Bankablaðið - 01.12.1987, Qupperneq 31
Aferlendum vettvangi
31
fæst einnig betri hljómgrunnur fyrir
f jölskylduáætlunum því konurnar hafa
mestan áhuga á þeim.
Engin spilling.
í Bangladesh er spilling í allri starf-
semi nema Grameen-bankanum, segja
margir aðkomumenn sem hafa kannað
bankann. Hver er skýringin á því að
öreigarnir standa svona vel í skilum?
Ýmislegt kemur til. Stofnun í Bangla-
desh sem fæst við þróunarrannsóknir
telur ástæðuna vera vinnubrögðin sem
einkenna stofnandann og aðalforstjór-
ann, Yunus prófessor. Til þess að fá lán
í bankanum þurfa menn að vera fimm
saman í hóp, hittast fyrst í nokkra daga
til að læra að skrifa nafnið sitt og kynn-
ast hugmyndum og reglum bankans.
Eftir einn mánuð fá tveir í hópnum lán
og standi þeir sig fá hinir sömu þjón-
ustu. Öll lán eru til eins árs og greitt af
þeim vikulega. Vextirnir eru 16% á ári.
Ekkert veð eða tryggingu þarf fyrir lán-
unum.
Þó að bankastarfsmennirnir þurfi að
búa við erfið skilyrði úti í sveitaþorp-
unum fá þeir svipuð laun og aðrir banka-
menn í Bangladesh og geta fengið skjót-
an frama þar sem bankinn stækkar ört.
Yunus forstjóri heimsækir útibúin
jafnan og útibússtjórarnir 234 senda
honum mánaðarlega skýrslu. Stjórn-
endurnir hafa frjálsar hendur um nýj-
ungar. Ef þið hafið góða hugmynd skul-
ið þið reyna hana, er haft eftir Yunus.
Ef tiltækið mistekst segið engum frá.
Ef vel tekst til skuluð þið segja mér frá
svo hægt sé að reyna hana annars staðar.
Margir styðja Graneem-bankann.
Graneem-bankinn er ríkisbanki í
Bangladesh en nýtur þess sjálfstæðis
sem hér var lýst. Starfsemi hans hefur
vakið svo mikla athygli að svipuðu hef-
ur verið ýtt á flot í Indónesíu, Kenýu,
Nepal og Malasíu. Erlend ríki og alþjóða-
stofnanir veita bankanum stuðning.
Stærsta framlagið kemur frá IFAD, al-
þjóðlegum sjóði til framfara í landbún-
aði, sem starfar í tengslum við FAO.
Norðmenn og Svíar hafa einnig nýlega
styrkt starfsemina með 300 milljóna
kr. ársframlagi (ísl. kr.).
Graneem-bankinn nær ekki enn til
nema 3,2% fátæklinganna í sveitunum.
En bankinn er í örum vexti og er gert
ráð fyrir að hækka þessa tölu upp í 17%
um 1990.
(Unnið á vegum Þróunar- og samvinnustofnunar
íslands, ÞSSÍ).
Banki ríkra í Danmörku
„Hörkukeppni um lúxuskúnna“ sagði
í dönsku blöðunum í haust. Já, hvað eru
„lúxuskúnnar“? kynni nú einhver að
spyrja, sem vonlegt er. Við erum ekki
vön að gera upp á milli manna í bönkum
eins og gert er t.d. á ýmsum hótelum og
í fluginu, þar sem boðið er upp á fyrsta
farrými, „Business Class“, „Saga Class“
og hvað þetta heitir nú allt saman. Lúxus-
viðskiptavinir bankanna eru semsagt
einfaldlega þeir sem eru sterkefnaðir,
og þurfa fljóta, góða og persónulega
þjónustu (þurfa það ekki allir?). í haust
hófu þrír danskir bankar harða sam-
keppni um hylli þessa hóps viðskipta-
manna. Þetta eru Hafnia Bank, Topbank
og Difko Bank. Og þessir þrír höfðu
ekki fyrr hafið samkeppni á þessu sviði,
þegar sá f jórði kom og bætti um betur.
