Morgunblaðið - 06.12.2008, Blaðsíða 43

Meðal efnis:
Hreyfing og líkamsrækt
Hvað þarf að hafa í
ræktina
Vinsælar æfingar fyrir
eldra fólk
Heilsusamlegar uppskriftir
Andleg vellíðan
Bætt heilsa á viku
– góð ráð
Ráð næringarráðgjafa
Umfjöllun um fitness
Jurtir og heilsa
Meðferð gegn offitu
Fasta – kostir og ókostir
Hollir safar
Mikilvægi þess að fara í
krabbameinsskoðun
Skaðsemi reykinga
Ásamt fullt af
fróðleiksmolum og
spennandi viðtölum
Þetta er tíminn til að huga að
heilsu sinni og lífsstíl og taka nýja
stefnu.
Í þessu blaði verða kynntir
fjölmargir möguleikar sem í boði
eru fyrir þá sem stefna á heilsu-
átak og bættan lífsstíl í byrjun
ársins 2009.
Blaðið verður í sömu stærð og
Morgunblaðið.
Tekið er við auglýsingapönt-
unum til klukkan 16 föstudag-
inn 19. desember 2008.
F
í
t
o
n
/
S
Í
A
–meira fyrir heilsuna
Morgunblaðið
gefur út glæsilegt
sérblað um
laugardaginn
3. janúar 2009
heilsu og lífsstíl
Allar nánari upplýsingar veitir
Katrín Theódórsdóttir í síma
596 1105 eða kata@mbl.is
Fáðu þér áskrift að
Morgunblaðinu á mbl.is/askrift
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 2008
Morgunblaðinu hefur borist mikill fjöldi greina og pistla frá lesendum um ástandið í
efnahagsmálum landsins. Margir höfundar lýsa áhyggjum sínum af þróun mála og
margir gera tillögur um leiðir út úr efnahagsvanda þjóðarinnar. Morgunblaðið leggur
áherslu á að gera þessum umræðum góð skil í blaðinu á næstunni.
Skoðanir fólksins
TRAUSTIÐ var eitt það fyrsta sem
fór í hruninu. Fáir treysta nú bönk-
unum, Seðlabankanum, Fjármálaeft-
irlitinu eða ríkisstjórn og traust á al-
þjóðavettvangi er gufað upp. Ásakanir
um hrunið fljúga á milli áhrifavalda og
um tíma var meira að segja reynt að
klína sökinni á sauðsvartan almúgann.
Hér verður ekki kafað ofan í aðdrag-
anda eða ástæður hrunsins en látið
nægja að segja að svo virðist sem grafskrift kerfisins og
atburða síðustu vikur sé hægt að taka saman í einu orði:
Vanhæfni.
Því miður virðist allt stefna í að ekkert verði af nýjum
tímum á Íslandi heldur fari allt í sama gamla farið, gamla
Ísland. Nú snúa aðilar bökum saman í skjóli bankaleynd-
ar og reyna að koma í veg fyrir að upp komist hvernig
eigendur og stjórnendur bankanna höguðu sér, í skjóli
yfirvalda.
Ég þekki margt ágætt bankafólk og ætla því ekki
neinn óheiðarleika. En það má ekki vanmeta áhrif með-
virkninnar og bankarnir voru jú musteri græðgisvæð-
ingar nýfrjálshyggjunnar, þar til allt fór um koll. Lang-
flestir stjórnendur nýju ríkisbankanna voru stjórnendur
í gömlu bönkunum, þar sem ofurlaunin voru borguð, þar
sem áhættusæknin var metin mest allra kosta og þar
sem græðgi þótti góð. Það er undarlegt að bankastjórar
ríkisbankanna fengu tvöföld laun forsætisráðherra, þó
þeir séu í raun venjulegir ríkisstarfsmenn sem stjórna
ríkisstofnunum sem eiga að þjónusta fyrirtæki og al-
menning á Íslandi. Sagt er að bankastjórarnir verði jú að
vera fyrir ofan sitt starfsfólk í launum.
