Kristilegt stúdentablað - 01.12.1959, Blaðsíða 28
gervingur, svo fremi ekki verði gjörðar breyt-
ingar, áður en það er um seinan.
öllum er það kunnugt, að kirkjan, sem eðli
sínu samkvæmt er sjálfstæð félagsheild, enda þótt
hún sé í þeim tengslum við veraldarstjórn, að
hún nefnist þjóðkirkja, er lijá oss að velflestu
leyti felld inn í hið opinbera kerfi. Skírnarsakra-
mentið hefur verið gert að nafngjafar-seremoníu
og er náðargjöf þessa mesta sakramentis háð lög-
gjöf um nafnagiftir manna á íslandi, sem prest-
um er gert að binda sig við. 1 Reykjavík liagar
ríkisvaldið launagreiðslum til presta á þann veg,
að þeim er þröngvað til þess að selja skírnar-
sakramentið. Mér hefur skilizt, að eitt sinn hafi
komið til tals, að ferming barna væri bundin
ákvæðum um sundskyldu barna, og mætti ekki
veita fermingu nema hið kristna ungmenni, sem
staðfesta vill skírnarsáttmála sinn, hefði fullnægt
þeim lögum ríkisins, sem bjóða sundkunnáttu.
Nú vil ég taka það fram, að ég er meðmæltur
lagaboðum um sundkunnáttu og nafnagiftir.
En hitt er eðli málsins andstætt, að tengja fram-
kvæmd þeirra veitingu sakramenta og annarra
athafna, sem prestar veita í umboði sjálfs Guðs.
Farvegur náðar Guðs má ekki stíflast af krapa-
hröngli mannlegra lagasetninga. Þegar kirkjan
horfir upp á það án þess að hafast að, hefur hún
hætt að vera kirkja Krists. Ekki fæ ég annað séð.
Á landi voru hafa orðið stórfelldar þjóðfélags-
hreytingar hina síðustu áratugi. Það mál er öll-
um ofkunnugt til þess, að orðum sé eytt að því
að lýsa þeim breytingum. Fólksflutningar svo stór-
kostlegir, að til landauðnar horfir sums staðar,
liafa átt sér stað. Efnahagslíf og félagslíf þjóð-
arinnar hefur tekið algerum stakkaskiptum. Á
öllum sviðum víkja menn við gömlum liáttum
til þess að þeir megi fullnægja kröfum tímans.
Landbúnaðurinn vélvæðist, nýtízkulegt skólakerfi
er spennt yfir landið allt, sjávarútvegurinn orð-
inn að stóriðju með breyttum háttum. En kirkj-
an hefur á því engin tök að snúa skipi sínu upp
í veðrið og búast til atlögu við þau vandamál, sem
nú steðja að og hafa ekki þekkzt áður. Til þess
er stjórnarfyrirkomulag hennar of þungt í vöf-
unum, og stjórn hennar, raunveruleg stjórn kirkj-
unnar, ekki í höndum kirkjunnar manna sjálfra.
Svo að dæmi sé tekið, þá búum vér að mestu við
fyrirkomulag síðustu aldar, að segja má, hvað
snertir þá þjónustu, sem söfnuðum landsins er séð
fyrir. Samt liafa orðið miklar breytingar á hyggð
landsins. Ef vér skiptum íslendingum í tvo hluta,
28
þjóna um það hil 15 prestar öðrum lielmingi þeirra
en nærri eitt hundrað hinum helmingnum. Á þeim
hluta landsins, þar sem fjölmennið er mest og
þaðan sem áhrifin berast út um landið, hvort
sem oss líkar það hetur eða ver, er málum þann-
ig háttað, að hverjum presti er gert að þjóna söfn-
uði, sem telur allt að 10.000 safnaðarmenn. Það
er hverjum manni ljóst, að starfsdagur og starfs-
vika þeirra presta, sem við slik skilyrði húa, er
í molum af margvíslegum önnum, sem geta þó
ekki kallazt hið eiginlega starf þeirra. Kirkjulegt
líf er lamað, þegar málum er þannig fyrir komið.
I fjölmenninu er helzt hægt að liafa tök á því
að vekja lifandi safnaðarlíf með margvíslegri fc-
lagsstarfsemi. En nú er svo komið, að þar sem
fjölmennið er mest, er ásigkomulag kirkjunnar
dapurlegast. Þar sem verkefnin eru stærst, er
framkvæmd úrbóta minnst. Þar sem kallað er
hæst á starf kirkjunnar, er heyrðin daufust á neyð
mannanna. Og þar sem dyr standa helzt opnar,
er mest þrjózkazt við að ganga inn um þær, nýta
tækifærin, þjóna mönnunum og benda þeim lil
Krists.
Hvernig stendur á þessu? Hvernig má finna
úrræði? Að mínu áliti verðum vér að koma til
sjálfra vor. Kirkjan verður að koma til sjálfrar
sín. Yér verðum að skilja, hvað kirkja er. Verð-
mætum væri kastað á glæ, ef þjóðkirkjan yrði
lögð niður, aðskilnaður gerður á ríki og kirkju.
Hins vegar álít ég, að aðkallandi sé að gera rót-
tækar stjórnarfarsbreytingar á þjóðkirkjunni, svo
að hún megi verða þjóð-kirkja, söfnuður.
Fjárhagslegt sjálfstæði verður kirkjan að fá,
en á fjármunum grundvallast allt starf, mannlega
talað. Það sá frumkirkjan. Þess vegna fór fram
í söfnuðunum fjársöfnun til ýmissa þarfa, og
menn lögðu fram af eigum sínum til þarfa safn-
aðarins. Endurreisn vorra safnaða, vorrar kirkju,
verður ekki útlátalaus einstaklingunum. Og því
fé, sem Alþingi veitir kirkjunni, verður hún að
ráðstafa sjálf á þann hátt, að notkun fjárins miði
að viðreisn kristilegs starfs. Stjórnarfarslegt sjálf-
ræði verður kirkjan einnig að hafa. Þeir menn,
sem söfnuðurnir velja til þess að fara með mál
kirkjunnar, eiga að hafa nauðsynlegt vald lil þess
að hrinda í framkvæmd þeim hreytingum og úr-
bótum, sem óumflýjanlegar eru á starfsliáttum
kirkjunnar á hinum ýmsu sviðum.
Kristin kirkja hefir verið í landi þessu í þúsund
ár. Vér skulum samt ekki líta á þá sögu frá sjón-
KRI5TILEC3T 5TÚDENTASLAÐ