Privatbanken setti nefnilega á stofn sér-
staka ráðgjafaþjónustu, - sérdeild í
bankanum - sem á að sérhæfa sig í
einkafjármálum helstu leiðtoga við-
skiptalífsins. „Executive Bank Service"
heitir fyrirbærið á ensku.
Þetta segja Danir að sé nýjasta tíska
í fjármálaheiminum, sérstakt útibú
fyrir þá ríku og voldugu. Hin nýja deild
Privatbankans fæst við ráðgjöf, fjár-
festingaþjónustu og fleira fyrir við-
skiptajöfra, sem sjálfir hafa ekki tíma
til að fylgjast með fjármálum sínum.
Þetta er það sem kallað hefur verið
„private banking" eða einkabankaþjón-
usta. Þeir hjá Privatbanken segja að
markaðurinn fyrir þessa tegund þjón-
ustu samanstandi af um fimmtíu þúsund
manns.
„Þörfin er mikil fyrir ráðgjöf handa
önnum köfnum forstjórum stórfyrir-
tækja, einkum varðandi sífellt fleiri og
fjölbreyttari möguleika í fjárfestingum
bæði hér í Danmörku og erlendis", segir
Steen Rasborg bankastjóri í Privat-
banken. Hann vill ekki skýra frá því
hversu vel stæðir viðskiptavinir verði
að vera, „en það skaðar ekki að þeir
geti lagt fyrir a.m.k. 25 þúsund danskar
krónur á ári til fjárfestinga", segir hann.
Starfsemi útibús Privatbankans fyrir
hina vel stæðu hófst í byrjun nóvember
sl. Með stofnun þess vilja forráðamenn
bankans koma í veg fyrir, að hinir bank-
arnir þrír, sem nefndir voru í upphafi
greinarinnar (Hafnia Bank, Topbank
og Difko Bank) geti fyrirhafnarlaust
náð til sín öllum þeim viðskiptavinum,
sem hafa góð fjárráð, en jafnframt
sloppið við allan þann kostnað, sem er
því samfara að reka alhliða banka. Þetta
er ein ástæða þess að Privatbankinn
stofnar sérdeild fyrir vel stæða.
Hugmyndin er, að viðskiptavinurinn
geri samning við starfsmenn bankans,
þannig að þeir gefi honum reglulega
góð ráð um nýja fjárfestingamöguleika,
endurskipulagningu, lífeyrismál o.fl.
Ráðgjöfin samsvarar þeirri ráðgjöf, sem
félög og fyrirtæki fá á verðbréfa- og
lánasjóðamarkaði.
Hinir bankarnir þrír, sem sérhæfa
sig á sviði hinna ríku, hafa hver sitt
sérsvið. Hafnia Bank býður upp á lán
til lífeyrissparnaðar. Topbank einbeitir
sér að lánum til bifreiðakaupa. Og Difko
Bank hefur hug á að fleyta rjómann
meðal hálaunamanna, sem hafa áhuga
á fjárfestingum. Allir eru bankarnir
þrír örsmáir, miðað við stóru bankana í
Danmörku, en þeir þurfa heldur ekki
að hafa áhyggjur af miklum tilkostnaði
og útibúum. Þeir eru því reiðubúnir í
slaginn. Nái þessir þrír nýju bankar að
eflast og dafna á næstunni, neyðast
stóru bankarnir til að þróa ný herbrögð
í baráttunni um viðskiptin.
Enginn bankanna þriggja býður full-
komna bankaþjónustu. Viðskiptamenn-
irnir verða því að halda áfram að skipta
við gömlu bankana sína, að hluta til.
Dönsku tryggingafélögin hafa á undan-
förnum árum mátt þola sívaxandi sam-
keppni af hálfu peningastofnana og líf-
eyrissjóða. í þeim tilgangi að vinna til
baka eitthvað af tapinu, hafa tvö trygg-
ingafélög, Hafnia og Topsikring, stofn-
að sína eigin banka, Hafnia Bank og
Topbank. Difko Bank er svo þriðja
dæmið um banka af þessari gerð. Eng-
inn þessara þriggja banka hefur í
hyggju að opna útibú úti á landi.