Þýðir þetta að þeir starfsmenn gömlu bankanna sem
voru svo lánsamir að fá að starfa í nýju bönkunum eru á
sömu eða svipuðum kjörum og var fyrir hrun? Á meðan
boðaður er niðurskurður og launalækkanir hjá öðrum
ríkisstofnunum s.s. Landspítala? Og hvað með þær til-
raunir sem gerðar voru til þess að afskrifa skuldir
bankastjórnenda, sem í mörgum tilfellum gera fólkið í
raun tæknilega gjaldþrota? Um hvað hugsar stjórnandi í
banka sem þarf á næstu misserum að reiða persónulega
fram stórar fjárhæðir til þess að greiða lán sem tekin
voru til kaupa á hlutabréfum í bankanum, annað en um
það hvernig hann losni úr klípunni?
Hverjum eigum við þá að treysta núna? Eigum við að
treysta stjórnendum gömlu bankanna sem nú eru komn-
ir í stjórnunarstöður í nýju ríkisbönkunum? Eigum við
að treysta Fjármálaeftirlitinu sem brást? Eigum við að
treysta Seðlabankanum, eftir allt sem á undan er geng-
ið? Eða eigum við að treysta ríkisstjórninni sem hunsaði
viðvaranir um yfirvofandi hrun? Allir þessir aðilar voru
þátttakendur og aðilar að hruninu og eru því rúnir
trausti. Þeir verða að átta sig á því að það er ekki hægt
að hefja uppbyggingu á nýju Íslandi ef ekki er borið
traust til þeirra sem halda á fjöregginu.
Fyrsta hluta björgunaraðgerða er lokið en uppbygg-
ingin er framundan. Hana verður að leiða fólk sem hefur
umboð sitt hreint og klárt frá þjóðinni. Umboð sem sótt
er við núverandi undarlegu aðstæður. Þess vegna erum
við mörg og sífellt stærri hópur sem viljum að boðað
verði til kosninga við fyrsta tækifæri þar sem við fáum
að velja okkur fólk til að leiða uppbygginguna.
Okkur er sagt að við séum harðdugleg og vel menntuð
þjóð. Að við getum snúið bökum saman, hert sultarólina
og unnið okkur út úr þessum erfiðleikum. Það er til mik-
ils að vinna þar sem Ísland er gott og gjöfult land og hér
viljum við búa. Við erum því til í að leggja mikið á okkur
til þess að tryggja börnum okkar og barnabörnum líf-
vænlegt Ísland. En við erum ekki til í að snúa bökum
saman og herða sultarólina ef það þýðir að við erum að
gera það fyrir auðmenn, valdaklíkur og forrétt-
indastéttir framtíðarinnar. Ef það þýðir að börn okkar
flestra verða í ánauð nýs lénsskipulags þar sem forrétt-
indahópar lifa í vellystingum praktuglega á meðan þorri
íbúa landsins lepur dauðann úr skel.
Við höfum möguleika á að gera nýtt Ísland að fyr-
irmyndar samfélagi en það verður ekki gert nema það
verði hreinsað út. Verði það ekki gert, heldur haldið
áfram á sömu braut, neyðumst við til þess að ráðleggja
börnum okkar og barnabörnum að flytja úr landi. Og það
vil ég ekki þurfa að gera.
Hverjum get ég treyst núna?
Halldór Ó. Zoëga,
verkfræðingur í atvinnuleit.
FYRIRBÆRIÐ borgarafundur.org hefur gert sig gild-
andi á liðnum vikum í umræðunni. Leikstjóranum Gunn-
ari Sigurðssyni leiddist allt í einu það sem flatskjárinn
hans hafði upp á að bjóða. Á flatskjánum endurómuðu
vandamálasögur fólks og hremmingar fræga fólksins. Dr.
Phil sagði okkur að svona væri þetta hjá mörgum og við
þyrftum að leysa þetta sjálf. Vandamálin tilheyra ein-
staklingunum og lausnirnar einnig. Á þessu torgi flatsk-
jásins er sjaldnast leitað lausna með umræðu milli stjórn-
valda og einkalífs. Flatskjárinn er milliliður og því getur
hann aldrei komið í stað fundar þar sem valdhafar mæta almenningi til
skrafs og ráðagerða. Flatskjárinn hans Gunna virtist ófær um að fá fram
svör við ýmsum brennandi spurningum sem hrjáðu hann.
Þess vegna stóð Gunnar upp úr sófanum sínum og hélt borgarafund í Iðnó.
