Morgunblaðið - 07.12.2008, Blaðsíða 36

36 Bækur
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. DESEMBER 2008
Í febrúar 2008 skrifuðu ríkisstjórn Íslands og aðilar vinnumarkaðarins undir yfirlýsingu um að stefna
skuli að því að ekki verði meira en 10% fólks á íslenskum vinnumarkaði án viðurkenndrar starfs- og
framhaldsskólamenntunar árið 2020.
Á ráðstefnunni verða ræddar mögulegar aðgerðir og leiðir að þessu markmiði, hvernig unnt sé að efla
mannauð á krepputímum, hlutkverk fyrirtækja í eflingu starfshæfni og ný frumvarpsdrög um framhalds-
fræðslu verða kynnt. Afurðir verkefna sem Menntaáætlun ESB hefur styrkt verða til sýnis á ráðstefnunni og í
lok hennar verða veittar gæðaviðurkenningar til fyrirmyndarverkefna Leonardó starfsmenntaáætlunarinnar.
DAGSKRÁ
Ráðstefnustjóri: Jón Sigurðsson, rekstrahagfræðingur
9.00 Nemendur úr Austurbæjarskóla flytja tónlist
9.10 Framtíðarsýn um menntunarþörf vinnumarkaðarins árið 2020
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, menntamálaráðherra
9.20 How can industry contribute to enhancing employability ?
Jennifer Arcuni, yfirmaður alþjóðamála hjá Randstad vinnumiðlunni í Hollandi
10.15 Kaffi
10.45 Empowering human resources in times of financial crisis
Hanna Liski, forstjóri vinnumálaþjónustu Vinnumiðlunarinnar í Turku, Finnlandi
11. 10 Hópurinn sem um er að ræða?
Lárus Blöndal, deildarstjóri atvinnu- og félagsmáladeildar Hagstofunnar
11.30 Kynning á vinnu samráðshóps vegna erfiðrar stöðu á vinnumarkaði
Ingibjörg Elsa Guðmundsdóttir, framkvæmdastjóri Fræðslumiðstöðvar atvinnulífsins
12.00 Ný lög um framhaldsfræðslu á Íslandi - kynning á frumvarpsdrögum
Stefán Stefánsson, deildarstjóri símenntunardeildar menntamálaráðuneytis
12.30 Léttur hádegisverður
13.30 Hringborðsumræður og vinnustofur
• Hindrun brotthvarfs úr framhaldsskólum
• Vinnustaðurinn sem námsumhverfi
• Símenntunarmiðstöðvar og tenging þeirra við framhaldsskóla
• Náms- og starfsráðgjöf til fólks á vinnumarkaði, raunfærnimat og frekara nám
15.30 Kaffi
16.00 Samantekt úr vinnustofum og ráðstefnuslit Jón Sigurðsson, ráðstefnustjóri
16.15 Afhending gæðaviðurkenninga Leonardó starfsmenntaáætlunarinnar
16.30 Léttar veitingar og tónlist
Ráðstefnugjald er 3.500 krónur.
Skráning fer fram á heimasíðu Menntaáætlunar ESB, www.lme.is eða í síma 525 4900.
SVO LENGI LÆRIR SEM LIFIR
RÁÐSTEFNA UM MENNTUN FÓLKS Á VINNUMARKAÐI, FIMMTUDAGINN 11. DESEMBER, HÓTEL SÖGU
beitt og láta ekkert smáatriði
fram hjá sér fara.
„Nei,“ tautar Óðinn og lítur
sem snöggvast á úrið sitt, sjö
hundruð og þrjátíu þúsund króna
Rolex, síðan slær hann ösku af
fimmtíu króna London Docks-
vindli í marmarabakka á skrif-
borðinu. „Ég hafði öðrum hnöpp-
um að hneppa.“
Halldór er kominn á sjötugs-
aldur og stýrir fjárfestingafélag-
inu Yggdrasli með myndarbrag.
Hann kom undir sig fótunum sem
byggingarverktaki á sjöunda ára-
tug tuttugustu aldar og byggði
smám saman upp veldi sem veltir
milljörðum króna árlega. Halldór
hefur í gegnum tíðina fjárfest í
margvíslegum félögum, á hlut í
nálægt þremur tugum slíkra og
situr í stjórn nokkurra þeirra.
Hann byrjaði snemma að fjárfesta
í hlutabréfum enda brenndi verð-
bólgan allt sparifé upp á sjöunda
og áttunda áratug síðustu aldar.
