Nýtt kvennablað - 01.02.1942, Side 5

2. árg. -[5.-6. tbl.
Jan.-febr. 1942.
KVENNABLAÐ
\ VII
Almenningsþvottanús.
Eins og öllum inun knnnugt, hefir stööugt
verið að færast meir og meir i þaÖ liorf hin síð-
uslu ár, að húsmæður geti ekki fengið stúlkur
sér til hjálpar við heimilisstörf. A þetta jafnt
við lil sveita og sjávar. Ungu stúlkurnar vilja
ekki fara í vistir, ef þær eiga nokkurs annars
úrkosta. Þetta er staðreyiwl, sem við verðum að
liorfast í augu við, og við veröum einnig að gcra
okkur lj(')st, að það má leljast nokkurnveginn
víst, að þeir tímar koma ekki aftur, að alþýðu-
lieimili geti notað lil muna aðkeypta lijálp við
hin daglegu störf. Til þess er vinnukrafturinu
of dýr og framhoðið of litið.
í sannleika sagt er heldur ekki hægt að
harma það, þó að stúlkurnar geri nú hærri
kröfur hvað laun og aðhúnað snertir, jafnvel
])ó afleiðingin verði sú, að allur þorri lieimila
liafi ekki ráð eða tök á að halda vinnukonu.
En um leið og við viðurkennum þann veru-
leika, að það muni þýðingarlaust fyrir okkur
að dreyma um hjálparstúlkur eins og fyrr á
árum, þá förum við að leita að ráðum lil að
létta heimilisstörfm, og vil ég þá sérstaklega
snúa mér að Reykjavík og þar með bæjunum
yfirleitt.
Það má með sanni segja, að stórfelldar hreyt-
ingar hafi orðið síðustu áratugi. Rafmagn er
komið í stað olíulampa og kolaeldavéla, renn-
andi vatn leitt í livert eldlnis i stað þess að áður
þurfti að sækja það í hrunna, stundum a 11-
langan veg, og skólp þurfum við ckki framar
að rogast með út í göturæsi. ()g nú síðast eigum
við von á hilaveitunni, heitu vatni, sem hifar
upp hýhýli okkar, svo að við ekki þurfum ð
hasla með kol og ösku, reykurinn hverfur úr
hænum, en loftið verður lireint og tært.
Þetta alll er geysilegur vinnusparnaður og
þægindi, og svo mikil bylting á heimilisháttum,
að þeir, sem ekki þekkja annað en nútímann,
munu vart geta skilið þann m.un.
En svo stórstígar framfarir sem þetta eru,
og fleira, sem ekki er talið hér, þá er það saml
ekki nóg til að mæta hinu breytta viðhorfi í at-
vinnuháttum og fólkseklunni, sem stafar af
liinni miklu eftirspurn, sem er eftir hverskonar
vinnukrafti.
Okkur vantar ennþá mörg dagheimili, svo
að mæður, sem þurfa að ganga lil vinnu, geti
hafl höni sín þar á daginn.
Okkur vantar marga leikskóla fvrir börn inn-
an skólaskyldualdurs, þar sem húsmæður, sem
eru einar með lílil hörn, geti komið þeim fyrir
nokkrar stundir daglega, cða þegar þær geta
ekki gætt þeirra sjálfar, vegna starfa eða af
öðrum ástæðum.
Og okkur vantar almennings-þvottahús. —
Þvottar á mannmörgum heimilum eru með
erfiðari verkum.
Margar húsmæður, sem liafa um stór heim-
ili að hugsa, en eru stúlkulausar, voru vanar
að taka þvottakonu til stórþvotta. Sömuleiðis
þær, sem heilsuveilar eru, eða ef iasleiki var á
heimilinu eða aðrar ástæður voru fvrir hendi,
er gerðu það að verkum, að liúsmóðirin vildi
ekki hæta þvottinum við önnur störf sin.
Nú eru þvoltakonurnar horfnar eins og vinnu-
konurnar.
En við skulum ekki lieldur harma það. Lang-
flestar þær konur, sem gerðu sér atvinnu að
því að þvo þvotta í húsum, voru aldraðar,
þreyttar og vinnulúnar og við skulum vona,
að þær þurfi aldrei að hverfa að þvottahölun-
um aflur, né aðrar í þeirra stað.
Mér er meira að segja nær að spá þvi, að eftir
10 -20 ár verði hugtakið „þvottakona“, eins
og það nú er notað, jafn úrelt og orðið „vatns-
karl“, sem fleslir gamlir Reykvikingar kannast
við, lætur i eyrum þeirra, sem nú vaxa upj) í
hænum.
Reykjavík stendur líklega flestum hæjum