Morgunblaðið - 07.12.2008, Blaðsíða 28

28 Bækur
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. DESEMBER 2008
@
S
á Einhverfi og við hin heit-
ir bók eftir Jónu Ágústu
Gísladóttur. Jóna hefur
vakið mikla athygli fyrir
bloggfærslur sínar um
son sinn, sjálfa sig og aðra í fjöl-
skyldunni, þ.e. Gelgjuna, Bretann,
Unglinginn og Vidda vitleysing. Sá
síðastnefndi er reyndar hundurinn á
heimilinu. Jóna er á Moggablogginu
á slóðinni jonaa.blog.is.
Í bókinni Sá Einhverfi og við hin
skiptast á hugleiðingar Jónu um lífið
og tilveruna og bloggfærslur hennar
um daglegt líf. Hér fara tveir kaflar
úr bókinni:
Janúar 2005
Ég stend yfir sex ára gömlum syni
mínum sem liggur á gólfinu og horfir
upp til mín. Hann er sár og reiður.
Þó aðallega sár.
Sjö ára systir hans stendur
álengdar með dótakassa á höfðinu.
Minnir mig á lítinn strút sem trúir
því að hann sé ósýnilegur ef hann
bara stingur höfðinu í sandinn. Ann-
að augað gægist undan kassanum til
að fylgjast með atburðarásinni.
Eitt andartak er ég við hliðina á
sjálfri mér og horfi á þessa litlu fjöl-
skyldu. Ég get séð að hlutlaus áhorf-
andi myndi á einu augabragði draga
þá ályktun að hér væri heimilis-
ofbeldi í gangi. Og svo sannarlega
hafði það flogið í gegnum huga mér
skömmu áður. Þegar ég hafði ekkert
annað grip á drengnum en bakhlut-
ann af bolnum hans og hálsmálið
hertist að hálsinum á honum að
framan.
Hjartað berst í brjóstinu á mér og
ég veit ekki einu sinni sjálf hvort ég
er reið á þessu andartaki eða bara
gersamlega uppgefin, líkamlega og
andlega. Jú, ég veit að ég er reið
sjálfri mér. Reið fyrir að hafa ekki
betri stjórn á hlutunum, fyrir að
kunna ekki ráð, hafa ekki lausnina á
vandamálinu.
En það má ekki gefa eftir, það má
ekki segja eitt og gera annað. Má
ekki. Má ekki.
Og ég á engan annan kost en að
reyna að koma honum inn í svefn-
herbergi með valdi. En hann er svo
þrjóskur litli strákurinn minn og að
líkamlegum styrk er hann á við reið-
an fjórtán ára ungling. Ég þarf að
nota alla vöðvana í kroppnum á mér
til að ráða við hann og það dugir
varla til.
Prinsessan mín reynir að bera sig
mannalega og myndi blekkja alla
aðra en mig. Ég veit að hún fær
kvíðahnút í magann í hvert skipti
sem bróðir hennar byrjar að öskra
eins og aðeins hann getur. Og það
versta er að ég er viss um að sá
kvíðahnútur tengist mér meira en
nokkru sinni honum. Hún bíður eftir
viðbrögðum mömmu með öll skiln-
ingarvit þanin til hins ýtrasta og ég
engist við tilhugsunina um að þetta
verði æskuminningar hennar. Að
þetta ástand verði það sem hún rifji
upp aftur og aftur og aftur …
Eins og alltaf, þá vinn ég orr-
ustuna á endanum. Þangað til næst.
En þá eru liðnar fjörutíu mínútur af
öskrum og líkamlegri og andlegri
baráttu, ef ekki ofbeldi. Allt vegna
þess að sex ára gutti kærir sig ekki
um að bursta tennurnar og fara í
háttinn. Og sá tími sem ég og prins-
essan ætluðum að nota til að lesa í
lestrarbókinni og kúra saman uppi í
rúmi er liðinn.
