Morgunblaðið - 30.12.2008, Blaðsíða 2

2 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. DESEMBER 2008
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Sunna Ósk Logadóttir, sunna@mbl.is Egill Ólafsson, egol@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björgvin Guðmundsson, fréttastjóri, bjorgvin@mbl.is
Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi, gudlaug@mbl.is Minningar mbl.is/sendagrein, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþrótt-
ir sport@mbl.is Sigurður Elvar Þórólfsson, seth@mbl.is Víðir Sigurðsson, vs@mbl.is Sunnudagur Ragnhildur Sverrisdóttir, ritstjórnarfulltrúi, rsv@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
Eftir Sigrúnu Ásmundsdóttur
sia@mbl.is
ÞAÐ er ekki ólögmætt en í fyllsta
máta óvenjulegt að taka gjald fyr-
ir að skipta bókum, að mati Sig-
urjóns Heiðarssonar, lögfræðings
hjá Neytendastofu. „Það er í raun
og veru engin skylda fyrirtækja
að taka við vörum aftur sem búið
er að kaupa,“ segir Sigurjón, „en
það hafa ekki verið sett lög um
skilarétt,“ bætir hann svo við.
Í Pennanum Eymundsson er
tekið 250 króna gjald ef skipt er
bókum sem ekki eru keyptar þar.
Ef skiptimiði frá Eymundsson er
á bókinni er ekkert gjald tekið.
Sigurjón segir verslanir jafnvel
geta neitað að taka við keyptri
vöru og ekkert sem bannar að
gjaldið sé tekið. „Þetta hefur þó
ekki viðgengist og kannski má
segja að óskráðar reglur hafi verið
um að fólk geti skilað bókum milli
jóla og nýárs,“ segir hann.
Tekið við öllu
Spurð um ástæðu gjaldtökunnar
hjá Pennanum Eymundsson sagði
Eygló Birgisdóttir, aðstoðarversl-
unarstjóri Eymundsson í Kringl-
unni, hana m.a. vera kostnað við
endursendingu. „Þetta á við um
bækur dýrari en 2.500 krónur,“
sagði Eygló, „það er ekki tekið
gjald fyrir ódýrari bækur.“ Hún
sagði þó að bækur sem skilað væri
og væru ekki keyptar hjá þeim
yrðu að vera í sölu hjá Eymunds-
son.
Office 1 tekur við öllum bókum,
eina skilyrðið er að bókin sé á
sölulista verslunarinnar, að sögn
Hannesar Jónssonar fram-
kvæmdastjóra. Þar eru menn þó
frekar tregir til að taka við bók-
um sem eru með skiptimiða frá
öðrum verslunum, þar sem nokk-
ur vinna felst í því að hreinsa
skiptimiðann af. „Það er skipti-
miði á öllum bókum hjá okkur,“
sagði Hannes, „en við tökum auð-
vitað við bókum sem komið er
með til okkar þó að enginn skipti-
miði sé á þeim.“ Ekkert gjald er
tekið fyrir að skipta bókum í Of-
fice 1.
„Þetta kostar okkur ekkert og
er bara þjónusta sem við ákváðum
að veita,“ segir Arndís Björg Sig-
urgeirsdóttir, verslunarstjóri Iðu í
Lækjargötu. Þar er tekið við öll-
um bókum svo fremi að þær séu á
sölulista verslunarinnar. Hún tek-
ur fram að þetta kosti vissulega
vinnu starfsfólks en að öðru leyti
sé kostnaðurinn enginn. „Við þurf-
um að rífa allt [skiptimiða] af áður
en við skilum þessu en við lítum
svo á að þetta sé sjálfsögð þjón-
usta við viðskiptavini okkar,“
ítrekar Arndís en bendir á að skil-
in sem slík kosti Iðu ekki neitt.
Ekki ólögmætt en í
fyllsta máta óvenjulegt
 250 króna gjald er tekið í Eymundsson ef skilað er bókum
sem ekki eru keyptar þar  Þjónustan þykir sjálfsögð í Iðu
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Skilað og skipt Eftir jól fara margir í bókabúðir til að skila og skipta bókum.
ÝMSAR bætur
hækka um 9,6%
frá og með 1.
janúar nk. skv.
reglugerð sem
Jóhanna Sigurð-
ardóttir, félags-
og trygginga-
málaráðherra,
hefur gefið út.
Um er að
ræða lífeyr-
isgreiðslur til elli- og örorkulífeyr-
isþega, heimilisuppbót, frekari upp-
bót á lífeyri, barnalífeyri,
vasapeninga sjúkratryggðra og aðr-
ar bætur skv. lögum um almanna-
tryggingar, auk meðlags. Þá hækka
frítekjumörk lífeyrisþega og vist-
manna á dvalarheimilum.
Mæðra- og feðralaun hækka
einnig, sem og umönnunar-
greiðslur, dánarbætur, maka- og
umönnunarbætur, endurhæfing-
arlífeyrir og fleiri bætur sam-
kvæmt lögum um félagslega aðstoð.
Þá hækka greiðslur til foreldra
langveikra eða alvarlega fatlaðra
barna og fjárhæð ættleiðingar-
styrkja einnig um 9,6%.
