bera sig. Sá sem
það gerir hlýtur að fara á höfuð-
ið, verða gjaldþrota þegar til lengd-
ar lætur; var því aðeins ein leið
íær, og hún var sú, að auka iekj-
urnar. En það sá ekki sú stjórn,
sem vér höfðum i ófriðarbyrjun,
né heldur sú sem var 1915—16.
Jafnvel sú vísa stjórn, sem vér
fengum í nýjársgjöf 1917 og höf-
um enn — að nafninu til — lítið
breytta, sá það ekki fyr en alt of
seint. Fyrst var það ráð tekið að
hrúga lánum á lán ofan, lifa hátt
á kostnað framtíðarinnar. Að vísu
lagði hún fyrir þingið 1917 eitt
tekjuaukafrumvarp, um hækkun á
vitagjaldi, og var það samþykt,
en sá auðvitað ekki langt. En felt
var frv. um að framlengja verð-
hækkunartollinn, sem settur var
á þingi 1915. Á þinginu 1918 er
stjórnin farin að rumska ofurlítið.
Þá leggur hún til að tvöfalda vöru-
tollinn, og kemur 'auk þess með
dýrtíðar- og gróðasJcatt, sem að
vísu var góður og réttmætur, en
kom aðeins þremur árum of seint.
Allar þjóðir, snm sýndu að þær
áttu til nokkra fjármálahagsýni eða
framsýni, höfðu komið slíkum skatti
á fyrir löngu, en á meðan vorum
vér að safna skuldum og „flutum
sofandi að feigðar ósi“, íyrir dug-
leysi og fávizku stjórnarinnar. En
loksins sá hún þó að eitthvað varð
að gera, og í sumar dembdi hún
inn í þingið heilmörgum tekju-
aukafrv., sem öll voru þó hækk-
an;r á eldri tollum og sköttum,
og þau varð þingið að gleypa.
Sjálfsagt hafa ekki allir verið
ánægðir, þótt sumir þingmenn séu
óvandir að þeim meðulum, sem
notuð eru til þess að ná tekjun-
um í landssjóðinn.
(Frh.).
í „Sóttvörn^ fyrir vestan bæ
eru nú 10 sjúklingar, 7 með skar-
latssótt og 3 með taugaveiki.
Bærinn hefir tekið „Sóttvörn" á
leigu hjá landsstjórninni.
„Ester“ til Noregs. Mótor-
kútter „Ester" er sagt að eigi að
fara til Noregs og stunda þar
síldveiði með reknet fram undir
vertið. Kaupgjald háseta mun vera
ákveðið 30°/o af afla, og fæða sig
sjálfir.