Ég bið hana að fara að bursta
tennurnar og segi henni að ég komi
eftir smástund að lesa bænirnar. Að
þessu sinni er rödd mín blíð og róleg,
en það veit Guð að ekki tekst mér
alltaf að halda stillingunni og það
hefur oft bitnað á henni.
Guttinn er kominn upp í rúm,
neitar að taka við pappírsþurrku en
þurrkar tárin í sængina sína. Ég er
ákveðin í að ég megi ekki launa hon-
um óþekktina með því að leggjast
upp í hjá honum eins og ég geri ann-
ars alltaf. Fara með bænir og
strjúka á honum bakið. Það er hrein-
lega bannað við þessar aðstæður.
En þegar ég segi „góða nótt“ og
sýni enga tilburði í áttina að okkar
venjulegu háttatímarútínu, heldur
bý mig undir að ganga út úr her-
berginu, þá snýr hann sér að mér og
segir: „tveppi“ með örvænting-
arfullri röddu.
Ég stoppa. Stenst það aldrei þeg-
ar hann reynir að tjá sig með orðum.
Hann horfir á mig og endurtekur
„tveppi, tveppi“.
Ég skil alls ekki orðið og man ekki
eftir að hafa heyrt hann nota það áð-
ur. Ekkert gleður mig meira en þeg-
ar hann notar ný orð og ekkert þykir
mér sárara en þegar ég skil hann
ekki. Ég tel mig samt vita að hann er
á sinn hátt að reyna að koma í veg
fyrir að ég skili ekki mínu; bænum
og bakstrokum. Ég
stend við rúmið og er á báðum
áttum. Ég má ekki launa þá óæski-
legu hegðun sem hann hefur sýnt í
kvöld, en á hinn bóginn ætti ég að
verðlauna þessa tilraun hans til að
nota orð til tjáskipta. Ákvörðun mín
er á endanum ekki byggð á bókleg-
um fræðum eða uppeldislegum að-
ferðum. Ég bara stenst hann ekki.
Geri það sjaldnast.
Ég leggst hjá honum og les bæn-
irnar, en þar sem ég er svo miður
mín og utangátta gleymi ég því sem
við endum alltaf á; signingunni. Og í
gegnum þokukenndar hugsanir
mínar heyri ég skyndilega að hann
er að fara með orðin sjálfur. „I
abbni gus föus, gusonas o heilas
anda amen.“
Ég er svo dofin að ég næ ekki
einu sinni að gleðjast. Samt hefur
hann aldrei sagt neitt af þessum
orðum annað en „Amen“. Ég strýk
á honum bakið og í fyrsta skipti á
ævinni reynir hann ekki að mót-
mæla þegar ég hætti og býð honum
góða nótt.
„Góa nótt,“ segir hann með
barnslegu en þó vélrænu röddinni
sinni og þegar ég beygi mig yfir
rúmið til að kyssa hann, þá tekur
hann með báðum höndum um and-
litið á mér, togar mig í áttina til sín
og kyssir mig með myndarlegan
stút á vörunum. Það kemur sprunga
í hjartað og þegar hann endurtekur
leikinn, þá brotnar það og ég brest í
grát.
Í myrkrinu get ég ekki vel séð
hvort hann horfir á mig eða ekki og
ég veit að hann verður ráðvilltur
þegar ég græt. En ég get ekki
stoppað og bið í hljóði að dóttir mín
heyri ekki í mér. Það síðasta sem
hún þarf á að halda er að fá nýja
ástæðu til að hata litla bróður.
Þar sem ég stend með verk í
hjartanu og held hendinni fyrir
munninum til að kæfa hljóðin er ég
samt að hugsa um það jákvæða. Það
er orðið langt síðan ég hef grátið
vegna drengsins míns og fötlunar
hans. Skrápurinn er orðinn harðari
og hjartað brestur sjaldnar. Og
hvað sem því líður, þá virðist það
alltaf verða heilt aftur. Kannski eru
sprungurnar komnar til að vera, en
á heildina litið er hjartað heilt og
þrútið af ást og gleði vegna þessara
tveggja ólíku einstaklinga sem
börnin mín eru.
