Kristilegt stúdentablað - 01.12.1955, Blaðsíða 15

Ástráður Sigursteindórsson, skólastjóri:
Þekkincj - trn - siðqæöi
KAFLI ÚR SKDLAB ETNI N G ARRÆÐ U
Það ei’ staðreynd, að þekking er ein mikilvægasta
undirstaða alls menningarlífs og framfara. Skól-
inn hefur því miklu hlutverki að gegna í menn-
ingarlífi þjóðarinnar. Hlutverk hans er að varð-
veita þá þekkingu, sem aflað hefur verið, og skila
henni í hendur uppvaxandi kynslóðar. Þar er af
miklum fjársjóði að taka og dýrmætur arfur, sem
ber að skila.
Vér vitum nú margt, sem fyrri kynslóðir óraði
ekki fyrir, að vitað yrði. Vér vitum, að þekkingin
er afl, sem umbreytt getur löndum og álfum, sé
hún notuð með elju og kostgæfni.
En hlutvei’k skólans er jafnframt að hvetja
til aukinnar leitar að nýrri og meiri þekkingu,
vekja áhuga fyrir því að brjóta ný viðfangsefni
til mergjar og leysa torráðnar gátur.
Þar er enn af miklu að taka. Vér megum gjarn-
an minnast Newtons, er hann talaði um þekkingu
sína og líkti henni við það, er lítill drengur léki sér
í flæðamálinu og ysi sjónum með lítilli skel, svo
lítil væri þekking hans samanborið við hið mikla
úthaf þekkingarinnar, sem enn er ókannað. Enn
er langt frá því, að allur þekkingarsjórinn sé
tæmdur, allar gátur ráðnar. Enn vantar mikið á,
að vér getum af þekkingu dæmt um alla hluti til-
verunnar. /
Skólinn hlýtur því að fordæma allan menntun-
arhroka í hverri mynd, sem hann bii-tist. Mennt-
unarhrokinn er einn vei’sti óvinur þekkingarinnar.
Hann sljóvgar alla þekkingarleit og drepur í dróma
allar sannar framfarir.
Þekkingin er sem dásamleg og dýi-mæt perla.
Það er nautn að njóta hennar og hún er ómetanleg
eign í lífsbai'áttu þjóða og einstaklinga. Hún er
þess virði, að miklu sé fórnað hennar vegna og
mikið á sig lagt til að afla hennar. Þér, sem nú
eruð ung, njótið þeirrar gæfu, að hún er lögð upp
í hendur yðar.
Minnizt þess, að á dögum afa ykkar og ömmu
voru aðeins fáeinir, sem nutu þeirrar gæfu, er
yður fellur nú í skáut. Lærið af því að meta þá
aðstöðu, sem þér nú hafið. Lærið af því að nota
það tækifæri, sem nú stendur yður til boða.
Þekkingin er dýrmæt, en hún er ekki einhlýt!
Þess skulum vér minnast.
Þekkingu má einnig nota til ills. Svo að vel fari,
þarf fleira til!
Sönn menning hlýtur því að hvíla á fleiri stoðum
en þekkingunni einni saman. Þar vil ég enn til
nefna tvennt: trú og siðgæði.
Vér skulum einarðlega minnast þess, að menn-
ingararfur vor er óleysanlega knýttur trú feðra
vorra. Þeir, sem bezt ávöxtuðu þekkingararfinn á
liðnum öldum og skiluðu honum áleiðis, voru trú-
arlegir leiðtogar þjóðarinnar, prestarnir.
Vér skulum minnast þess, að á erfiðum tímum
var það trúin, sem veitti feðrum vorum þrek og
áræði til baráttu og sigurs. 1 myrkri áþjánar og
örbyrgðar fyrri alda var það trúin á einn sannan
Guð og þann, sem hann sendi, Jesúnj Krist, sem
lýsti fram á veginn til nýrra og betri tíma.
Þessa skulum vér með hreinskilni minnast og
látum ekki björtu dagana glepja oss sýn svo vér
missum sjónar á því, sem var ein dýrmætasta eign
liðinna kynslóða.
Siðgæðislaus menning er rótlaus menning! Hún
er dæmd til að visna og deyja út. Það er þungur
dómur reynslunnar. Sagan kann að greina mörg
átakanleg dæmi slíks.
Því er mikil vá fyrir dyrum, ef kjörorð vaxandi
kynslóðar er þetta: „Farið heilar fornu dyggðir"!
Við því ber að sporna af fremsta megni.
Margir sjá það, er aldur og lífsreynsla færist
yfir þá, að það er ekki heillavænleg leið til menn-
ingar og faj’sæls lífs. En sjái það sem flestir, áður
en þeir þurfa að drekka í botn hinn beiska bikar,
KRISTILEGT STÚDENTABLAÐ
15