Í haust setti ráðherra reglugerð
sem tryggði lífeyrisþegum ákveðna
lágmarksframfærslu og var sett á
grundvelli laga um félagslega að-
stoð en með reglugerðarbreyting-
unni nú hækkar lágmarks-
framfærslutryggingin um 20% hinn
1. janúar, skv. tilkynningu frá ráðu-
neytinu. Lágmarks framfærslu-
trygging einstaklinga sem fá
greidda heimilisuppbót verður
180.000 kr. á mánuði en 153.500 kr.
hjá einstaklingum sem njóta hag-
ræðis af sambúð með öðrum. Við
þessa hækkun fjölgar þeim sem
nýtist lágmarksframfærslutrygg-
ingin úr um 4.000 í um 12.000.
skapti@mbl.is
Bætur
hækka frá
áramótum
Jóhanna
Sigurðardóttir
VEÐURSPÁ fyrir gamlárskvöld er
nokkuð góð um allt land en þó gæti
orðið hvasst á Suðurlandi og í Vest-
mannaeyjum. Hitamælar munu víð-
ast hvar sýna tölur ofan við núllið en
á Austurlandi gæti orðið örlítið
frost. Búast má við stöku éljum
sunnan- og vestanlands. Veður til
skotæfinga verður líklega prýðilegt
um landið allt í dag, hægviðri víðast
hvar en úrkoma gæti þó orðið í flest-
um landshlutum nema fyrir austan.
Útlit fyrir gott
áramótaveður
HÉRAÐSDÝRALÆKNIR Gullbringu- og Kjós-
arsýsluumdæmis tók í gær sýni úr tjörnum við
rætur Esju, í gamla Kjalarneshreppi, til rann-
sóknar vegna salmonellusýkingar í hrossum sem
þar gengu. Talið er að hrossin hafi drepist vegna
skæðrar salmonellusýkingar.
Sýni hafa verið tekin þarna áður og kom salm-
onellusýkingin þá fram. Gunnar Örn Guðmunds-
son héraðsdýralæknir segir að engar efasemdir
séu um að rétt hafi verið staðið að málum í fyrra
skiptið en óskað hafi verið eftir opinberri sýna-
töku. Leysingar hafa verið síðan sýkingin kom
upp og segir Gunnar hugsanlegt að tjarnirnar
hafi hreinsað sig. Það tekur um fimm daga að fá
niðurstöður úr rannsóknum sýna. Í fyrrinótt
var eitt hross til viðbótar aflífað vegna þess
hversu illa það var haldið. Hafa þá drepist eða
verið aflífuð 23 hross í því 40 hrossa stóði sem
þarna gekk. Gunnar Örn segir að enn séu fjórir
hestar illa haldnir og óvíst um afdrif þeirra.
helgi@mbl.is
Héraðsdýralæknirinn tekur sýni
Morgunblaðið/RAX
SÍLDARTORFA
gekk inn í smá-
bátahöfnina í
Grófinni í Kefla-
vík í gær. Þá
hafa sjómenn
orðið varir við
talsvert af síld í
innsiglingunni í
Vestmannaeyja-
höfn. Vís-
indamenn hafa
ekki skýringar á þessum síldar-
göngum.
Fram kom á fréttavef Víkur-
frétta í gær að höfnin væri eins og
kraumandi suðupottur yfir að líta.
Síldveiðiflotinn er í höfn en í Kefla-
vík mátti sjá gamlar aflaklær með
veiðistangir á bryggjunni, meðal
annars menn með langa reynslu af
síldveiðum við nokkuð aðrar að-
stæður. Starfsmenn Hafró í Eyjum
hafa hug á að kanna betur síldina
sem þar er í innsiglingunni, að því
er fram kemur á vef Eyjafrétta.
Síld gengur
inn í hafnir
KARLMAÐUR var í gær dæmdur í
8 ára óskilorðsbundið fangelsi fyrir
ítrekuð, gróf kynferðisbrot gegn
stjúpdóttur sinni á þriggja ára tíma-
bili, á meðan hún var á aldrinum 11-
14 ára. Dómurinn féll í Héraðsdómi
Suðurlands á Selfossi og er sá
þyngsti sem um getur hér á landi í
kynferðisbrotamáli.
Dómurinn komst að þeirri niður-
stöðu að maðurinn hefði gróflega
brugðist trausti stúlkunnar. Talið er
sannað að hann hafi haft samræði við
stúlkuna á nefndu tímabili. Hún
hafði búið á sama heimili og mað-
urinn frá því hún var lítil telpa en
maðurinn var giftur móður stúlk-
unnar.
Maðurinn var einnig ákærður fyr-
ir meint blygðunarbrot gagnvart
stúlkunni á meðan hún var enn yngri
en hann var sýknaður af þeim.
Fram kom að stúlkunni hefði liðið
mjög illa andlega og talið að hún
verði jafnvel lengi að ná sér.
Brotin framdi maðurinn að hluta
til eftir að ný lög um kynferðisbrot
tóku gildi hérlendis. Samkvæmt
þeim er lágmarksrefsing fyrir brot
af þessu tagi eitt ár en hámarksrefs-
ing var í hinum nýju lögum þyngd í
16 ára fangelsi.
Maðurinn var dæmdur til að
greiða stúlkunni, sem enn er á ung-
lingsaldri, þrjár milljónir króna í
bætur og til þess að greiða ¾ hluta
málskostnaðar, tæpar 1.200 þúsund
krónur.
Réttarhaldið var lokað og upp-
kvaðning einnig. skapti@mbl.is
Þyngsti
dómur
til þessa
8 ár fyrir kynferðis-
brot gegn stjúpdóttur