Einstök hvort á sinn hátt. Bæði
fullkomin í mínum augum, en aðeins
annað í augum heimsins. Það eru
þau sem hafa gert mig að þeirri
manneskju sem ég er í dag. Ég á
Hjartað er heilt
‘‘EINS OG ALLTAF, ÞÁ VINN ÉG ORR-USTUNA Á ENDANUM.ÞANGAÐ TIL NÆST
Út er komin bókin Ísland utan úrgeimnum. Í bókinni eru mynd-ir af landinu, teknar af gervi-
tunglum og sýna þær ýmis nátt-
úrufyrirbæri, t.d. Skaftárhlaup,
sinuelda á Mýrum, fárviðri og mold-
arstrókana þegar „landið fýkur á haf
út“ eins og segir í bókinni.
Einar Sigurbjörnsson veðurfræð-
ingur og Ingibjörg Jónsdóttir land-
fræðingur unnu bókina og rita skýr-
ingar við hverja mynd.
Í bókinni er útskýrt hvernig gervi-
tunglin ferðast á sporbaug umhverfis
jörðina og hvernig myndirnar eru
teknar. Á stórum blaðsíðunum sem á
eftir fylgja er hægt að grandskoða
ýmsar myndir. Sú fyrsta sýnir Ísland
snævi þakið og þar eru skjannahvítar
útlínur Norðurlands og Vestfjarða svo
skarpar í sjónum að hver vík sést. Á
þeirri næstu er greinilega sólríkur Framburður Jökulsárlón í ágúst 2004. Jökulárnar lita hafið, einkum Fjallsá.
Ísland
utan úr
geimnum
J ó l a s ö f n u n
Mæðrastyrksnefndar Reykjavíkur
er hafin
Oft var þörf en nú er nauðsyn
Þeir sem vilja leggja nefndinni lið vinsamlega
hafið samband á skrifstofutíma í síma 551 4349
eða á netfangið maedur@simnet.is.
Einnig er hægt að leggja framlög inn á reikning
nr. 0101-26-35021, kt. 470269-1119.
Mæðrastyrksnefnd
Reykjavíkur,
Hátúni 12b.
Vikuferð - örfá herbergi í boði!
Heimsferðir bjóða þér aðgang að bestu skíðasvæðum Austurríkis, s.s.
Flachau, Lungau og Zell am See. Bjóðum nú frábært sértilboð á flugsæt-
um og gistingu 24. janúar í 7 nátta ferð þar sem gist er á hinu vinsæla Ís-
lendingahóteli Skihotel Speiereck í Lungau. Tryggðu þér flugsæti og gist-
ingu á besta verðinu og taktu þátt í skíðaveislu Heimsferða í Austurríki.
Mjög takmarkaður fjöldi flugsæta og gistingar á þessum frábæru kjörum!
Skógarhlíð 18 • sími 595 1000 • www.heimsferdir.is
Skíðaveisla
í Austurríki
24. janúar
frá kr. 62.990
Frábær sértilboð
Verð kr. 62.990
Netverð á mann. Flugsæti með sköttum.
Sértilboð 24.-31. janúar.
Verð kr. 99.990
Vikuferð með hálfu fæði.
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna og 2
börn, 2-11 ára. í fjórbýli á Skihotel Spei-
ereck í Lungau með hálfu fæði í 7 nætur.
Verð m.v. gistingu í tvíbýli kr. 109.900.
Sértilboð 24. janúar.
Munið Mastercard
ferðaávísunina
Birt með fyrirvara um prentvillur. Heimsferðir áskilja sér rétt til leiðréttinga á slíku.
Ath. að verð getur breyst án fyrirvara.
Sértilboð - 20% afsláttur
af skíðapössum fyrir gesti
á Skihotel Speiereck
á þessu tímabili.