Þar sem hlutabréf lágu ekki á
lausu á þessum tíma sat hann um
búskipti og gjaldþrot og sölsaði
þannig undir sig hvert félagið á
fætur öðru, eins og stórfiskur sem
étur alla litlu fiskana.
„Ég skil,“ segir Halldór og
brosir sem snöggvast út í annað.
Hann þegir og horfir út undan sér
á Óðin sem lætur fara vel um sig í
gestastólnum og púar daunillan
vindilinn. Undirheimamaðurinn er
með hrúður á fingrum og í andliti,
ljóta brunabletti á leðurjakkanum
og svartan lepp fyrir vinstra aug-
anu.
„Hvers vegna ertu með lepp?“
spyr Halldór eftir langa þögn sem
hvorugur þeirra upplifir sem
vandræðalega. Til þess eru þeir of
góðir með sig, báðir tveir.
„Ég fæ nýtt auga á morgun,“
segir Óðinn og hrækir út úr sér
tóbakskorni. „Þangað til er ég
með lepp.“
„Nýtt auga? Gervi, þá?“ spyr
Halldór og glennir upp augun.
„Já. Mér tókst að eyðileggja
það gamla,“ segir Óðinn og yppir
öxlum. „Það var tekið úr í gær.“
„Hvað kom …?“
„Þú lítur nú ekki sem best út
sjálfur,“ segir Óðinn og ræskir
sig. „Hálfglær eitthvað, ekkert
nema skinn og bein og kominn
með bauga undir augun. Búinn að
missa hátt í tíu kíló, sýnist mér.
Er stressið að drepa þig? Eða er
dauðinn byrjaður að vappa eins og
krummi í kringum þig?“
„Ætli það sé ekki sitt lítið af
hvoru.“ Halldór hlær lágt, hallar
sér aftur í stólnum og horfir á Óð-
in með bros á vör og leynd-
ardómsfullt blik í augunum.
„Hvers vegna boðaðirðu mig
hingað?“ spyr Óðinn um leið og
hann stendur upp úr stólnum og
gengur yfir að risastórum horn-
glugganum, þaðan sem útsýni er
til norðurs og austurs, út yfir
Faxaflóann og hálfa leið til Þing-
valla. Síðan lítur hann á Halldór
sem spennir greipar yfir kviðnum
og lygnir aftur augunum, eins og
hann sé þungt hugsi, sofnaður eða
steindauður.
„Ég er með bréf í óskilum,“
segir Halldór og ræskir sig. Hann
snýr stólnum í hálfhring, opnar
skúffu hægra megin í skrifborðinu
og dregur upp úr henni brúnt um-
slag í stærðinni A4.
„Bréf?“ segir Óðinn og hættir
að horfa út um gluggann. Hann
gengur til baka yfir lakkað við-
argólfið, fleygir vindlinum inn í
arin úr kopar sem gapir eins og
ránfuglshaus í horni skrifstof-
unnar. „Síðan hvenær er ég ein-
hver andskotans bréfberi?“
„Sestu,“ segir Halldór og legg-
ur umslagið á borðið fyrir framan
sig. „Ég póstlagði bréfið en fékk
það aftur í hausinn. Þeir gátu ekki
borið það út vegna þess að viðtak-
Ó
dáðahraun heitir ný
skáldsaga eftir Stef-
án Mána og fjallar
um ýmsar skugga-
hliðar mannlegrar
tilveru, eins og fyrri bækur hans
og nægir þar að nefna Skipið sem
kom út árið 2006. Hér birtist kafli
úr Ódáðahrauni:
III. Óskilabréf
„Ég vinn fyrir þrjá karla og þrjá
karla eingöngu: Mig, skrokkinn á
mér og skuggann sem hann varp-
ar.“
Fimmtudagur 30. ágúst 2007.
Þeir Halldór S. Ragnarsson og
Óðinn R. Elsuson sitja andspænis
hvor öðrum á skrifstofu hins fyrr-
nefnda í höfuðstöðvum fjárfest-
ingafélagsins Yggdrasils. Á milli
þeirra er skrifborð forstjórans en í
raun skilur regindjúp þá að. Þeir
búa í sömu borg og á sama tíma en
heimar þeirra eru svo frábrugðnir
hvor öðrum að það mætti halda að
heimsálfur og árhundruð skildu þá
að.
