Árroði - 01.02.1947, Side 16
kosta 6,00 kr. Eftir 1940 voru fyrstu vél-
arnar, sem hægt er að nota við framræslu til
túnræktunar, fluttar inn. Þá fyrst sáu menn
hilla undir þann möguleika, að sigrast mætti
á mýrunum og breyta þeim í tún og grænar
grundir. Með innfluttningi þessara véla var
stigið mikið skref i áttina til þess að fóður-
öflunin gæti farið fram á ræktuðu landi, því
milli nothæfni þeirra og handverkfæranna er
geysimikið djúp staðfest. Sú reynsla, sem við
höfum fengið af þessum skurðgröfum, er yfir-
leitt góð, enda 'þótt þær séu ekki afkasta-
miklar miðað við stærstu framræsluvélar. Sá
mikli galli er á vélum þessum að miklum
erfiðleikum er bundið að flytja þær milli
staða, sökum þess hvað þær eru 'hæggengar.
Ganghraði þeirra er 1 til 2 km. á klukku-
stund. Þetta er mjög bagalegt, sökum þess
að við búum við það fyrirkomulag á rækt-
unarmálunum að rækta út frá því ræktaða
landi, sem til er, en dreifbýlið er svo mikið
að nær hvergi er um samfellt ræktað land
að ræða. Afleiðingin verður því sú að vinnu-
geta vélanna notast illa, en mikill tími fer
í flutninga. Þess er einnig vert að geta, að
víða er brettlandi mikið, þar sem áður hefur
verið ræktað, en vélar þessar geta sökum
byggingarlags ekki unnið í neinum veruleg-
um halla .Enda 'þótt mikil bót sé að vélum
þessum, þá eru þær ekki fullnægjandi lausn
á framræsluvandamálinu, svo skjótrar úr-
lausnar sem það krefst. Til þess munu lítil
líkindi að hægt sé að fá vélar, sem léttari
eru og hentugri til umferðavinnu. Hins vegar
eru vélar nú framleiddar og notaðar allmikið
erlendis, sem eru miklum mun stærri og af-
kastameiri en vélar þær er ég hefi nú lýst.
Til samanburðar er nóg að geta þess að
vélar þær, er við nú höfum, grafa ca. 60 lengd-
armetra á dag til jafnaðar í skurði, sem er 2
m. á dýpt, en hinar vélarnar munu grafa l'A
til 2 km. á dag í skurði, sem er 1,80 m. á
dýpt. Kostnaður við gröftinn með þeim fyrr-
nefndu mun vera 1.30 ti'l 1.40 kr. á tenings-
meterinn, en óhætt mun að gera ráð fyrir
samkvæmt þeirri reynzlu, sem erlendis er
fengin af hinum vélunum, að grafinn ten-
ingsm. muni kosta fjórum til fimm sinum
minna.
Hver maður sér að þessar vélar koma ekki
til greina þar sem um umferðavinnu er að
ræða, til þess eru þær of þungar, en til þess
að vinna samfelld landsvæði eru þær hinir
mestu kjörgripir. Þetta gefur tilefni til að
íhuga lítilsháttar ræktunar fyrirkomulagið
einsog það er og hvort vænta megi góðs af
breytingum á því. Eins og áður er á drepið
þá biium við í strjálbýli og nær hvergi er
hægt að tala um sam'fellt ræktað land.
Við bÚLÍm við einstaklingsræktun, hver
bóndi hefur ræktað þar sem honum þótti hag-
anlegast og hefur það venjulega verið út frá
því sem áður var ræktað. Afleiðingin af þessu
fyrirkomulagi er geysilegur flutningur milli
staða á verkfærunum, sem orsakar að vinnu-
geta þeirra nýtist illa, vinnuafköstin verða
minni en annars mundi og hver verkeining
dýrari. Hinsvegar á þetta fyrirkomulag mikið
til síns máls, t. d. í nálægð við góð beiti-
lönd. Þar hagar víða svo til að um samfelld
ræktarlönd er ekki að ræða. Beitilandið gerir
jarðir þessar byggilegar. Þar á verandi skipu-
lag við og verulegar breytingar tæpast hugsan-
legar.
Víða í sveitum eru víðáttumiklar sam-
felldar mýrar. Þar sem svo hagar til er mjög
ákjósanlegt að koma við samfellclri þurrkun
og ræktun, sem fleiri eða færri bændur væru
í félagi um. Þar muncli hægt að koma við
hinum stórvirkustu vélum, en vitað er að á
engan annan liátt verður þurrkunin ódýrari
né tæki skemmri tíma. Þetta fyrirkomulag
gerir einnig kleift að nytja vinnugetu verk-
færanna til fulls, þar sem flutnings-vanda-
1 6 ÁRROÐI