Lesbók Morgunblaðsins - 06.12.2008, Síða 5

ingum og valdsmiklum tilburðum í
útliti, sem skeyta litlu um staðsetn-
ingu og nærliggjandi umhverfi ann-
arra bygginga eða landslags, en
hverfast um sjálfar sig og stuðla þar
af leiðandi ekki að lifandi heild-
armynd byggðarinnar sem ávarpar
einstaklingshyggju frekar en með-
vitað samspil bygginga og borg-
arrýmis. Háskólatorg Háskóla Ís-
lands reynir á veikan hátt að setja
niður útirými fyrir utan innganginn,
sem stendur illa gagnvart sól og er
því illa nýtanlegt í loftslagi okkar.
Samsetning ólíkra húsa á Bifröst,
nýrri með eldri, er hins vegar ein
fárra undantekninga á bygging-
arframkvæmdum síðustu ára þar
sem greinileg auðmýkt eða vilji er
fyrir hendi til þess að skapa sam-
félag úr margvíslegum einingum
bygginga frá ólíkum tímum sem rað-
ast saman um skjólsæl útirými eða
raunveruleg torg.
Með höfuðið ofar skýjum
Af mörgum byggingarfram-
kvæmdum síðustu ára hérlendis sem
litast hafa af óraunhæfum vænt-
ingum eða draumum um að vera þjóð
með öðrum (milljóna)þjóðum er reit-
urinn við Höfðatorg sem gegna átti
lykilhlutverki í borgarmynd Reykja-
víkur samkvæmt höfundum. Ekkert
er hægt að setja út á fagurfræði há-
hýsanna sem slíkra né faglega vinnu
PK arkitekta sem teiknað hafa hús-
in, en verkkaupi sem ákveður að höf-
uðstaður á mörkum hins byggilega
heims geti fyllt skýjaborg að um-
fangi sem myndi líklega aðeins kom-
ast á koppinn í dýrustu hverfum
New York eða Tókýó er líklega með
höfuðið eða gróðavonina ofar skýj-
um, þar sem andmæli frá lágreistri
nágrannabyggðinni ná ekki til.
Skipulagsyfirvöld horfðu í aðra átt.
Eftir stendur skuggamynd eða
beinagrind takmarkalausrar upp-
sveiflu á Höfðatorgi, minnisvarði um
góðæri.
Einstaklingshyggja
Borgir eru spegilmynd af borg-
urunum sem þær byggja. Und-
anfarin tíu ár, meint mesta góðæri í
sögu Íslands, hefur einstaklings-
hyggja landsmanna myndgerst í
ósamstæðu bútateppi bygginga sem
snúa að eigin geðþótta í allar áttir
og líta í eigin barm frekar en að
huga hver að annarri. Verktakar
hafa notað tækifærið til að græða
sjálfir sem mest á sem stystum
tíma. Skipulagsyfirvöld hafa stutt
óheft frelsi til sjálfhverfra athafna.
Fæstir hafa fjárfest af óeigingirni
eða örlæti gagnvart stærra sam-
hengi heildarinnar. Þrátt fyrir
ótæpilegan útlagðan kostnað mun
næsta fátt af því sem byggt hefur
verið síðustu tíu árin rata á bækur
fyrir áhugaverða hugmyndafræði,
nýsköpun í formi eða rými, vandaða
smíði eða alúð við smáatriði. Og ég
leyfi mér að efast stórlega um að
raunveruleg verðmætasköpun hafi
átt sér stað.
Morgunblaðið/RAX
Tónlistarhúsið Að stærð og umfangi ein besta myndgerving uppsveifluanda síðasta áratugar.
sveiflunnar
Þrátt fyrir ótæpileg-
an útlagðan kostnað
mun næsta fátt af
því sem byggt hefur
verið síðustu tíu árin
rata á bækur fyrir
áhugaverða hug-
myndafræði, nýsköp-
un í formi eða rými,
vandaða smíði eða
alúð við smáatriði.
Höfundur er arkitekt FAÍ og deildarstjóri
byggingarlistardeildar Listasafns Reykjavíkur.
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 2008 Lesbók 5
Suðurgata 41 · 101 Reykjavík · sími 530 2200 · www.thjodminjasafn.is
Jólasýningin Sérkenni sveinanna á Torginu
Fjölskylduskemmtun 7. desember
Munið jólaratleikinn: Hvar er jólakötturinn?
Komdu og hittu jólasveinana 12.–24. desember!
Jóladagskrá Þjóðminjasafnsins
hefst sunnudaginn 7. desember
Opið alla daga vikunnar nema mánudaga kl. 11-17
Aðventan í
þjóðminjasafni
Íslands
Les fleurs du mal
Útgáfufélagið Steintún auglýsir eftir íslenskum
þýðingum á ljóðum úr Les fleurs du mal eftir Charles
Baudelaire til útgáfu á árinu 2009 á frönsku og
íslensku samsíða. Upplýsingar um þýðingar sem birst
hafa á prenti vel þegnar. Vinsamlega hafið samband
við ritstjóra með tölvupósti á netfangið
siggi@steintun.is fyrir 15. desember nk.