Borgarafundirnir eru torg þar sem „ráðið“ mætir fólkinu. Þar eiga persónu-
leg vandamál að umbreytast í opinber mál. Aþeningar til forna kölluðu þenn-
an „hitting“ tveggja afla í þjóðfélaginu Agora. Þar sem fólkið mætti hinu op-
inbera. Þar fór fram lagasetning og niðurstaða þessara funda var ætíð
innrömmuð í orðin „það dæmist gott af ráðinu og fólkinu“. Takið eftir því að
fólkið var með í ráðum. Ekki að útkoman væri endanlega rétt og óbreyt-
anleg. Þess vegna gat sú útkoma ekki endilega verið góð á næsta fundi í ljósi
breyttra aðstæðna. Lýðræðisiðkun er ekki endanleg sannindi heldur sí-
breytileg framþróun ákvarðana flestum til hagsbóta í „Borginni“.
Það sem Gunnar gerði var að endurtaka söguna. Hann endurreisti Agora.
Hann skapaði vettvang þar sem fólkið og „ráðið“ mættust. Skoðanaskipti eru
ekki eini tilgangur Agora. Mikilvægur þáttur er að kynnast hvert öðru, skilja
hvert annað og læra að lifa saman í sátt. Þegar nokkrir fulltrúar „ráðsins“ á
Íslandi segja að fólkið sé ekki fólkið og að það sé sérkennilegt að fólkið hafi
mætt á fundinn, þá ber það vott um skort á skilningi á hvernig borgaralegt
lýðræði hefur starfað í árþúsundir.
Tilgangur borgarafunda er að skapa aðstæður svo að fólkið geti mætt
„ráðinu“. Um er að ræða þverpólitíska hreyfingu. Allir sameinast um þetta
markmið, að gefa borgurunum tækifæri til að komast að valdhöfunum milli-
liðalaust. Að sjálfsögðu erum við ekki ópólitísk, við hættum ekki að hugsa
þótt við höldum borgarafundi. Við vonumst til að við séum komin til að vera.
Það merkir að næstu ríkisstjórn verði líka boðið á borgarafund í fyllingu tím-
ans. Við leitumst við að taka fyrir það sem brennur á fólkinu. Til að forðast
allan misskilning þá ætlum við okkur ekki að verða pólitískur flokkur, við vit-
um að enginn skortur verður á slíku framtaki hjá einhverjum öðrum þegar
fram líða stundir.
Bæði valdhafar og fólkið ættu að nýta sér borgarafundi öllum til hagsbóta.
Almenningur hefur tækifæri til að koma sínum sjónarmiðum að og spyrja
spurninga. Ef til vill munu svörin minnka kvíða almennings og þar með lægja
öldurnar í þjóðfélaginu. Því er ekki að leyna að almenningi finnst gjá á milli
sín og valdhafa. Mjög mikilvægt er að valdhafar nýti sér þessa fundi til að
sættast við almenning. Markmiðið á að vera „að það dæmist gott af ráðinu og
fólkinu“.
Gunnar Skúli Ármannsson læknir.
Borgarafundur.org – Agora
„ELDRA fólk tapar miklu“. Þetta
er forsíðugrein Morgunblaðsins 27.
nóvember sl. Er þar sagt frá því að
um 11 þúsundir eldri borgara, 65 ára
og eldri, hafi tapað 30 milljörðum
eða um 2,7 milljónum að meðaltali.
Ég hef velt því fyrir mér und-
anfarin ár hvers vegna fasteignir
hafa alltaf verið 10-20% dýrari hafi
þær verið ætlaðar eldra fólki eða
byggðar fyrir 60 ára+.
Eitthvað liggur þar að baki. Undr-
ar einhvern þótt einhverjir eldri
borgarar hafi átt einhvern varasjóð
uppsafnaðan til margra ára, enda
hafa flestir eldri borgarar farið vel
með sín fjárráð? En var nauðsyn á
að svipta þetta fólk fjárráðum sínum
á þann hátt sem raun ber vitni? Þeir
sem að því stóðu eiga að dragast fyr-
ir rétt og taka þeim örlögum sem
þeim þar mæta.
En eins og dómskerfið er byggt
upp nú sem stendur er varla að bú-
ast við að slíkt gerist. Ég er bálreið-
ur þessum mönnum og vil þá dregna
fyrir dóm.
Hafið skömm fyrir yðar gjörðir.
Illa farið með
eldri borgara
Svanur Jóhannsson,
Kleppsvegi 128,
Reykjavík.
flísar
Stórhöfða 21, við Gullinbrú,
sími 545 5500.
www.flis.is ● netfang: flis@flis.is
Allt fyrir baðherbergið