Bankablaðið - 01.12.1987, Qupperneq 24

24
Öyggismál
Guðjón Skúlason:
Öryggismál í bankastofnunum
- hvað er nú það?
Frekar ólíklegt er, að bankamenn
spyrji svona, en í ljósi þeirrar stað-
reyndar, að umfjöllun og fræðsla er
lítil sem engin innan bankageirans, gera
menn sér síður grein fyrir víðfeðmi
þessa málaflokks og hver öryggismál
bankageirans eru í raun og veru.
í þessari grein verður stiklað á stóru
um þetta málefni. Hér er ekki um fræði-
lega úttekt að ræða, en ég tel aðra betur
fallna til slíkrar úttektar. Auk þess er
málefnið mjög viðamikið og snertir fjöl-
marga ólíka þætti. 1 sumum tilvikum
eru undirflokkar öryggismála engin sér-
mál bankageirans. Ég leitast við að skil-
greina hugtakið öryggismál og greini
frá helstu undirflokkum, sem koma
okkur bankamönnum við. Þá verður
vikið að stöðu mála hjá hinum Norður-
löndunum og áformum öryggismála-
nefndar SÍB.
Skilgreining.
Öryggismál eru í stuttu máli allt sem
gerir starfsmenn óhulta í þægilegu
vinnuumhverfi, líf þeirra og heilsa er
vernduð gegn líkamlegu og andlegu á-
falli. Sérstök aðgæsla er auk þess við-
höfð um verðmæti og eignir stofnunar-
innar og viðskiptamanna.
Öryggisþættir.
Undir öryggismál falla síðan margir
flokkar, sem hafa ber í huga, svo að
öryggisgæsla teljist fullnægjandi. Þeir
flokkar, sem einkum varða bankageir-
ann, eru eftirtaldir, röðun tilviljunar-
kennd og ekki eftir mikilvægi:
Hér á eftir verður fjallað um hvern
þessara þátta fyrir sig.
- Þagnarskylda.
Bankastofnun verður að setja og skil-
greina reglur um meðhöndlun upplýs-
inga og verðmæta. Hér er einkum átt
við:
• meðhöndlun/geymslu tölvulista og
verðmæta (pappírs og skjala) í og utan
vinnutíma
• upplýsingar veittar f jölmiðlum, á
telexi og í síma
• það öryggiskerfi, sem bankinn
treystir og notar, bæði til að vernda
eigin verðmæti og viðskiptavina.
- Tölvuöryggi.
Tölvuvinnsla er vaxandi þáttur í
rekstri banka. Þess vegna ber að huga
að notkun ytri og innri kerfa. Taka verð-
ur tillit til reglna um persónuvernd, m.a.
þarf að skilgreina:
• aðgang að kerfum og forritum.
- Byggingarlegt og rafeindabúnað-
arlegt.
Húsnæði og innréttingar þurfa að
vera hannaðar með tilliti til öryggis-
þátta, m.a. þarf að hugsa fyrir flótta-
leiðum, staðsetningu öryggishvelfinga
og styrkleika þeirra. Komið skal upp:
• varnarkerfi gegn innbrotum, rán-
um og árásum, sem felst m.a. í beinteng-
ingu verndaðrar öryggissímalínu við
lögreglu, gjaldkera- og yfirlitsmynda-
vélum, hreyfiskynjurum o.þ.h.
• lásakerfi („masterkerfi")
• aðgöngubanni óviðkomandi að
vinnusvæðum.
Ran
&
Gripdeild
Elds- voði Gísla- taka Náttúru- hamfarir

Byggingar-
&
Rafeinda-
reglur
Menntun
&
þjalfun
Sprengju-
hotanir
Verðmæta-
flutningar
Þagnar-
skyida
Vinnu-
umhverfi
&
-vernd
Skjala-
fölsun
Andleg
öryggis-
vernd
Tölvu-
öryggi
Guðjon Skulason
starfar í skipulags-
deild Landsbanka ís-
lands. Hann er 1. vara-
formaður SÍB.
- Andleg öryggisvernd.
Öllum verður að vera ljóst, að eitt-
hvað óvænt geti gerst. Þær kringum-
stæður, sem þá skapast, valda mjög mis-
munandi viðbrögðum hjá einstaklingum
og er erfitt að gera sér grein fyrir hver
þau eru í einstökum tilfellum. Undirbún-
ingur fyrir ýmiskonar óvænt atvik ætti
þó að hjálpa til að draga úr afdrifaríkum
viðbrögðum. Því er nauðsynlegt að
koma á:
• æfingaprógrammi
• kennslu
• síendurtekinni „vanabindandi"
þjálfun.
- Verðmætaflutningur.
Þeir sem annast þessa flutninga þurfa
að vera meðvitaðir um vinnusvæðið,
sem þeir fara um. Liggja þarf fyrir á-
kvörðun um:
• hver skuli vera hámarksupphæð,
sem búast má við að flytja
• hvernig staðið skuli að flutningum
• flutningstæki
• flutningsleið
• samskipti milli aðila, sem annast
flutninga og tengjast þeim og upplýs-
ingamiðlun milli þeirra.
- Eldsvoði.
Markmiðið hlýtur að vera að draga
úr hættu á eldsvoða og skaða, sem af
honum getur hlotist, með fyrirbyggj-
andi aðgerðum. Þetta má gera með
ýmsum hætti, m.a.:
• koma fyrir viðeigandi eldvarnar-
búnaði og leiðbeiningum um notkun
hans
• reglubundnum eldvamaræfingum
• útnefna ábyrgan aðila á hverjum