Musica - 01.12.1949, Blaðsíða 7
Billy the kid.
Árið 1925 var Koussevitsky ráðinn sem stjórn-
andi sinfóníuhljómsveitarinnar í Boston og hann
snéri sér þegar til Copelands, og bað hann að semja
verk fyrir sig, er hann ætlaði að hafa á efnisskrá
er leika átti fyrir tónskáldasambandið.
Copeland samdi þá verk er hann nefndi „Leik-
hústónlist11, og markaði með því þann stíl er hann
hélt um fjölda ára, og sýnir vel á hvern hátt
Copeland notfærði sér jazzinn.
Áður hafði að vísu verið reynt að notfæra
jazzinn í formi sinfóníunnar, eins og t. d. upp-
færsla „Rhapsody in blue“ eftir Gershwin á hljóm-
leikum Paul Whitemans árið 1924, og það var
orðið töluvert algengt að tónskáld byggðu verk
sín á jazzinum og gerðu verkin þannig að sjúkleg-
um olbogabörnum tveggja ósamræmanlegra tón-
listarfyrirbrigða, en Copeland tók aðeins það úr
jazzinum er samræmst gat anda hinnar klassisku
tónlistar, og með tækni sinni og persónuleik
tókst honum að skapa sérstæða og merkilega
Bandaríska tónlist.
Hvernig Copeland notfærir sér Polyrytman er
sérstaklega merkilegt, og þótt segja megi að „Leik-
hústónlist“ sé undir áhrifum jazzins, þá hefir
sérstaklega eldra fólkið hristi höfuðið og er
Damrosch snéri sér við, til að hneigja sig, sagði
hann: ..Ef ungur maður 23 ára getur samið slíkt
verk, getur hann eftir fimm ár framið morð án
minnstu samvisku“.
Þótt verk Copelands hefði fengið þessar mót-
tökur, gat engin haldið því fram, að Copeland
væri byltingarsinnaður, en hann sjálfur hélt því
fram, að verkið væri „of evrópískt“ og þá þegar
kom fram löngun hjá honum til að semja eitthvað
Bandarískt, eitthvað þjóðlegt.
1924—25 kynntist hann jazzinum, og hóf hann
þá þegar tilraunir með hljóma jazzins á vettvangi
Strawinsky og Milhaud, hann skilgreindi jazzinn
sem tvö hugtök, annarsvegar hin tregablöndnu
,,blues“ og hins vegar hinn vilta, og oft tryllings-
lega hraða er fellur æsku nútímans svo vel í geð.
Enn hvorugt af þessu hafði Copeland not fyrir,
en hann athugaði vel tækni þá er hljómar jazzins
eru byggðir upp á og sérstaklega fannst honum til
um polyrytmann.
Polyrytminn hafði að sönnu verið til löngu fyrir
daga jazzins, en í jazzinum kom hann fram í
nýum búningi.
Rodeo.
MUSICA 7