Halldór er kominn af efnafólki,
ættstór og háskólagenginn, farsæll
kaupsýslumaður og þekktur fé-
lagsmálaforkólfur. Hann hefur orð
fyrir að vera guðrækinn heið-
ursmaður, traustur vinur og
ábyrgur fjölskyldufaðir. Hann
þykir harður og ákveðinn í samn-
ingaviðræðum en bæði sanngjarn
og heiðarlegur eftir að sam-
komulag næst og orð hans standa
eins og stafur á bók. Halldór var
skolhærður á yngri árum en er
orðinn alveg silfurgrár, yfirbragðið
er bjart og einkennist af glaðværð
og mildi enda er hann sagður líkj-
ast afa sínum í móðurætt sem var
vinsæll prestur við Breiðafjörð og
svo holdgrannur, léttstígur og
fuglslegur á að líta að börnin í
sókninni trúðu því að hann væri
engill. Á meðan Halldór virðist
hýsa sjálfa dagsbirtuna er Óðinn
myrkrið holdi klætt.
Að þessir tveir svo mikið sem
þekkist er svo fjarstæðukennt að
það hefur ekki hvarflað að neinum
óviðkomandi. En kannski þekkjast
þeir ekki neitt þegar öllu eru á
botninn hvolft, þrátt fyrir að hafa
hist endrum og eins á skrifstofu
auðjöfursins undanfarin fjögur ár.
„Þú komst ekki síðast þegar ég
boðaði þig,“ segir Halldór með
sinni djúpu bassarödd. Hann hall-
ar sér fram í bólstruðum hæg-
indastólnum, tyllir olnbogunum á
brún skrifborðsins og spennir
greipar. Um varirnar leikur órætt
bros, eins og Halldór sé annars
hugar, en vatnsblá augun eru ein-
andinn er hvergi skráður. Hann er
ekki í þjóðskrá, því síður með
síma, heimilsfang eða pósthólf.“
„Nú?“ segir Óðinn og sest aftur
í gestastólinn. „Hver er þetta?“
„Það er þitt að komast að því,“
segir Halldór um leið og hann ýtir
umslaginu yfir borðið.
Óðinn tekur við umslaginu, snýr
því við og les utanáskriftina, sem
er prentuð á hvítan límmiða:
AGNAR R. SMÁRASON
107 REYKJAVÍK
„Það vantar götu og húsnúmer,“
segir Óðinn og bankar með vísi-
fingri á umslagið.
„Ég veit,“ tautar Halldór og
yppir öxlum. „En eins og ég segi
þá er maðurinn ekki einu sinni í
þjóðskrá.“
„Er þessi stimpill héðan?“ spyr
Óðinn og bendir á hárauðan
stimpil úr frímerkingarvél í efra
horninu hægra megin á umslag-
inu.
„Já,“ segir Halldór og kinkar
kolli. „Ég póstlagði bréfið í síð-
ustu viku. Það kom svo til baka
núna á mánudaginn var.“
„Hvað er í umslaginu?“ spyr
Óðinn og handleikur það. „Af
þyngd og stífleika að dæma eru
það skjöl, á að giska tíu A4-blöð.
Samningur, lögfræðiálit eða eitt-
hvað ámóta.“
„Umslagið sem slíkt er auka-
atriði, sem og innihald þess,“ segir
Halldór og brosir kurteislega.
„Það eina sem þú þarft að gera er
að finna manninn. Ekkert annað
skiptir máli.“
„Ég er enginn bréfberi,“ tautar
Óðinn og leggur umslagið frá sér.
„Hvað heldurðu að menn segi ef
ég fer að rölta um bæinn með um-
slag undir handleggnum? Ég
frestaði utanlandsferð um hálfan
mánuð út af þessum fundi! Það
þýðir tekjutap upp á …!“
„Ég mun borga þér vel,“ segir
Halldór og lítur sem snöggvast á
símann á borðinu, þar sem rautt
ljós blikkar í sífellu. „EF þú finn-
ur manninn.“
„107 Reykjavík?“ segir Óðinn og
bankar með vísifingri ofan á um-
Spurning um líf og dauða
‘‘ÞAR SEM HLUTABRÉFLÁGU EKKI Á LAUSU ÁÞESSUM TÍMA SATHANN UM BÚSKIPTI OG
GJALDÞROT OG SÖLS-
AÐI ÞANNIG UNDIR SIG
HVERT FÉLAGIÐ Á FÆT-
UR ÖÐRU, EINS OG
STÓRFISKUR SEM ÉTUR
ALLA LITLU FISKANA.