Bankablaðið - 01.12.1987, Blaðsíða 12
12
Framtíð bankakerfisins
Randve r Fleckenstein:
Vangaveltur um framtíð
starfsþjálfunar bankamanna
Þegar framtíð starfsþjálfunar í banka-
kerfinu er skoðuð niður í kjölinn tel ég
að hafa skuli í huga nokkrar forsendur
sem kalla á breytingar á núverandi
skipulagi starfsþjálfunar. Forsendur
þessar eru eftirfarandi:
★ Vegna mikilla mannaskipta er
meira en f jórðungur allra bankastarfs-
manna með starfsaldur frá 0-2 árum.
Mannaskipti þessi orsakast meðal ann-
ars af eftirspurn á vinnuafli á vinnu-
markaðinum auk þess sem stóran hluta
vandans má rekja til skorts á starfs-
þekkingu og kunnáttu sem óhjákvæmi-
lega leiðir til óánægju í starfi.
★ Starfsmenn þarfnast reglubund- |
innar endurhæfingar til að halda við
kunnáttu sinni og viðteknum starfs-
háttum og til að geta selt þjónustu við-
komandi stofnunar með góðum árangri.
Þetta felur einnig í sér uppbyggingu á
þjálfun sem beinist að framförum hvers
og eins starfsmanns.
★ Kynna þarf nýjum starfsmönnum
vel starfsaðferðir og vinnuhætti sem
þróast hafa innan stofnunar þeirra, án
þess að of miklum tíma sé varið utan
bankans í formi fræðslu.
★ Yfirmenn eyða of miklum tíma í
ómarkvissa þjálfun starfsmanna á
vinnustað. Þetta er kostnaðarsöm sóun
á tíma yfirmanna og starfsmanna.
★ Verulegur skortur er á að samhæf-
ing sé milli markmiða fyrirtækis, náms-
efnis á námskeiðum og verkefna unn-
inna í starfi. Meiri áhersla ætti að vera
lögð á að nýta það sem lært er á nám-
skeiðunum í sjálfu starfinu.
★ Lítil áhersla virðist vera lögð á að
gefa gaum þeirri þekkingu, viðhorfum
og fagkunnáttu sem er nauðsynleg til
að markmiðum fyrirtækisins og ein-
staklinganna innan þess verði náð. Án
þess að tengja árangur starfsþjálfunar
raunverulegum hagnaði fyrirtækisins
er mjög erfitt að réttlæta viðleitnina
fyrir yfirstjórnendum.
★ Segja má að þeir sem settir eru í
stöður yfirmanna hljóti nær enga starfs-
þjálfun. Fólk verður ekki að yfirmönn-
um við það eitt að skipta um stöðuheiti.
★ Breytingar sem nú eiga sér stað í
bankakerfinu - upplýsingaflæði með
hjálp hátækni, samkeppni milli banka
og annarra f járfestinga- og lánastofn-
ana ásamt ótal þjónustuvörum kallar á
aukna þjálfun innan hverrar stofnunar.
Þetta þýðir að nauðsyn er á algjörri
endurskipulagningu á þjálfunaraðferð-
um.
★ Ekki hefur verið litið á nauðsyn
þess að viðhalda og hlúa að mannlegu
vinnuafli á sama hátt og vélum og hús-
næði er haldið við. Þar til nýlega hefur
starfsþjálfun verið talin vera snotur
viðleitni án þess þó að vera nógu merki-
leg til að öðlast fastan sess í árlegri
fjárhagsáætlun.
Enginn vafi er á því að sú stefna er
nú ríkjandi í bankageiranum að meiri
áhersla sé lögð á sérþjálfun starfs-
manna.
Ýmsir bankar, þ.á.m. Iðnaðarbank-
inn, hafa yfir að ráða starfsmönnum
sem hafa umsjón með og bera fulla á-
byrgð á starfsþjálfun. Samt sem áður
er hugur sá sem að baki slíkri viðleitni
stendur mjög breytilegur eftir stofn-
unum. Hvaða breytingar eru í sjónmáli
og hvernig geta þær orðið okkur, starfs-
mönnunum sem njótum þjálfunar, til
góðs?
Fyrst og fremst verðum við að skilja
að þjálfun er góð fjárfesting í fólki.
Þetta er kostnaðarsöm fjárfesting sem
er lítið annað en peningaeyðsla og fjar-
vist frá vinnu ef kastað er til hennar
höndunum. Ef að henni er hlúð getur
þjálfun starfsmanna skilað sér sem
verulega arðbær fjárfesting hjá hverju
fyrirtæki. Bent var á í nýlegri grein í
„Business Week“ að gífurleg fjárfest-
ing í tölvukerfum sem fyrirtæki hafa
lagt í hafi ekki haft í för með sér aukna
framleiðni starfsmanna. Raunar hefur
framleiðni starfsmanna haldist nokkuð
stöðug i Bandaríkjunum síðan 1973. Ef
marka má kannanir, stafar þetta að
mestu leyti af því að fjárfestingar í
tækjum eru aðeins 20% af heildarfjár-
i festingunni. Hin 80% flokkast undir
skipulagsbreytingar, starfsþjálfun,
Randver Fleckenstein
er kennslustjóri Iðn-
aðarbanka íslands h.f.
þróun á hugbúnaði og viðhald. Stærsti
hluti fyrirtækja gleymdi að taka með í
reikninginn þátt starfsmanna í því að
tækni nýtist til fulls. Stórfyrirtæki í
Bandaríkjunum, Vestur-Þýskalandi og
Japan (risarnir 3 á sviði iðnaðar) verja
sem svarar 5% af heildarupphæð
greiddra launa til verkþjálfunar starfs-
manna. Stórfyrirtæki skipuleggja einn-
ig vandlega áætlanir varðandi starfs-
þjálfun í samræmi við markmið þeirra.
Allt þetta verður að hafa í huga þegar
við veltum fyrir okkur hvert stefnir
hér á íslandi í þessu efni. Við verðum
að beina athyglinni frá því að veita að-
eins staðlaða menntun sem á að nýtast
öllum á handahófskenndan hátt. At-
hyglin ætti að beinast að því að þróa
menntastefnu sem færir sér í nyt þann
mikla andlega auð sem býr í fólkinu til
að koma til móts við markmið hverrar
stofnunar.
Líklega er þetta það sem vegur
þyngst hvað varðar starfsmenntun í
framtíðinni. Við erum ekki lengur með-
limir sömu íslensku stórfjölskyldunnar
í bankamálum. Að vísu eigum við margt
sameiginlegt og njótum góðs af því að
sækja ákveðna þjálfun sem ætluð er
öllum starfsmönnum í fjármálaheimin-
um. Samt sem áður er ekki hægt að
loka augunum fyrir því að hver banki
fyrir sig vinnur að því öllum árum að
viðhalda og auka hlutdeild sína á mark-
aðinum. Þetta þýðir að hver banki fyrir
sig er að leitast við að bjóða betri vörur
og þjónustu en hinir. Auk þess þýðir
þetta að hver banki fyrir sig vinnur að
því að þróa sína eigin menningu innan
hans. Hvert sendum við börnin okkar
til að veita viðtöku þeim þáttum sem
eru uppistaðan í menningu okkar? í skól-
ann auðvitað, og það sem meira er, við
kjósum að senda þau í íslenskan skóla.